Een van onze favoriete vogels in Marokko, de diadeemroodstaart

We vonden het op een gegeven moment mooi geweest, we zijn toch meer liefhebbers van de Toeareg Blues, daarvoor moeten we nog even geduld oefenen, 5 en 6 april Mhamid. Maar we hadden zeker geen spijt dat we zijn gaan kijken, het was de laatste muziekavond die weer tot 3 uur doorging.

Vanmorgen zijn Gerard en Margot vertrokken, ze waren gisteren op hun afscheidsrondje nog langs geweest maar toen zaten wij w.s. bij Jaap en Diana. Maar we wisten dat ze gingen vertrekken, we hadden ze ’s ochtends nog gesproken en er stond een berichtje in ons gastenboek.

Vanmorgen hebben we voor het eerst in ruim een week hier de kachel aangehad, scheen eerst nog even de zon toen hij om 8.35 over de bergen heen kwam piepen, een half uur later was het zwaarbewolkt en toen was het pas 14º in de camper. We moeten trouwens een dezer dagen een nieuwe gasfles aanschaffen, deze is bijna leeg.

Ook vandaag zijn in buurland Algerije demonstraties geweest, vooral van studenten. Het is momenteel onrustig in Algerije, er zijn iedere dag betogingen tegen Boutaflika die zich opnieuw herkiesbaar heeft gesteld voor de presidentsverkiezingen in april. Bouteflika is al heel lang aan de macht en heeft samen met zijn politieke vriendjes, veelal veteranen uit de onafhankelijkheidsstrijd tegen Frankrijk, de touwtjes stevig in handen. Vergelijkbaar met Marokko is dat de politieke elite rondom Bouteflika , net zoals die rondom de Marokkaanse koning(de Makhzen hier genoemd) de economische macht in handen heeft. Het is erg zeldzaam dat er tegen de regering gedemonstreerd wordt in Algerije. Er wordt in Marokko dan ook met argusogen gekeken naar de protesten, hier en daar klinken geluiden dat de Algerijnse demonstraties mogelijk een opmaat zouden kunnen zijn voor een 2^e Arabische lente.

                         Het gaat hier niet om de hand van Fatima maar om de vlinder die op mijn wijsvinger zit, een gele of oranje luzernevlinder?

Vanmorgen zijn we naar het kleiduifschieten geweest’ schieten op schijven genoemd hier. Het is ontstaan uit de jacht, ongeveer 200 jaar geleden. Aanvankelijk was het net als de jacht voorbehouden aan de elite, men wilde zo de schietvaardigheid buiten het jachtseizoen in stand houden. Nu wordt het wereldwijd beoefend en is een Olympische sport. In Marokko wordt ook gejaagd, tijdens het feest hier wordt er 3 dagen lang gejaagd op wilde zwijnen in de Ameln vallei.

Het schieten zou volgens het programma om 10.00 uur beginnen, het begon na 12.00 uur. Toen waren wij al aan een wandeling bezig, dit keer richting Adai, een dorp 2km voor Tafraout. We zijn even wezen kijken maar het is leuker om te doen, als kijksport bekoort het ons niet, dan was vannacht de 5km schaatsen heren wel spannend om te zien. Het schieten ging nog door tot bij 7 uur.

                                                         Er waren nog slechts enkele kraampjes open, links loopt Everdien

Aan het eind van de middag zijn we nog even langs de kraampjes gewandeld, veel van vrouwen coöperaties met arganproducten, saffraan, kleding, sieraden tec. We waren nu aan de late kant, men was al veel kraampjes aan het afbreken.

We kwamen Kerel en Marie José tegen, maakten een praatje toen plotseling Peter en José achter ons stonden. Die hebben we 2 jaar geleden op de boot van Barcelona naar Tanger ontmoet en ook vorig jaar weer in Marokko . We hebben aan het begin van de avond een apéro bij ons gedronken, leuk om elkaar weer te zien, het eten werd wat later op de avond, kan gebeuren.

Iets ander weer vandaag, wel 22º maar af en toe hoge wolkenvelden.

Tafraout 04-03-2019, maandag

Even iets recht zetten. Er lopen hier jongetjes over het terrein die lege 5l. waterflessen in zamelen. Ik heb ruim een week geleden geschreven dat die daar 0,10Dh voor krijgen, het blijkt echter dat ze er maar liefst 1Dh voor ontvangen. Geen wonder dat ze tuk zijn op die lege flessen.

Vanmorgen tijdens het wandelen weer een paar grondeekhoorns gezien, hagedissen in verschillende formaten en het is gelukt om een microvlindertje te fotograferen, hoogstens enkele millimeters groot.

                            Een microvlinder van hooguit 3mm, mooie vlinder , het is een Moors Christendoornblauwtje, weer met dank aan Toon

Op het platteland nemen we regelmatig lifters mee, regelmatig gebeurt het dat ze naar een ziekenhuis in een nabijgelegen stad moeten.

We hebben de afgelopen jaren wel vaker over de gebrekkige gezondheidszorg in Marokko geschreven. Nu heeft onlangs de Wereldgezondheidsorganisatie WHO, 57 landen aangewezen waar de medische zorg onvoldoende is, een van die landen is Marokko. In een toespraak heeft de Marokkaanse minister van Onderwijs dit toegegeven. De WHO beveelt een minimum van

23 artsen per 10.000 inwoners aan, Marokko heeft slechts 7,1 arts per 10.000 inwoners, er zouden dus 3x zo veel artsen moeten komen in Marokko.

De minister noemt het tekort aan opleidingsplaatsen in m.n. in universiteitsziekenhuizen. Volgens een gezondheidsplan uit 2007 zouden er jaarlijks 2300 artsen in opleiding moeten zijn, in werkelijkheid zijn dat er slechts 1900. De mister benadrukte dat hij optimistisch is over de toekomst, naast de nu 5 bestaande universiteitsziekenhuizen zijn er nog 3 in aanbouw en het streven. is om in elke regio in de toekomst zo’n ziekenhuis te hebben.

Meestal is het zo dat op maandag veel mensen vertrekken, het toeval wil dat morgen enkele camperaars die wij kennen vertrekken. Zo werden we voor een afscheidsborrel uitgenodigd door Francis en Riet en ook Henk kwamen we tegen die ons uitnodigde op een borrel. We dachten dat we dat wel konden combineren en dat bleek inderdaad zo, Karel en Marie José vertrekken ook morgen, Wim en Wobbie eveneens . Wij zijn aan het eind van de middag naar Cis en Riet gegaan. Daar hebben we een borrel gedronken, ze hadden Isabelle, een vriendin voor ruim een week op bezoek, die vliegt weer terug via Marrakech. We hebben gezellig zitten babbelen en zijn vervolgens naar Henk en Jannie gegaan waar we met H en J en H en S en A( ( 3 Henken en de rest van de namen kunnen we ook zo wel onthouden) over het leven en andere zaken hebben gefilosofeerd. En , niet te vergeten ,we oude Hollandse kaas bij de wijn hadden. Het werd door de gezelligheid weer iets later dan we ons hadden voorgenomen maar laat op de avond smaakt het eten nog steeds goed,

Het was zonnig, 23º, wat wil je nog meer.

Tafraout 05-03-2019, dinsdag

We waren vanmorgen al om 9.15 uur bij de garage van Mohamed Fahri. We hebben daar 2 jaar geleden onze bumpers laten spuiten omdat er verf af ging bladderen. Of er geen goede plamuur gebruikt of iets anders fout gegaan is, wie weet, maar in ieder geval op een paar plekken begon de verf opnieuw af te bladderen. Daarom hadden we een afspraak voor vanmorgen om de bumper opnieuw bij te laten werken.

Om half 10 beginnen de jongens die in dienst zijn bij de garage te werken, kort daarna kwam Mohamed. Er staan hier momenteel 12 campers, een aantal staat hier al langer om compleet overgespoten te worden. Mohamed doet de werkverdeling van de nieuw aangekomen campers, sommige medewerkers zijn aan meerdere campers tegelijk bezig, vandaar dat het soms ten koste gaat van de kwaliteit.

                                               Op een distel soort zitten niet alleen een  kever( zwart met beige stippen) maar ook een paar mieren

Een van de 2 herderinnen die hier over het terrein lopen, er is ook nog en herder. Ze hebben kleine gemengde kuddes, ze krijgen groenteafval van camperaars.

De garage van Mohamed mag dan niet altijd even goede kwaliteit leveren, kennelijk over het algemeen wel voldoende om voor een zekere faam onder camperaars te zorgen. Het is er altijd kneiterdruk met camper waar wat aan gebeuren moet. Het geld moet dan ook in de wintermaanden verdiend worden.

De garage is exemplarisch van wat de aanwezigheid van honderden campers gedurende een paar wintermaanden voor de plaatselijke economie betekent. Vooral de middenstand floreert er wel bij, ook monden van camperaars moeten worden gevoed. En niet te vergeten de restaurantjes die hier druk bezocht worden, uit eten gaan is goedkoop in Marokko.

We hebben in de 12 jaar dat we in Tafraout komen, het stadje zien veranderen van een stoffige bedoening met slechts 1 geasfalteerde straat, in een stadje waar hoe langer hoe meer wordt opgeknapt. Er zijn nieuwe scholen gebouwd, er is een plan voor de bouw van een nieuw ziekenhuis, er is , naast sporthallen, ook een nieuw zwembad gekomen maar er is geen water om dit te vullen wordt beweerd. Er zijn wijken bijgebouwd met grote huizen van welgestelde inwoners.

Nu is dit niet alleen te danken aan de aanwezigheid van de camperaars, de Ammeln stam die hier woont zijn ondernemende Berbers. Ze bezitten winkels in heel Marokko en zelfs in Europa , ze beheersen een groot deel van de kleinhandel hier in Marokko en laten hier huizen bouwen waar ze slechts een deel van het jaar wonen. De Ammeln behoren tot de Chleuh Berbers.

                                                                 De mandarijnen verkoper met zijn pretoogjes

Nadat de plekjes op de bumper geschuurd, geplamuurd en in een soort primer was gezet, moesten we wachten tot de plekjes werden gespoten. De tussenliggende tijd hebben we gebruikt om boodschappen te doen en om onze gasfles te laten vullen, deze kan hier niet omgeruild worden dus werd een fles in een boom achter ons gehangen, op de kop, met een slangetje naar onze fles en 2 uur later was onze fles gevuld voor 60Dh.

Ook zijn we naar de markt geweest, we hebben mandarijnen en gefrituurde vis (stukjes witvis, tongetjes en stukjes inktvis) gekocht. En we kwamen wat bekenden tegen, niet alleen voor de plaatselijke bevolking, ook voor camperaars is de markt een ontmoetingsplaats.

Ruim na de middagpauze werd de bumper bijgespoten, we zijn nu heel tevreden over het resultaat. Het viel nog onder de garantie, we hoefden niets te betalen. De spuiter hebben we een fooi gegeven evenals Mohamed( voor de jongens) en een fles wijn erbij.

We hebben het grootste deel van de dag bij de garage rondgehangen, dat hadden we ook ingecalculeerd. Het was een prachtige dag met 25º voelde het warm aan.

Tafraout, 06-03-2019, woensdag

Vanmorgen was eigenlijk dè dag van de souk, altijd leuk om daar overheen te wandelen. We kwamen nog een handelaar in sieraden tegen, Ali, Everdien heeft een paar jaar geleden in Tata een ring bij hem gekocht. Verder hier en daar een praatje gemaakt en gewandeld. Je kunt al goed zien dat er aardig wat camperaars zijn vertrokken het wordt wat leger maar er staan er nog genoeg.

Gisteren hebben we al een aardige uittocht van campers gezien, dat was toen we bij Mohammed (garage)stonden. Fransen hebben vaak een aanhangwagen met daarin een quad of daarop een autootje . Ook zie ze steeds meer lange campers, dat zijn meestal tandemassers i.vm. een grote overhang achter.

                      De waterverkoper in Tafraout, niet zo folkloristisch uitgedost als bv die op het Djemaa el Fna plein, maar wel kleurrijk

Het is goed te zien dat er al aardig wat campers hier uit het keteldal vertrokken zijn na het amandelfeest, campers kunnen ruim staan, nog ruimer moet je zeggen

Gisteren hadden we het over de Ammeln stam die weer tot de Chleuh Berbers behoren. We hebben het een paar jaar geleden ook al eens geschreven, Marokko wordt bevolkt door Berbers en Arabieren.

Hoewel Marokko zich een Arabische staat noemt en Arabisch de officiële taal is, vastgelegd in de grondwet, zijn de oorspronkelijke bewoners van Marokko de Berbers. Het is niet helemaal duidelijk waar ze vandaan komen en hoelang ze al in Marokko wonen, momenteel vormen ze ongeveer de helft van de bevolking, de andere helft zijn Arabieren. Je zou kunnen zeggen dat berbers de bewoners van het platteland zijn en de Arabieren van de stad, helemaal gaat dat niet op Marrakech is een stad waarvan de meerderheid van de inwoners Berbers zijn.

Je kunt ook niet van de Berbers spreken, het zijn verschillende stammen en ze hebben nooit een eigen natie of staat gekend. Er zij 3 grote Berbertakken, te weten de Chleuh wonend in de Hoge en Anti Atlas zoals hier, vaak landbouwers met een vaste woonplaats, de Beraber, wonend in de oostelijke Hoge en Midden Atlas, zij zijn geiten- en schapenfokkende semi-nomaden en ten slotte de Rifkabylen, wonend in het Rifgebergte en zijn boeren met een vaste woonplaats. De meeste Marokkanen in Nederland zijn van oorsprong afkomstig uit de Rif.

De economische macht in Marokko is in handen van de Arabieren, Berbers hebben zich altijd, terecht, achtergesteld gevoeld. Sinds een 40-tal jaren is er sprake van een groeiend Berberbewustzijn, wat mede een oorzaak is van spanningen in de Rif. Berbers noemen zichzelf imazighen, vrije mensen. De positie van de vrouw is beter dan bij de Arabieren, Berbers hebben nooit polygamie gekend.

De eerste Arabieren kwamen zo rond de 7^e en 8^ste eeuw naar Marokko als islamitische veroveraars en trokken door naar Spanje. In de 8^ste eeuw was heel Marokko geïslamiseerd. Oorspronkelijk waren ook de Arabieren nomaden en sommige stammen hielden er slaven op na. De positie van de vrouw is bij Arabieren of rechteloos of in ieder geval ondergeschikt aan de man. Behalve dan in de moderne steden zoals Casablanca, daar is een Europese invloed merkbaar die ook gevolgen heeft gehad voor de positie van de vrouw.

Ook de Arabieren in Marokko vormen geen homogene groep, de bewoners van de steden zijn zoals gezegd vrij modern wat bv kleding betreft.

                                                                Vader en zoon waarbij we al jaren babouches kopen

We hebben traditiegetrouw weer babouches gekocht bij vader en zoon, “alles goed met de familie” is steevast hun beleefdheidsvraag, we kopen al jaren bij hun. Vader wordt nu wel aardig oud en elk jaar weer magerder.

Aan het begin van de middag zijn we verhuisd, het waaide toen even stevig en omdat het kurkdroog is stofte het behoorlijk waar wij stonden, we keken mooi over de vlakte naar de bergen maar de wind had vrij spel. Aangezien ze voor morgen flinke windstoten voorspellen, leek het ons verstandig om nu vast een plekje in de luwte te zoeken, er is nu nog plaats dus we konden kiezen.

Het weer is even in een dip, vandaag nog zonnig maar de temperatuur kwam niet meer boven de 20º uit.

Tafraout 07-03-2019, donderdag

Vanmorgen vroeg toen we naar buiten keken zag je aan de wolken die rondom de bergen hingen dat het vandaag, zoals voorspeld, wat ander weer zou worden. Echter de zon brandde regelmatig door de laaghangende wolken heen en om 10.30 uur was het zelfs al weer zonnig geworden. Dat was ook de tijd dat de kapper Mustapha kwam , de kapper die we via de bakker Ahmed hadden besteld. En dan is het feit dat Ajax zo’n geweldige wedstrijd heeft gespeeld meteen een onderwerp van gesprek. Dat was gisteren op de markt ook zo, we kunnen hier nog wel even op teren denken we zo. De kapper was een van degenen die in december, toen de politie kwam om te zeggen dat de campers moesten vertrekken, tegen de weinige camperaars zei dat ze moesten blijven staan. Volgens de kapper had het optreden van de politie niets te maken met de campingeigenaar maar had het louter te maken met een paniekreactie van de autoriteiten na de afgrijselijke moord op de 2 Scandinavische meisjes. De kapper benadrukte nog eens het economische belang van de aanwezigheid van de honderden campers hier voor het dorp, heel veel mensen pikken er een graantje van mee.

Na Everdien werd Marita geknipt en kwam Henk met een kan koffie. Peter en José passeerden op weg naar de markt en dronken koffie mee. Het knippen kostte trouwens 80Dh, maar dan heb je de kapper wel aan huis. Mannen knippen kost 50Dh, maar ik word af en toe door Everdien geknipt.

Mustapha is al 23 jaar kapper en knipt hier al 20 jaar camperaars, Everdien is al vaker hier door hem geknipt.

Bij de feesten hier de afgelopen weken hebben we vaak de mannen van de vrouwen gescheiden gezien, niet altijd en zeker bij de jongeren niet, we hebben meiden met lipstick gezien als teken van vrijheid. Het zijn er weliswaar niet veel maar toch in zo’n plattelandsstadje kom je dat niet vaak tegen. Ok b.v. in de moskee zijn mannen en vrouwen gescheiden. Morgen, 8 maart, is er Wereldvrouwendag, ook in Marokko wordt dat wel gevierd in de grote steden, afgelopen weekend werd er in Tafraout op het feest ook aandacht aan besteed.

Bij de Wereldbank is een rapport verschenen, Vrouwen, Werk en de Wet, 2019, over hoe het met de rechten van de vrouw gesteld is in de wereld. Als we ons tot Marokko beperken, dan blijkt dat vrouwen slechts 2/3 deel van de rechten hebben die voor mannen gelden. (op een schaal van 100 staan wat Scandinavische landen op 100 punten, Nederland 94,38, Marokko op 73,13 en , hoe kan het anders, Saoedi Arabië als laatst geklasseerde met 25,63 punten.

In Marokko hebben vrouwen moeilijker toegang tot betaalde arbeid dan mannen, zij kunnen moeilijk een eigen bedrijf starten, ze mogen niet zelfstandig belangrijke economische beslissingen nemen. Wel scoort Marokko aardig goed als het gaat om de bewegingsvrijheid van vrouwen.

Minder goed gaat het met gelijke beloning of met pensioenrechten voor vrouwen.

Marokko scoort op wereldniveau in de middenmoot, naast een land als Rusland, wel beter dan omringende landen als Algerije en Tunesië.

Waar vrouwen in Marokko goed in zijn is zich verenigen in vrouwen coöperaties. In Tafraout hebben we een aantal van deze organisaties gezien op het amandelfeest die daar kraampjes hadden met diverse producten zoals van argannoten gemaakt. Ook waren er kraampjes met kleding, huisnijverheidsproducten etc.

Vanmiddag zijn we uit eten geweest met Henk en Marita, dit keer in restaurant Marrakech die geroemd wordt om zijn tajines We hebben heerlijk gegeten en hadden het met elkaar weer gezellig.

In de loop van de middag kwam Piet een praatje bij ons maken, hij staat hier sinds gisteren met zijn vrouw Marjo. Hij kent ons via ons blog en wist zodoende dat we hier stonden. We hebben wat ervaringen uitgewisseld, een leuke kennismaking.

Aan de ene kant naast ons staan Italianen waar we nog weinig contact mee hebben, met onze enkele woorden Italiaans gaat dat niet zo gauw.

Aan de andere kant naast ons staan Gé en Lia, hij heeft een week in het ziekenhuis gelegen in Agadir met een prostaatontsteking en heeft een antibioticakuur gehad. Door medicijn gebruik werd zijn bloeddruk enkele dagen geleden te laag, door het verminderen van zijn bloeddrukverlagende medicijnen is dat nu in orde. Maar nu heeft hun hondje gisteren een kopstoot van een geit gehad, er zal wel iets gekneusd zijn want hij kan slecht lopen.

Zoals het weer begon zo eindigde het ook vandaag, met laaghangende bewolking. Tussendoor de hele dag zon, een vrij krachtige wind en maar 16º.

Tafraout 08-03-2019,vrijdag

Vanmorgen was het buiten 5 en binnen nog geen 13º. Omdat de zon nog meer moeite had om door het wolkendek te branden dan gisteren, hebben we , net als gisterenavond een tijdje de kachel aan gehad. Thuis zit je ook niet met 13º in de kamer en het gas is hier goedkoop.

Vanmorgen zijn we naar het dorp Adai gelopen wat niet zo ver van Tafraout ligt, een km of 2. Om 11.00 uur scheen de zon al wel volop maar was het pas 12º. We zijn eerst achter langs Adai gelopen, langs een droge rivierbedding, onderlangs de rotsen tussen de palmbomen door. Daar bloeiden veel bloemen, er waren vlinders en vogels, een erg mooi plekje. Daarna zijn we via het dorp teruggelopen, ongeveer 1,5 uur gelopen.

                          nogmaals de diadeem roodstaart, we gaan morgen zuidelijker, daar zien we weer andere vogels

Bijna elke dag staat er wel een bericht in de Marokkaanse media dat drugsgerelateerd is.

-Een paar dagen geleden werden er 2 Braziliaanse vrouwen gearresteerd op de luchthaven van Casablanca met bijna 3 kilo cocaïne op en in hun lichaam verstopt.

-Eergisteren heeft de politie in Fez 1675 kilo hasjiesj gevonden in 2 auto’s

-Dinsdag heeft de politie in Casablanca 4 personen gearresteerd die niet alleen in het bezit waren van een grote hoeveelheid geld maar ook van 4400 psychotrope pillen ( bij ons vaak synthetische drugs of designer drugs genoemd) waarvan 2400 Rivotril( een benzodiazepine) en 2000 ecstasy pillen.

Dergelijke berichten lezen we ook in de Franse, Spaanse of Griekse media als we in die landen zijn, nu maar eens kijken hoe het met drugs in Marokko zit.

In de jaren 60 en en 70 kwam er hasjiesj , later hasj genoemd vanuit Marokko naar Nederland, nog voordat de Nederlanders, als een volk met groene vingers zelf uitstekende wiet gingen verbouwen. Heden ten dagen komen er grote hoeveelheden ecstasy tabletten vanuit Nederland en in mindere mate België naar Marokko. Er is in pakweg 50 jaar veel veranderd.

Er wordt in het noorden van Marokko, in de Rif en vooral rondom Ketama, al eeuwenlang cannabis verbouwd. De gedroogde toppen werden vermengd met tabak en zo kreeg je kif, heel lang een gedoogd genotsmiddel in Marokko, op de souk stonden groenteboeren hun kifpijpjes te smoren. In de jaren 50 leerden Nederlanders , die het fabriceren van hasj in ondermeer Afghanistan hadden geleerd, de Marokkanen hasj maken. Onder internationale druk werd kif en hasj verboden in Marokko, alleen in de streek rondom Ketama mocht het nog worden verbouwd. Omdat we als eens een excursie naar de Grolsch brouwerijen hadden gemaakt, gingen we in 1971 in de buurt van Ketama op een cannabisboerderij kijken. Leuk en leerzaam zullen we maar zeggen Op de provinciale grens werden we op drugs gecontroleerd, later in Fes zaten Amerikanen rustig te blowen op een camping, terwijl er politiemensen rond liepen. Bij navraag bleken die te dealen.

Nu wordt er slechts stiekem nog geblowd in Marokko, de straffen zijn vrij hoog. Samengevat: er wordt nog op grote schaal cannabis verbouwd in de Rif, ondanks het verbod en de bestrijding van de teelt. De wiet/hasj is deels voor de export deels voor binnenlands gebruik.

Morgen wat meer over drugs in Marokko, een overdosis is niet goed, ook niet wat informatie betreft.

                                                                                klein koolwitje?

Morgen vertrekken Marita en Henk, daarom hadden ze Peter en José en ons op een afscheidsborrel uitgenodigd .We hebben over allerlei dingen ,zoals het lijsttrekkers debat gehad, wat ook tot onderlinge discussie leidde over de klimaatverandering .

De dame van de was kwam net toe de zon achter de bergen verdween en het snel afkoelde. We hebben wat later , na het opruimen van de was, nog even met z’n vieren binnen gezeten. We hebben Henk en Marita, evenals vorig jaar , een aantal keren deze reis ontmoet, we hebben een goede klik met deze fijne mensen door oa wat gezamenlijke interesses en de onderwijs achtergrond, belangstelling voor de natuur.

Het werd wat later dan gedacht, we hadden kennis gemaakt met de Twentse kruidenbitter Hummeltje die opmerkelijk goed smaakte. Bijna gevloerd door een Hummeltje, ik althans Everdien hield het bij wijn, kwamen we weer thuis.

Hoewel er nog wel wat wind was vandaag, de zon wat later doorkwam werd het 19º.

Tafraout 09-03-2019, zaterdag

Vanmorgen namen Henk en Marita afscheid, we zullen ze best een beetje missen. Ook voor ons is het hier de laatste dag, we hebben vanmorgen nog wat boodschappen gedaan, oa blauwaderkaas en camembert, die we in het zuiden moeilijk of niet kunnen kopen.

Toevallig kwam vanmorgen de arganverkoper , die we al jaren kennen, ook hier langs. We werden weer uitgebreid gekust en ‘à la prochaine, inch allah.’

We hebben , tot ons plezier, 16 heerlijke dagen in Tafraout gestaan, het weer was dan ook geweldig. Tafraout waar we al sinds 2008 komen en waar we veel mensen, camperaars maar ook inwoners, kennen. In die 12 jaar is het jongetje wat vroeger voor zijn moeder de was ophaalde, een man van 22 geworden, getrouwd en vader. Ook wij zijn natuurlijk 12 jaar ouder dan de 57 (Everdien) en 60 jaar toen we hier kwamen maar als je ouder bent, verandert je gezicht niet meer zoveel, vandaar dat we herkend worden.

Tafraout en dan het keteldal, is een plek waar veel camperaars elkaar ontmoeten, maar morgen gaan we een stukje zuidelijker. 

                                                                                Like a Rolling Stone

Hoe zit het met andere drugs in Marokko? Wat betreft cocaïne, is Marokko vooral doorvoerland naar bestemmingen in Europa. Extasy en andere designerdrugs is weer een ander verhaal, daar komen we op terug een dezer dagen.

Cocaïne voor de Europese markt wordt via havens, Rotterdam bv, door de drugsmaffia ingevoerd ,nadat kartels in Zuid Amerika de smokkelwaar in containers hebben verstopt ( tv serie Penoza) . Door betere opsporingsmethodes is er ook een andere route ontstaan waarin Marokko een rol speelt. Er wordt nu coke in Afrikaanse havensteden en luchthavens aangevoerd vanuit Columbia. Vervolgens zorgen criminelen ervoor dat de coke via de Sahara in Marokko komt , slechts een klein deel is voor binnenlands gebruik. Het overgrote deel wordt verder vervoerd naar Europa, de Nederlandse Mocro maffia speelt hier ook een belangrijke rol in.

Ruim een jaar geleden werd er in Marokko een smokkelbende van 13 personen opgerold waaronder leden van de Mocro maffia. Er werd een record hoeveelheid van 2500 kilo coke in beslag genomen.

Al langere tijd wordt de hasj smokkelroute naar Europa, veelal door dezelfde criminelen, ook voor de coke gebruikt die uit West Afrika komt.

Cocaïne wordt in Marokko niet veel gebruikt, het is te duur.

                         Diverse soorten gele bloemen, allemaal een andere soort , op de middelste foto staan 3 verschillende soorten bij elkaar

Ahmed de bakker vertelde dat hij alleen ’s winters hier werkt, hij gaat langs de beide vrije plaatsen en campings, overdag zie je hem met een handkar met brood in de stad. Van mei t/m november werkt hij een bedrijf in Senegal.

We zijn in de loop van de middag bij een 10-tal campers langs geweest om afscheid te nemen. Alleen Piet en Marjos zien we waarschijnlijk wel in Mhamid, zij willen ook naar het nomadenfestival. Gelukkig hadden we de luifel al ingedraaid toen we ons rondje maakten, er kwam een mini windhoos o.i.d., met veel stof, 4 luifels zijn over de camper geklapt, die van Cor en Hannie kon nog net gered worden.

Vanmiddag zijn Ria en Johan een apéro bij ons komen drinken. We kennen ze al jaren van ontmoetingen in Marokko en hebben ze ook in Spanje wel ontmoet. Wat later kwamen onze buren Lia en Gé ook een drankje mee drinken en het werd zo gezellig dat we pas om half 10 naar binnen gingen. We hadden met een vooruitziende blik gisteren al pizza besteld bij de ‘wasvrouw’ Nehza . Dus om 10.00 uur zaten we aan de heerlijke, wat pikante pizza. Het was te veel , we eten hier minstens nog een keer van. We hebben leuk zitten praten. Wat minder leuk is , is dat Nel en Anne met pech staan bij de garage van Mohammed, ze hadden een broer van Anne met zijn vrouw van het vliegveld gehaald en waren op weg naar het keteldal, wat jammer..

Vandaag een prima dag, veel zon , niet al te veel wind op het plotselinge windhoosje na dan en 22º.