Een eerste groene zweem kwam over de aarde, kleine grassprietjes staken de kop op, als teken dat we in een ander klimaat terecht kwamen. We zijn doorgereden tot Lamrija, daar is een hotelcomplex met een grote camperplaats waar behalve wij ook een Spaanse 4WD met een tentje op het dak staat. Het ziet er hier mooi verzorgd uit, goed sanitair, daar is de prijs wel naar 80dh en 10dh voor de stroom die we maar hebben genomen vanwege de kou en motregen. We staan 35km voor Guercif en waren precies om 10.00 uur op de camperplaats na 150km gereden te hebben. En jawel, toen begon het hard te waaien met windstoten, goed dat we bijtijds zijn opgestaan. Om 12.00 uur was het bijna windstil en begon het harder te regenen.

                        Lamrije, hotel met camping 'Benyacoub' , N34.02339 W3.24860, alle voorzieningen, 80dh, stroom 10dh

We hebben ruim 5 weken geen regen gehad, we hebben het 5 weken niet zo koud gehad, de temperatuur daalde in de regen naar 7,5º en we hebben 5 weken geen lange broek aan gehad op één keer na in Mhamid na ’s avonds bij het nomadenfestival. Later op de middag brak de zon door en werd het nog 13º. We konden nog een wandeling maken en je zit hier duidelijk op het platteland in het noorden. Eenvoudige boerenwoningen en vlakbij zijn percelen met doperwten en tuinbonen. En boer sprak ons aan en sprak 3 woorden Frans en voor de rest Tamazight (Berbers) dus een erg lang gesprek werd het niet.

                                                                 Westelijke blonde tapuit, links het mannetje, rechts het vrouwtje

Omdat er de komende dagen nog steeds wind wordt voorspeld, morgen 75 km p.u., blijven we morgen ook nog hier. Er zijn hier volop bloeiende bloemen en we zien en horen voor een deel ook weer andere vogels. En natuurlijk bijeneters, we hebben ooit gelezen dat bijeneters die de trekroute over Oost Marokko nemen, op weg zijn naar Zuid Duitsland.

Mahirija 08-04-2018, zondag

Zondag, regendag, we werden al vroeg op buien en een stormachtige wind vergast. Maar aan het eind van de ochtend kwam de zon er ook aardig door. Na nog een buitje in het begin van de middag bleef het verder droog en hebben we een kleine wandeling gemaakt tussen de olijfbomen en bloeiende bloemen. We hadden zicht op de djebel Bou Serai, de berg lag nog onder de bewolking. De wind bleef stevig doorwaaien, zo. 60km p.u. en het werd 15º.

De hotel/camping staat nogal afgelegen, er is een winkeltje waar je brood kunt kopen, er staan wat boerderijtjes en that’s it. Wel geschikt als halteplaats als je van de ferry in Melilla of Nador komt of naar toe gaat. 

                                                      Een paar van de vele verschillende soorten bloemen die hier bloeien

Naar aanleiding van de ontmoeting met de Berberboer gisteren, hoe zit het ook al weer met Berbers en Arabieren in Marokko?

Berbers (Imazighen)zijn de oorspronkelijke bewoners van Marokko, zij zijn zeker geen homogene groep. Aangenomen wordt dat ze afstammen van Oosterse, Europese en Sahara bevolkingsgroepen die zich vermengd hebben. Ze bestaan uit verschillende stammen die in 3 hoofdgroepen te onderscheiden zijn , ze spreken verschillende dialecten en om elkaar te kunnen begrijpen spreken deze Berbers Arabisch tegen elkaar. Op basisscholen wordt sedert een tiental jaren standaard Arabisch en Tamazight( een van de 3 hoofddialecten) onderwezen.

Berbers maken ongeveer 2/3 deel uit van de 34 miljoen Marokkanen. Het andere deel zijn de Arabieren die zich vanaf de 7e eeuw in Marokko gevestigd hebben en de islam met zich meebrachten. De Arabieren leven het meest in de grote steden zoals Rabat, Casablanca en Fes, Marrakech is altijd de oude Berberhoofdstad geweest maar er wonen nu ook veel Arabieren.

       Bergen met schaduwen van wolken                                         er staan hier eenvoudige boerderijtjes waar wat kippen omheen scharrelen

Arekmane 09-04-2018, maandag

We hebben gisteren nog eens goed naar de weersverwachtingen gekeken voor de komende week en hebben besloten om donderdag a.s. een boot te boeken van Melilla naar Motril(Sp.). Een ticket kost €201,- , een enkeltje is duurder dan een retour, Tanger Med naar Algeciras was €30,- goedkoper maar dat zouden we dik aan diesel kwijt zijn geweest.

Donderdag lijkt de geschiktste dag om over te varen, het weer is deze week nog slecht, veel wind en regen en op donderdag niet. Bovendien is het vanaf vrijdag beter weer in Spanje en in Marokko pas 2 dagen later.

                                            Ondanks het minder goede weer hebben we toch een paar foto's kunnen maken vanuit de camper

Vanmorgen zijn we eerst naar Nador gereden. Dat was een rit van 150km die door het Rifgebergte ging die hier niet zo hoog is. Mooi wel  voor zover laaghangende wolken het uitzicht niet bedorven. Want die waren er wel, er viel af en toe een klein beetje motregen, we hebben overigens wel geluk gehad met het weer. Waar we vandaan kwamen zouden er buien tegen de middag gaan vallen terwijl het aan zee juist droog zou worden. Dat klopte inderdaad, in Nador was het droog. Maar de straten waren kletsnat en modderig zodat de camper een bruine waas had gekregen. Even daarvoor hadden we ongeveer 30km lang de slechtste weg tot nu toe gehad in Marokko, veel gaten langs de zijkant van de asfaltweg, grootte van een afwasteiltje, bij een tegenligger moest je vaak afremmen om niet door het gat te rijden.

We zijn in Nador eerst naar de Marjane gegaan, niet alleen om boodschappen te doen maar ook om de online tickets uit te laten printen. Bij de info balie gevraagd en dat kon, dus dat is prima zo. We hebben veel aan boord maar geen printer, we hebben de tickets ook wel eens bij een apotheek laten uitsprinten in Agadir. We hebben ook gekeken of we daar eventueel morgennacht kunnen staan , er worden  storm en buien verwacht.

Ten tweede vonden we de Marjane druk, veel auto’s op de parkeerplaats en wij waren de enige camper. Dit komt w.s. omdat rondom Nador er een grote stedelijke agglomeratie is en omdat Nador, vooral vanwege het geld wat uit Europa wordt opgestuurd het economisch voor de wind gaat. Veel geld brengt ook het smokkelen op van Spaanse en Chinese goederen, huishoudelijke artikelen en electronica, vanuit de Spaanse enclave Melilla die slechts 10km verder ligt. Naast de traditionele economie, de handel in vis en fruit, zijn de laatste jaren ook nieuwere industrieën zoals chemie en elektriciteit sterk gegroeid.

En van oudsher is de verbouw en handel van Cannabis, Kif in de Rif, een belangrijke inkomstenbron.

De eerste keer dat we in Marokko waren zijn we ook in Nador geweest. We hadden op de boot een gezin ontmoet uit Nador en die nodigden ons uit om langs te komen. Nu wilden we o.a. ook naar de Rif dus die uitnodiging hebben we toen aangenomen.

Vanavond hebben we de maaltijd in de camper laten bezorgen door een eettentje hier aan de weg vlakbij. Naast wat we besteld hadden ( brochettes, frites en salade) kregen we er ook nog sardientjes en auberginepuree bij, te veel allemaal maar wel erg lekker en voor  morgen hebben we ook nog wat over..

Melilla 10-04-2018, dinsdag

We wilden bij de Marjane in Nador op de parkeerplaats gaan staan aan het eind van de middag om beschutting te zoeken tegen de storm en regen die vanavond en vannacht is voorspeld, 80km p.u. Maar dat werd ons ontraden door de gardien, er is geen bewaking ’s nachts en dan zijn er ‘slechte mensen’.

Dus besloten we door te rijden naar Melilla omdat we toch donderdag de boot daar nemen. In Nador begon het gedonder in het centrum toen we voor een stoplicht stonden te wachten en 2 knaapjes op de camper wilden klimmen. Afgezien of je wel of niet via een gladde achterwand omhoog kunt klimmen, sprong het stoplicht op groen en gaf ik een dot gas.

Bij de grens was het een puinhoop, tientallen bedelende jongetjes, zo 14-16 jaar ,  probeerden al lijmsnuivend, de sloten van de garage te forceren en we hadden op een gegeven moment er al één op het dak. Everdien pislink de camper uit en schold hem de huid vol waarop hij van het dak sprong. Omdat we tussen 2 lage muurtjes door moesten rijden zat er even later weer één op het dak. Toen waren voor Everdien de rapen gaar en ze ging door het lint wat even een opstootje gaf van jongetjes die wel eens wilden zien wie daar zo stond te schreeuwen. En geen politie te bekennen, Everdien is toen uit de camper gebleven en daar hadden ze wel respect voor. Al met al duurde het een uur voor we door de Marokkaanse douane en politie waren, een niet zo’n leuke ervaring. We zagen we tot een paar x  toe over meerdere jongetjes op een vrachtwagen klimmen om er weer afgejaagd te worden. Uiteindelijk bij de Spaanse douane beland wilde een douanier de camper inspecteren “en hier is de wc “,zei Everdien en op dat moment sprong er een jongetje van een vrachtauto naast ons en die begon te sprinten met de douanier er achter aan. Knaapje Europa in en wij konden ook door rijden.

Al met al waren we wel een beetje van het padje af, een tamelijk surrealistische belevenis leek het geweest te zijn maar dat kwam omdat we ook helemaal niet van plan waren om de grens al over te gaan en plotseling de gebeurtenissen elkaar wel erg snel opvolgden.

Even daarvoor toen we bij de Marokkaanse paspoortcontrole stonden sprak een Nederlandse Marokkaan ons aan over de jongetjes. Hij had in een van de andere 2 rijen gestaan en hij zei dat het zeer vervelende jongens waren die uit het zuiden van Marokko kwamen , niet uit de Rif mevrouw. Hij vertelde daarna dat hij in Al Hoceima was geboren……

We staan nu op een parking in Melilla, redelijk beschut tegen de wind , zo lijkt het althans. Een plek met verlichting langs een niet te drukke weg, eigenlijk niks maar blij dat we bij het drukke centrum een parkeerplaats hebben kunnen vinden.

Overdag zijn we in Arekmane gebleven, het was zonnig maar er was wel veel wind. Ieder jaar schrijven we wel over tegenstellingen in Marokko, bv over arm en rijk. Dit jaar nog niet gedaan, op de valreep maar eens een tegenstelling die ons hier opvalt. Op een bord bij het strand wordt opgeroepen om het strand schoon te houden, er staat bij hoe lang het duurt voordat een bepaald product door de natuur weer afgebroken is, bv een telefoonkaart 5000 jaar, glazen fles 4000 jaar, plastic zak 450 jaar. Ook staat er een gebouwtje vlakbij waarop staat in het Arabisch en Frans welke milieuproblemen er zijn geconstateerd en wat je er zelf tegen kunt doen. Zo wordt er geprobeerd om een milieubewustzijn te kweken en zijn ook de plastic zakken bv al 2 jaar verboden.

Het strand is tamelijk schoon voor Marokkaanse begrippen, de omgeving daarentegen ligt vol met zwerfvuil. En dan helpt het ook niet dat de vuilcontainers langs de weg overvol zijn en er veel afval naast beland is door toedoen van zwerfhonden en kleine zilverreigers en koereigers, die zich ook kunnen ontpoppen als drekbakkenras net zoals bv . de reigers in Amsterdam. Deze mooie vogels zien er hier toch even anders uit, hun schoonheid is even ver te zoeken.

Het is al weer ruim een jaar geleden dat de onlusten in de Rif uitbraken, aanleiding was de dood van de visverkoper in de haven van Al Hoceima. De onderliggende oorzaak is de altijd gevoelde achterstelling van de Rif t.o.v. andere regio’s bv op het gebied van gezondheidszorg en onderwijs. De Marokkaanse regering heeft (deels halfslachtige) maatregelen genomen om de situatie wat te verbeteren maar af en toe laait de onrust weer wat op. En er worden nog steeds af en toe activisten (van de zgn Hirak beweging) gearresteerd zoals afgelopen zondag nog de 29 jarige Hicham Hatouti, wiens enige ‘overtreding’ was ,volgens vrienden, dat hij opkwam voor betere levensomstandigheden. Hij is daarmee één van de inmiddels 600 opgepakte activisten aldus een verklaring gisteren van  de leider van de Riffijnse Volksbeweging Nasser Zafzafi in een hoorzitting voorgezeten door een strafrechter . Maar hier verneem je niets over in de officiële media aldus Nasser die sommige media ervan betichtte fake nieuws over de protestbeweging te verspreiden.

                om de zaak wat op te vrolijken nog maar een foto van de roodkopklauwier die vlakbij de camper in een boom 'poseerde'.

Maar we hebben in ieder geval nog internet, het Marokkaanse simkaartje werkt hier niet meer. Maar willen we het KPN simkaartje activeren , dan moeten we internetverbinding hebben. Een geldige reden om een kroeg op te zoeken echter die konden we niet vinden in de omgeving. Wel een winkel waar telefoons worden gerepareerd, dus we hebben weer Spaans kunnen oefenen, we mochten even van de wifi gebruik maken. Kaartje is geactiveerd, snelheid is niet wat we gewend zijn, maar misschien komt het wel dat we heel dicht bij de zendmast staan. De internetverbinding is zo langzaam dat het vrijwel niet lukt om foto's te uploaden op onze site.

Melilla 11-04-2018, woensdag

Er is vannacht erg veel regen gevallen en er kwamen harde windstoten voor. De plek om te staan was vannacht wel rustig maar vanaf een uur of half zeven reed er een veegwagentje rondjes, waarom dat dan bijna 2 uur lang moet gebeuren is raadselachtig want de wind is nog steeds tamelijk stormachtig, windstoten tot 85km p.u. Overdag vielen er geen buien maar de wind was de hele dag door onstuimig.

Ook hebben we , zoals geschreven, gisteren een onstuimige ervaring bij de Marokkaans / Spaanse grens gehad. We zijn tot nu toe altijd via Tanger gegaan, probleemloos. We weten natuurlijk dat er bij Ceuta regelmatig problemen zijn met m.n. jonge mannen die Europa binnen proberen te komen via die Spaanse enclave en dat af en toe het hek wordt bestormd. Dit zijn over het algemeen jongeren die dieper uit Afrika wegkomen en een niet gemakkelijk tocht door de Sahara achter de rug hebben om het maar eens zeer voorzichtig te formuleren. We kunnen begrip op brengen dat mensen vanuit een perspectiefloze situatie proberen uit hun ellende te ontsnappen en naar Europa proberen te komen.

De (jonge) jongeren die hier aan de grens rondhingen zijn verslaafde lijmsnuivertjes , losgeslagen jongeren uit heel Marokko, eerder donker dan licht getint ,maar beslist geen Afrikanen die ten zuiden van de Sahara zijn gekomen. Die zullen er ongetwijfeld wel zijn maar wij hebben ze niet gezien.

Wat ons stoort, afgezien van onze persoonlijke ervaring die niet prettig was ( we drukken ons alweer voorzichtig uit) is het totaal ontbreken van politie aan de Marokkaanse kant van de grens , er heerst daar anarchie. Politie die er toch moet op toezien dat er geen jongeren op vrachtwagens ( die er overigens maar weinig zijn) klimmen om zo Melilla (Spanje) binnen te komen. Politie die n.b. geld krijgt van de EU om de buitengrenzen te bewaken. Dat zal bij Ceuta gebeuren maar hier absoluut niet. Die jongeren die illegaal zo Europa binnen komen zijn over het algemeen verslaafd, zijn have nots en er is niet veel verbeelding voor nodig om te veronderstellen hoe die aan geld moeten komen, criminaliteit of prostitutie en de Marokkaanse autoriteiten zijn daarvoor verantwoordelijk.

Ga je in Tanger door de scanner met je camper/(vracht)auto om mogelijke asielzoekers of drugs op te sporen, hier aan Marokkaanse kant van de grens alleen controle van papieren, het is zo lek als een mandje.

We zijn wel van plan om dit aan te kaarten, we moeten ons nog beraden hoe we dit zullen doen.

    Melilla, parking bij centrum, N35.28962 W2.94068,   er is niets anders, gelukkig naast asfalt ook zicht op een parkje en de arena, typisch Spaans..........

Ceuta en Melilla zijn al lang 2 Spaanse enclaves, al ver voor Spanje en Frankrijk delen van Marokko als kolonie inlijfden, in het geval van Spanje de Rif en de Westelijke Sahara . Melilla is al een Spaanse enclave sinds 1497 en Ceuta 3 jaar later. Melilla is een Spaanse autonome stad en kent belastingvrije goederen. Vandaar de smokkel en handel met Marokko. We hebben de balen goederen gisteren gezien die in Melilla klaar liggen om ’s ochtends vroeg door vrouwen, op de rug meegezeuld, naar Nador te worden gebracht. De vreselijke beelden hiervan zijn ook op de Nederlandse tv te zien geweest.

Marokko eist al langere tijd de enclaves terug omdat ze die als bezet Marokkaans gebied beschouwen. De steden waren in 1859 aanleiding tot de Spaans-Marokkaanse oorlog die in 1860 door Spanje werd gewonnen waarbij Spanje de heerschappij over beide steden kon behouden.

Die andere voormalige kolonie, de Westelijke Sahara, wordt ook als bezet gebied ervaren maar dan door de oorspronkelijke bewoners, de Sahrawi’s.

De kolonie, sinds 1958 bekend als de Spaanse Sahara, werd door Spanje in 1976 overgedragen aan Marokko en werd het in een Mauritaans en Marokkaans gedeelte opgesplitst. Zowel Marokko als Mauretanië stuurden een leger om het gebied te bezetten.

Al onder de Spaanse bezetting werd het Polisario opgericht, het bevrijdingsfront voor de Westelijke Sahara, deze bleef actief onder de Marokkaanse bezetting. Het Polisario heeft een republiek uitgeroepen die in ballingschap in Algerije zit.

Juist de laatste dagen lopen de spanningen tussen het Polisario en Marokko weer op( en dientengevolge ook tussen Marokko en Algerije) . Marokko eist dat het Polisario zich terugtrekt uit de bufferzone en dreigt met hard militair ingrijpen als dat niet gebeurt. Eergisteren zij alle reservisten en gepensioneerde militairen opgeroepen en in Tiznit is 3 dagen geleden een konvooi militaire voertuigen gezien op weg naar het zuiden.

Wij hopen morgen naar het noorden te kunnen, met de boot dan , eerst moet de wind nog afnemen.

  vervolg Spanje voorjaar 2018