Na 2 jaar via een andere route te zijn gereden zijn we nu via de Col(pas)de Kerdous , gereden, , 9 km klimmen, een mooie route en niet moeilijk ondanks de vele bochten. Onderweg veel arganbomen, nauwelijks bloeiende amandel- of fruitbomen.

Even een heel vervelend moment meegemaakt, een bijna-botsing. Toen we een bocht naderden kwamen er 2 auto’s de bocht om, die werden in de bocht op hoge snelheid door een derde auto ingehaald die frontaal op ons af kwam. In een reflex het stuur omgegooid en de berm in die gelukkig stabiel was en het was goed afgelopen in een splitsecond. Van schrik kon Everdien de eerste 5 minuten geen woord uit brengen.

Vlak voor Tafraout kwamen we Karel , Marie José, Anne en Nel tegen die een fietstocht maakten. Op de vrije plek waar we zijn gaan staan, de palmeraie zoals de Fransen het noemen, hebben we een mooie plek gevonden. Het is redelijk druk met campers, we voelen ons weer heerlijk thuis op deze plek waar we al sinds 2008 ieder jaar komen.

We hebben aan het begin van de middag en rondje gedaan door de buurt, hier vlakbij staan Co en Lia, iets verder Wim en Wobbie en Gerrie en Annie met 2 andere Achterhoekse vrienden waar we de naam even van kwijt zijn, ze zijn voor het eerst hier. Iets verder slaan Piet en Elly die we zeker al 10 jaar geleden voor het eerst hier in Tafraout ontmoet hebben. Daarna zijn we bij Marita en Henk geweest waar Henk ons verraste op een lekker broodje.

Vanmiddag zitten lezen en genoten van het mooie uitzicht dat we hebben . We kregen een tijdje bezoek van Nel die iets verderop met Wim staat.

En last but zeker not least zijn we bij Pieter en Greta op bezoek geweest, Pieter was jarig en we hebben een lekkere rosé gedronken. Leuk om al die bekenden hier weer te ontmoeten op deze fantastische plek, de meesten kennen we al meerdere jaren .

                         Tafraout, N29.72214 W8.98482  vrije plek in de Palmeraie, je betaalt 15DH aan de gardien, het is 's nachts bewaakt

Gisteren schreven we al dat er een demonstratie in Rabat uiteen was gedreven. Wat er precies gebeurd is , is het volgende. Er was tot een demonstratie opgeroepen door enkele onderwijsvakbonden om te herdenken dat het 8 jaar geleden is dat de ‘20 februari beweging’ werd opgericht. Er deden zo’n 10.000 mensen ( voornamelijk leerkrachten) mee aan de demonstratie die als motto had ‘Wat is er veranderd?’ Ze eisten betere arbeidsomstandigheden en hoger loon.

Toen een gedeelte van de demonstranten zich afsplitste om langs het koninklijk paleis te gaan, greep de politie hardhandig in met een waterkanon en de wapenstok waardoor er enkele gewonden zijn gevallen.

De 20 februari beweging is vernoemd naar de 20^ste februari 2011 toen er in diverse steden in Marokko werd gedemonstreerd voor meer vrijheid en een andere grondwet. Deze protesten waren een nasleep van de ‘Arabische lente” die een paar maanden eerder tot een revolte in enkele andere Arabische landen leidde. De 20 februari beweging was vooral een protest van duizenden jongeren die oa. meer rechten en vrijheden eisten, optreden tegen corruptie, vermindering van de macht van de koning en verbetering van de positie van de vrouw. Er kwam inderdaad een nieuwe grondwet op 1 juli 2011, waarin de koning een gedeelte van zijn macht overhevelde naar de premier, het Amazigh(Berbers ) als officiële taal werd erkend.

Hoewel voor velen de hervormingen in de nieuwe grondwet niet ver genoeg gingen, is de 20 februari beweging nooit een brede volksbeweging geworden maar vinden er nog wel ieder jaar demonstraties op 20 februari plaats en heeft de beweging ook voor meer bewustzijn gezorgd over de situatie in Marokko.

Het was een heerlijke dag in veel opzichten, het weer hielp daar zeker aan mee, het was bij alleen maar zon 20º en af een toe een matige tot krachtige wind die alleen maar wat verkoeling bracht want , omdat we hoog zitten is de lucht hier wat ijler waardoor de gevoelstemperatuur ook hoger is dan het in werkelijkheid officieel is.

.

Tafraout, 22-02-2019, vrijdag

Het was vanochtend buiten 8º en in de camper 13,7º, we hebben iets langer in bed gelegen, ik heb oa op de iPhone de krant gelezen, tot de zon om 8.45uur boven de bergen uitkwam. Toen warmde het langzaam op in de camper, buiten is het dan in de zon warmer dan binnen, correctie, het voelt warmer aan. Als het frisser is dan doen we de kachel wel aan, nu was het net te doen.

Vanmorgen koffie gedronken bij Karel en Marie José, toen we naar de stad wilden en een praatje stonden te maken met Mia en Stefan die we tegen kwamen, kwamen daar Cor en Wil aan gelopen, ze waren gisteren ook hier gekomen met Gerard en Margot, maar dat wisten we omdat we Gerards blog volgen. Na een praatje zijn we dan echt naar de stad gelopen niet nadat Mohammed (van de garage) ons nog even enthousiast begroet had.

Tafraout wordt ieder jaar meer opgeknapt, we kennen het nog als een nauwelijks geasfalteerd stoffig dorp. Er zijn 3 nieuwe restaurantjes bijgekomen, het gaat goed met de lokale economie, mede dankzij de camperaars. We zij nog in een van de winkeltjes geweest die van de vrouwencoôperatie zijn en waar ze van argannoten allerlei arganprodukten maken, oa cosmetische arganolie, anti-verouderingsreme , zonnebrandcreme en nog veel meer producten maken die in Europa een gezondheidshype zijn. Daarna zijn we naar de camper gewandeld om te lezen.

We kwamen gisteren nog maar 1 oude blauwe taxi tegen onderweg, type Mercedes 240D. Ook hier vanmiddag in het dorp stond er nog 1. Je ziet ze nog vrij weinig die oude Mercedes taxi’s , ieder regio had zijn eigen kleur. Het zijn de zgn Grand taxi’s waarin meerdere mensen over grotere afstanden worden vervoerd, in de grotere steden rijden de petit taxi’s. Om de luchtvervuiling tegen te gaan door die oude taxi’s (meestal in Duitsland afgedankte auto’s) tegen te gaan heeft de Marokkaanse regering in 2015 een subsidieregeling ingevoerd voor sloop van die oude taxi’s. Iedere taxi-eigenaar die een oude taxi laat slopen en een nieuwe koopt, krijgt een subsidie van 80.000 DH, bijna €8.000. Deze sloopregeling is succesvol, die oude Mercedes taxi’s verdwijnen hoe langer hoe meer uit het straatbeeld. Daarvoor in de plaats zijn meestal Dacia Lodgy’s gekomen of ook de grotere meer persoons Nissans.

Om de luchtvervuiling nog verder terug te dringen, heeft de regering nu ook een sloopregeling voor oude vrachtwagens ingevoerd. Transportbedrijven die van deze regeling gebruik wensen te maken kunnen zich melden bij het ministerie van verkeer. Maar de maatregel geldt alleen voor bedrijven, de vraag hoe effectief deze zal zijn omdat er ook nogal wat kleine zelfstandigen zijn die 1 vrachtwagen bezitten waarvoor deze regeling dus niet geldt.

Morgen reist Arjan, die hier op de camping Trois Palmiers staat, weer verder en we hebben een afscheidswijntje gedronken. Ook Anne kwam voorbij, hij heeft een glas meegedronken, kortom een gezellige afsluiting van de dag buiten. Om 18.15uur gaat de zon verdwijnen achter de bergen, het wordt dan frisser, toen het bezoek afscheid had genomen gingen we naar binnen.

Weer een mooie dag in meerdere opzichten, 21º, zon, aardige mensen, prachtige omgeving, we hebben het wel getroffen.

Tafraout 23-02-2019

Het lijkt al weer zo heel gewoon en vanzelfsprekend om hier te staan. Deze plek , waar we zo graag komen, het keteldal ,omgeven door de rotsen met soms bizarre vormen, veranderende kleuren, al naar gelang hoe de zon er op schijnt.

In december, vlak na de verschrikkelijke moord op de 2 Scandinavische meisjes, werden de toen weinige campers gesommeerd door een gezamenlijk optreden van politie en militairen, om in het belang van hun eigen veiligheid om op een camping te gaan staan.

Achteraf blijkt dit een actie te zijn die geëntameerd is door de drankzuchtige eigenaar van de camping Granite Rose, één van de drie campings die hier zijn.

Nu is alles weer bijna als vanouds, bijna, de waterwagen rijdt om campers tegen betaling van 20DH van een volle watertank te voorzien, er wordt 15DH geïnd door een gardien in dienst van de gemeente zodat er ’s nachts bewaking is, de vuilnis wordt opgehaald door de gemeentelijke vuilniswagen, kortom de gemeente faciliteert het staan hier. Het enige wat is veranderd, is dat de toiletcassette niet meer in de put van het riool bij de school kan worden gestort, daarvoor in de plaats is nu een geïmproviseerde stort put gekomen bij de mestvaalt waar ook schapenmest en puin wordt gedumpt, zo was het ook 6 jaar geleden voordat de school werd gebouwd.

                                            volgens de gardien stonden er gisteren 235 campers op de gedoogplaats

We hebben vanmorgen onze lakens meegegeven aan Nehza die al een aantal jaren naast het aanbieden van een wasservice ook maaltijden aan de camperdeur bezorgd, . Ze werden vanavond tegen 7 uur weer keurig terug bezorgd, gestreken en al voor 45Dh.

Ook komt er een dame langs ’s avonds die harirasoep, een kruidig gevulde linzensoep, à 10 DH per kom verkoopt. Verder zijn er niet zoveel handelaren die hier langs de deur komen, dat was in Taghazout( de door de bouw van een golfterrein vervallen gedoogplaats wel anders). Daar kwamen per dag veel ambulante handelaren die wel 15 verschillende producten of diensten aanboden, variërend van Frans- en Engelstalige kranten tot , in het Nederlands geroepen, ‘vers gerookte paling’. Wel komen er hier schooljongetjes aan de deur om lege 5l. flessen te verzamelen, gisteren kwamen er 7 verschillende kereltjes langs die om een fles vroegen. Ze krijgen daar 10 Dirhamcent voor, 10 flessen en ze hebben een dirham voor snoepgoed of misschien sparen ze wel voor een of ander gadget. Dat vragen gebeurt wel vriendelijk maar niet zoals het hoort volgens westerse normen. ‘Donne moi une bouteille?’’, dat is gebiedende wijs vragend, iets wat wij niet gewend zijn. Dat klinkt onbeleefd zo in onze oren maar ouderen praten net zo als ze iets vragen , ’s lands wijs ’s lands eer.

                                             Er bloeien nog wel wat amandelbomen, een kleine vlinder zit wat verborgen nectar te genieten

Vanmorgen hebben we een wandeling gemaakt rondom het dorp, het was windstil en heerlijk om te wandelen en ondertussen te genieten van de prachtige natuur hier. Voordat we aan de wandeling begonnen kwamen we langs Janny en Adri die net waren aangekomen. Ze hadden de R 107 gereden die nu goed te berijden is sinds het laatste stuk is geasfalteerd, we hebben foto’s op hun site gezien, het moet een erg mooie route zijn die we , als we verder naar het zuiden gaan, ook van plan zijn te gaan rijden. Daarnaast stonden Nel en Anne, Nel hadden we nog niet gezien, nu dus wel, evenals Suus en Henk die daar weer tegenover staan, het is net een dorp hier.

We zijn ook langs de garage van Mohamed gelopen waar Marita en Henk staan, bovenop de Tiz-n-Test , waar je elkaar maar moeilijk kunt passeren, maakte een Marokkaan een ongelukkige manoeuvre waardoor er een beschadiging aan de deur is ontstaan. Daar is natuurlijk Mohammed geschikt voor, dus er werd al geschuurd, geplamuurd en dan wordt het gespoten. Er stonden trouwens zo’n stuk of 13 campers , daar wordt aan allemaal tegelijk aan gewerkt. Daar stonden ook Henk en Janny, die we vorig jaar een paar x ontmoet hebben, we hebben even bijgepraat, aangezien ze ook in de palmeraie staan, zullen we ze vast nog wel vaker zien.

We hebben vanmiddag gegeten met Henk en Marita in het restaurant bij het zwembad, vooraf salade van tomaat en tonijn, brochettes de dinde met frites en ik tajine boeuf en cola, 50DH per persoon. Lekker en natuurlijk nog bijzonder gezellig ook. Toen hun camper klaar was zijn Henk en Marita tegen de avond bij ons een aperitief wezen drinken, we hebben wijn uit Spanje meegenomen en ook in Marokko noordelijker nog wel een flesje gekocht. Dat is in het zuiden niet meer mogelijk, alleen in Oarzazate zit Chez Dimitri, een supermarktje waar je wijn kunt kopen.

Het was een erg mooie dag, in de loop van de middag kwam er wat meer wind opzetten, prima anders voelt het te warm. Het was 24º maar omdat je hoog (1100m) zit is de lucht ijler en voelt het door de hoogstaande zon veel warmer aan.

Tafraout 24-02-2019, zondag

Vandaag werd Wim 71 jaar en dat werd vanmorgen gevierd, althans het begon in de ochtend. Er waren 15 mensen, na de koffie kwamen de drankjes en de hapjes en er werd gezellig gekeuveld. We hadden Ger en Tineke, die al iets langer hier staan, nog niet gezien en Cor en Hannie die gisteren zijn gekomen, voorzien van een nieuwe camper waren ook aanwezig. Door concurrentie tussen de bakker Ahmed, waar we al jaren ons brood kopen en een vrouw die sinds dit jaar ook brood probeert te verkopen, heeft Ahmed een nieuw systeem bedacht, dit voor zijn gemoedsrust. Voordat wij hier waren, de dame is vroeg, was Ahmed bang voor verlies van klandizie, en racete over de gedoogplaats. Hij heeft nu bedacht dat klantenbinding kan door een tasje aan te bieden aan klanten, die kunnen ze dan aan de deur hangen, briefje erin met wat gewenst is, geldbedrag erin en de bestelling wordt bezorgd. Voordeel voor de camperaar is dat hij niet vroeg het bed uit moet, 6º buiten, 11º binnen vanmorgen om 8 uur, en Ahmed hoeft geen pillen tegen hoge bloeddruk te slikken , dat noemt men een win-win situatie.

Voor ons niet nieuw dit systeem, jaren geleden in Sidi Kaouki was er een concurrentiestrijd tussen een oude man op een fiets en een klein knaapje op een ezel, beiden broodverkopers. Ze kwamen elke dag vroeger, op het laatst al om 7 uur op de deur kloppen om hun brood te slijten. Toen hebben we maar een plastic zakje aan de deur gehangen met een briefje en geld erin, dat werkte, we durven niet te beweren dat we dit systeem geïntroduceerd hebben in Marokko, immers het wiel schijnt ook vrijwel tegelijkertijd op meer plaatsen te zijn uitgevonden. Van wie we toen het brood toen kregen weten we niet, wat we wel kregen was onze nachtrust, we waren, en zijn dat nog steeds niet, gewend om met de kippen op stok te gaan.

In de loop van de middag hebben we gebouled met z’n 4’ren, vorig jaar was het zo koud dat we vaak de jas aan hadden,

nu was het weer alweer fantastisch, nog iets warmer dan gisteren, 25º.

Door de verjaardag en het boulen schoot de wandeling er vandaag bij in, de dag was er niet minder leuk om.

Tafraout 25-02-2019, maandag

Vanmorgen zijn we naar het berberdorp Tazka gewandeld. Het is een authentiek dorp die voor een deel in de rotsen is gebouwd. In een van de huizen is een klein berbermuseum ondergebracht, we zijn daar al eens een paar jaar geleden geweest. Het is een leuke wandeling, eerst kom je door een ander palmbomenbos waar ook minstens 60 campers staan. Sinds dit jaar moet daar ook geld aan de gardien worden betaald, de gemeente heeft ook vuilnistonnen laten plaatsen. Er zijn 2 waterputten waar je water kunt halen.

                                                het berberdorp Tazka tegen en gedeeltelijk in de rotsen gebouwd

Via een omweg zijn we naar Tafraout gewandeld, in de 2 jaar dat we in dat gebied niet geweest zijn is er een nieuwe wijk gebouwd. We hadden traditiegetrouw filet pur, ossenhaas besteld bij de overdekte souk waar een aantal slagers zitten. Je moet een hele haas kopen , deze was een flinke van 1875 gram. Het is al jaren dezelfde prijs, 150Dh per kilo. Everdien snijdt er mooie biefstukjes van, die gaan op 2 na in de vriezer. Vanavond sla met gebakken aardappels, knoflooksaus en biefstuk van de haas.

Momenteel zijn in Marokko voor een 3-daags bezoek Prins Harry en zijn vrouw Meghan. Ze werden verwelkomd door de Marokkaanse kroonprins Moulay El Hassan. Als republikeinen zijn we niet zo van het koninklijk nieuws, maar sinds de NOS op haar nieuws app het ook heeft gehad over de al 2 jaar durende afwezigheid van de Marokkaanse prinses Lalla Salma, de vrouw van koning Mohammed VI, is het toch meer dan roddelnieuws geworden. Vandaag zouden de Engelse prins en zijn vrouw door de Marokkaanse koning worden ontvangen, de vraag was, in de buitenlandse pers dan, verschijnt prinses Lalla Salma eindelijk weer eens in de openbaarheid?

In de Marokkaanse media wordt daar niets over geschreven , waarschijnlijk speelt daarbij angst dat het als kritiek kan worden opgevat op het koningshuis, wat uit den boze is in Marokko .De koning is erg populair, van jongs af aan worden Marokkanen opgevoed met het beeld van een koning die handjes schudt, ziekenhuizen , scholen en bruggen opent ‘ hervormingen heeft doorgevoerd en de rechten van vrouwen heeft verbeterd.

Dit verdoezelt het beeld van de werkelijkheid, die is dat de koning veel economische macht heeft, hij religieus leider blijft en ook politiek een grote vinger in de pap heeft.

Tot op dit moment niets vernomen over de prinses, ook niet trouwens over een ontmoeting tussen het Britse paar en de Marokkaanse koning. Wat de prinses betreft, wat je niet ziet gebeurt niet en waarover je niet praat gebeurt niet, zo gaat dat vaak in Marokko.

Tijdens het boulen vanmiddag kwamen Johan en Ria in hun imposante off road truck het veld op rijden, helaas zonder Mia en Jan. Die moesten weer terug naar Spanje wegens aanhoudende nekklachten van Mia, heel vervelend voor hun.

We zijn aan het eind van de middag bij Piet en Elly op de koffie geweest, jawel op de koffie. We willen de week eens alcoholvrij beginnen, dat goede voornemen hebben we in de praktijk gebracht. Piet en Elly kenen we al jaren, op onze 3^e reis, de 1^ste reis voor hun in 2010, zagen we iemand een uitgeprint verslag lezen van onze eerste reis, aan de klets geraakt, het bleek Elly te zijn. Ook waren daar Jannie en Adrie op bezoek, we kennen hen ook al jaren vanuit Marokko en ontmoeten elkaar regelmatig hier. We hebben leuk zitten praten tot na half zeven de zon achter de bergen verdween en het begon af te koelen. Overigens zouden Piet en Elly woensdag vertrekken, dat wordt nu waarschijnlijk . a.s. weekend.

Leuk was dat vanavond 'de indiaan' , de gardien die we van het begin af aan kennen,  geld kwam ophalen. Vorig jaar hadden we hem  niet gezien, een hartelijk handen schudden.

Het was onveranderlijk mooi weer vandaag.

Tafraout 26-02-2019, dinsdag

Vanmorgen eerst hier en daar wezen socializen, daarna zijn we naar de souk gegaan

Hoewel woensdag de dag is waarop de souk in Tafraout wordt gehouden, is er op dinsdag ook al een markt. Omdat onze groentevoorraad weer moest worden aangevuld, zijn we naar de souk gegaan. Het bleek dat na 2 jaar de souk weer terug is op de oude plek die veel leuker is dan de stoffige vlakte waar het de afgelopen 2 jaar de souk is gehouden, hoewel die ook zijn charme had. Maar de souk ligt nu weer in het centrum bij de terrasjes. En er is vandaag een nieuw gebouwde overdekte hal geopend waar een deel van de souk wordt gehouden, het ziet er overzichtelijk uit. De souk vindt voor de hal en langs de droge rivierbedding plaats die nu helemaal gekanaliseerd wordt. In 2010 is bij een overstroming van de rivier een deel van de souk in de rivier verdwenen. We hebben gelukkig sperziebonen kunnen kopen, verder wat fruit.

Het mysterie van de verdwenen prinses Lalla Salma, vrouw van koning M6, blijft bestaan na het bezoek van prins Harry en Meghan.

Er is gisteren een thee ceremonie geweest in de stad Salé, Volgens het blad Telquel ontving ‘de Marokkaanse koninklijke familie de Britse koninklijke familie’.

De Marokkaanse koninklijke familie bestond naast de koning, uit zijn zoon, de kroonprins Moulay el Hassan en 2 zusters van de koning. Schitterend door afwezigheid was de vrouw van M6, prinses Lalla Salma. Dat er iets mis is in de relationele sfeer tussen de koning en zijn vrouw lijkt nu wel duidelijk gedemonstreerd. Ze zijn sinds 2017 niet meer samen in de openbaarheid verschenen, het Marokkaanse hof hult zich in stilzwijgen. Nu ligt een scheiding moeilijk in de islamitische wereld maar bv de voormalige Jordanese koning Hussein is ook 2x gescheiden. Omdat er geen volledige persvrijheid is in Marokko, zullen de Marokkaanse media angstvallig zwijgen en blijven speculaties over een scheiding van de koning en Lalla Salma niet uit, behalve in het openbaar in Marokko.

Ook hier in Tafraout, waar dit weekend het festival ‘Des Amandiers’ wordt gehouden, zie je bij het feestterrein alleen het portret van de koning en de kroonprins hangen, daar moet toch een opdracht van de autoriteiten achter zitten.

Vanmiddag zijn we wezen eten met maar liefst 14 personen in het nieuwe restaurant Panourama. Er zijn veel visgerechten maar je kunt ook een andere keus maken, ze hebben een vrij grote menukeuze. Ze hadden hun best gedaan om de gerechten zo aantrekkelijk mogelijk te presenteren. Everdien had brochettes dinde met frites, daar bij een leuke garnituur van niet alleen diverse groenten maar ook een stukje omelet met gesmolten kaas. Ik had een visschotel, leuk opgemaakt in piramidevorm, met 2 soorten saus. We hadden met z’n tweeën een salade Panourama, daar hadden we met vier personen van kunnen eten. Enige minpunt was dat de brochettes maar matig gekruid waren, verder was het lekker en het was gezellig ook nog.(50Dh p.p.)

Op de terugweg van het restaurant zagen we dat Diana en Jaap hier ook zijn gekomen, ze staan voor 1 nacht op camping Trois Palmiers, morgen komen ze hier op het veld staan. We hadden niet zo veel tijd om bij te praten, om 16.00 uur hebben we met z’n zessen gebouled.

Wat het weer betreft niet veel nieuws onder de zon, aan het eind van de middag wat lichte sluierbewolking en wat windvlagen.

Tafraout 27-02-2019, woensdag

Vanmorgen kwamen Gerrie en Annie, Ronald en Marike afscheid nemen, zij gaan vandaag naar Bouizakarne. Misschien dat we in Mhamid Gerrie en Annie nog ontmoeten, misschien dat ze ook naar het Nomadenfestival gaan op 4 en 5 april.

Vanmorgen weer een wandeling gemaakt, naast een paar hagedissen van verschillend formaat, zagen we een 4-tal knaagdieren met brede staart, snel hoog langs een rotswand omhoog gaan. Hoewel snel en hoog konden we toch nog een redelijke foto maken.

We kwamen langs de garage van Mohammed en daar stonden maar liefst 18 campers, de meesten om (deels) gespoten te worden of om wat schades aan de carrosserie te laten repareren. Henk stond daar ook, hun Hymer moet aan de voorkant wat bijgewerkt worden, vorig jaar is hij niet helemaal goed gespoten. Marita was met een clubje wezen wandelen en kwam net aan gelopen, Henk zette koffie en we hebben even genoeglijk zitten keuvelen. Voordat we naar de camper gingen zijn we even op de markt geweest, we moesten sinaasappels kopen.

Gisteren tijdens het eten kwam even het Salafisme in Marokko ter sprake .We vinden namelijk dat we in vergelijking met pakweg 10 jaar geleden , meer orthodoxe moslims ziet, te herkennen aan helemaal gesluierde, nikab of boerka dragende vrouwen en mannen met lange baarden vaak met een wit mutsje.

Dat zijn de uiterlijke verschijningen, maar wat houdt het Salafisme nu in. Je hebt 2 belangrijke stromingen in de Islam, de Soennieten en de Sjiieten, Marokko is een Soennitisch , Iran bv een Sjiitisch land. We laten de verschillen tussen deze 2 stromingen even voor wat het is.

Een stroming binnen het Soennisme is het salafisme, een conservatieve stroming binnen de Soennitische islam. Het Salafisme in ontstaan in de 18^e eeuw, aanhangers hiervan baseren zich op het hele vroege begin van de Islam , vanaf de profeet Mohammed en de 1^ste 3 generaties moslims.(Salaf betekent voorouders of vroegere generaties).

Het Salafisme beschouwt alleen als autoriteit de Koran en de uitspraken van Mohammed. Ze houden er simpele geboden en gebruiken op na en leven deze leefregels erg streng na en verwerpen elke afwijking van hun eigen leer.

Enkele van deze leefregels zijn de strenge scheiding tussen mannen en vrouwen, mannelijke Salafisten zullen weigeren een vrouw een hand te geven. Ook zijn er regels omtrent voeding, kleding, gebeden en nog een aantal zaken. Men is wars van persoonsverheerlijking en het maken van foto’s is dan ook niet toegestaan. Viering van verjaardagen, ’wereldse’ feesten of deelname aan de democratie zijn niet toegestaan.

Salafisme is niet hetzelfde als jihadisme, sterker nog er zijn 3 substromingen binnen het salafisme, waarvan er 2 het gebruik van geweld sterk veroordelen. ( Hallo bent u daar nog?)

-Puristische Salafisten, zij verwerpen geweld

-Politieke Salafisten: ze verwerpen geweld maar zijn niet tegen politieke deelname

Jihadistische Salafisten: zij zijn voor gebruik van geweld om hun geloof te beschermen en de meest radicalen onder hen zijn voor gebruik van geweld ter verspreiding van het geloof, gelukkig een kleine groep, bekendste natuurlijk de verderfelijke IS.

Hoe Marokko zich verhoudt tot het Salafisme, daarover een andere keer meer. Er is meer onder de Marokkaanse zon die uitbundig schijnt.

                 Deze mooie, grote muurschilderingen hebben we gemist in Tiznit, Ger van Amersfoort niet en stuurde ons deze foto, waarvoor dank.

Zo is het dorp zo ongeveer klaar voor het 9^e ‘Festival des Amandiers’, het feest van de amandelbomen, door Nederlandse camperaars meestal het Amandelbloesemfestival genoemd. Het podium voor de muziekoptredens is opgebouwd, de tent voor de kraampjes met regionale producten staat er al een week of 2. Morgen moet het feest beginnen wat dan het hele weekend een gevarieerd programma biedt.

Overal in Marokko zie je muurschilderingen, we hebben al wat foto’s gemaakt daarvan en voor een deel hier ook geplaatst, van muurschilderingen in Assilah en Taroudant. We hebben een hele mooie gemist in Tiznit, die kregen we toegestuurd van Ger van Amersfoort. Ook in Tafraout zie je op een paar plaatsen muurschilderingen.

Met 23º was het iets minder warm dan de afgelopen dagen, het weer blijft stabiel.

Tafraout 28-02-2019, donderdag

Het Amandelbloesemfesival is vandaag geopend met een zgn. ‘fantasia’ een fascinerend ruiterspel. De ruiters galopperen met wapperende witte gewaden en op een gegeven moment laten ze hun geweren knallen, het is de bedoeling dat het als één knal klinkt, vaak staan ze hierbij in de stijgbeugels. Er wordt niet echt geschoten met kogels maar met buskruit. Heel leuk omdat eens mee te maken, we hebben dit nog nooit gezien in al die keren dat we in Marokko zijn geweest. Vorig jaar was het hier ook maar toen zijn we eerder richting Sahara getrokken i.v.m. het toen koude weer.

Voor het echter zo ver was, werd ons geduld wel op de proef gesteld. Het zou om 4 uur beginnen dus we waren er al voor die tijd zodat we een plaatsje op de tribune konden bemachtigen. Toen moest een man nog met kalk lijnen trekken die wel erg bochtig werden. Op z’n dooie gemak ging de man vervolgens dranghekken plaatsen, daarna kwam er een traiteur dekschalen zonder inhoud en waterflesjes op tafels zetten en tegen half 6 verschenen er ruiters ten tonele op paarden die mooi waren gezadeld en opgetuigd. Juist voor onze neus werd vervolgens een groot affiche opgehangen zodat we zijn verkast.

Er werd een paar x proefgereden en toen volgde de rit waar men met buskruit schoot. Omdat het tegen zessen liep en de zon al wat lager stond zijn we terug naar de camper gelopen, Piet en Elly hadden intussen afscheid genomen omdat ze morgen weg gaan. Tot na half zeven klonken er nog schoten en weten we niet wat er uit de dekschalen is geserveerd want we zaten al in de camper. We hoorden ook nog muziek uit de richting van het feestterrein komen, er is nog enkele dagen feest dus we krijgen nog genoeg te zien.

De fantasia’s kennen een lange traditie, ze gaan waarschijnlijk terug tot de 8^ste eeuw, de gouden tijd van de Islamitische heerschappij. Ze dienden om de vijand te intimideren maar tevens als schouwspel voor koningen of sultans, als een toernooi-achtige ceremonie. Behalve in Marokko kent men ook fantasia’s in Algerije en Tunesië.

Het afvuren van het geweer in volle galop stamt w.s. uit de tijd toen het buskruit was uitgevonden , zo in het begin van de 13^e eeuw, het zorgt voor een spectaculair effect.

In Marokko wordt dit ‘oorlogsritueel’ hoog gehouden door zowel Arabieren en Berbers, de traditie wordt niet alleen zo behouden maar is ook een sport geworden, naast dat er bij feesten en moussems (bijeenkomst ter verering van een heilige) demonstraties worden gegeven. Elk jaar komen in Rabat de beste fantasiateams bij elkaar en wordt er gestreden om de Hassan II trofee. Er komen ook hoe langer hoe meer amazones, zo’n fantasia komt neer op een perfect samenspel tussen ruiter en paard maar ook tussen ruiters in het team onderling.

                                              Everdien heeft vanmiddag een filmpje gemaakt van de Fantasia( met commentaar van Wobbiie)

Vandaag begon met erg mooi weer en vrijwel geen wind in de ochtend. Halverwege de middag begon het matig te waaien en omdat het 22º was, voelde het in de schaduw van de feesttent bij de fantasia fris aan.

Karel vertelde later dat er muziek en dans was en dat er pannenkoeken met amlou(lijkt op pindakaas qua structuur maar is gemaakt van gemalen amandelen met honing en kaneel waaraan arganolie is toegevoegd) werden geserveerd. Er waren trouwens enkele honderden camperaars en enkele tientallen autochtonen, in het begin van de avond stroomden de plaatselijke bewoners toe.

Tafraout 01-03-2019, vrijdag

We hebben inmiddels begrepen dat we te vroeg het fantasia terrein verlaten hebben, soit, we vonden wat we gezien hebben niet al te spectaculair maar wel leuk om mee te maken.

Wel grappig is dat onder al die honderden campers die hier staan ook enkele tientallen Nederlandse zijn en daarvan zijn er , naar ons weten, ook 5 camperaars die reisverslagen/blogs maken en die we volgen. Niet alleen op hun reis door Marokko, ook door andere landen. Je hebt toch een gezamenlijke interesse, het reizen en door het lezen van andere reisverhalen doe je wellicht inspiratie/ideeën op voor een mogelijke reis. Iedereen heeft zo zijn eigen manier om verslag te doen van de belevenissen en het benadrukken van eigen accenten van hun reis , het land en de mensen die men ontmoet . Dat was even een aanloop om te zeggen dat we gisterenavond op de site van Gerard Koning, https://koning.jouwweb.nl , zagen en lazen wat we gemist hadden , we hadden dingen al eerder/elders gezien.

                                                                   de Zuidelijke klapekster, ondersoort de m.Elegans

Gisterenavond was er een muziekavond, wijs geworden door gisterenmiddag en door andere jaren, zijn we omstreeks half 10 ( het zou om 9 uur beginnen) naar het feestterrein gelopen. Daar draaide een cd’tje o.i.d., dan maar even naar de tent waar kraampjes met agrarische producten worden verkocht. Daarvoor hadden zich 2 bewakers met herdershonden gepost voor de ingang, we zijn gesloten.

Het was wel druk en kort daarna begon een 3-tal jongeren een human beatbox, experimenteel, leuk, on –Marokkaans, het deed wat denken aan een elektronische Johnny the Selfkicker, eind jaren ‘60’. Na een kwartier waren de jongens door hun repertoire, de laatste 5 minuten was er nog maar 1 jongen actief op creatieve wijze allerlei klanken producerend, de andere 2 waren ‘neergeschoten’, en toen was het afgelopen. Omdat er zich nog geen andere groep aankondigde of er activiteiten op het podium waarneembaar waren ben ik weer naar de camper gegaan, de sfeer was gezellig, weinig toeristen.

Vanmorgen kwamen Jannie en Adrie afscheid nemen, zij gaan eerst naar het oosten en dan zuidwaarts, wellicht dat onze wegen elkaar weer ergens kruisen.

Vanmorgen tijdens het wandelen en licht klauteren over rotsblokken, zagen we een Zuidelijke Klapekster. Ieder jaar komen we die wel een keer tegen in Marokko, hier vrijwel iedere dag.

Als we dan weer in het stadje komen , zien we altijd wel bekenden, dit keer oa Wil en Cor, die gaan morgen vertrekken, konden we meteen afscheid nemen.

                                                                       de moskee is inmiddels uit

We zijn vanmiddag wezen lunchen met Marita en Henk bij restaurant Chez Nadia. We hadden vooraf gereserveerd, het wil nog wel eens druk zijn en het is niet groot daar. Toen we er kwamen zat het helemaal vol, helaas, maar we hebben gereserveerd, excusez moi, soyez le bienvenue!

Een heel leuke omgeving , we zaten op een van de 2 kleine dakterrassen. We hebben pastilla gegeten, bladerdeeg met een zoet/hartige vulling, prima gekruid, wat aan de droge kant. Het is nog maar zelden met duif, dit keer was het ook met kip.

Daarna hebben we over het feestterrein gelopen waar nog slechts enkele kraampjes open waren, die gaan later op de dag open.

Die gaan we morgenmiddag wel bekijken, het werd tijd om bij de camper wat te lezen. Gelukkig dat we gegaan zijn want de waterwagen kwam langs, we hadden niet veel meer in onze tank. Net als andere jaren komt er een tankwagen met water waar je voor 25Dh niet alleen je tank kunt laten volgooien maar ook nog 5 literflessen, daarvan hadden we er nog 5. Francis en Riet kwamen langs, die zijn gisteren gekomen, net te laat voor de fantasia.

Van de jongeman die dagelijks de 15Dh staangeld komt incasseren, hoorden we dat er gisteren hier 324 campers stonden. Ook onze Franse buren, ze komen uit de Morbihan, vertrekken morgen, ze moeten over 14 dagen het land uit..

Evenals de laatste dagen steekt er vanaf een uur of 4 een vrij krachtige westenwind op, , ondanks de 23º voelt het dan fris aan. Vanavond gaan we wel naar het muziek/dansprogramma, ’s avonds neemt de wind altijd af.

Tafraout 02-03-2019, zaterdag

Gisterenavond zijn we weer om een uur of half 10 naar het feestterrein gegaan. De straathandel, gok- en schietspelletjes alsmede wat eetwagentjes waren nu naar de straat langs de moskee verplaatst. Daar was een leuke sfeer, zolang je maar geen foto’s maakte van de gokspelletjes.

Op het plein voor het podium was het erg druk, toeristen vielen in het niet bij de voornamelijk jongeren, ouderen zaten langs de kant, de vrouwen hadden een gedeelte waar ze op stoeltjes konden zitten. Een redelijk aantal meisjes had geen doek om het haar, er werd gelonkt en geflirt.

Toen de muziek begon, een groep jongeren die traditionele muziek speelde, was een groep jongeren tamelijk wild aan het springen, daar kan geen drank in het spel zijn geweest, dat moeten wel de hormonen zijn.

We hebben geen 2^e groep afgewacht, toen omstreeks 22.45uur het eerste optreden was afgelopen zijn we weer naar de camper gegaan.

We hebben er geen last van gehad maar het muziekoptreden ging tot 3 uur door. We moesten nl om 2.50 naar de wc en ze waren toen nog aan het spelen, we staan wat verder achter op de vrije plek dus het geluid is wat minder.

We zijn vanmorgen langs de garage van Mohammed gewandeld, onze bumper moet bijgespoten worden. Mohammed loodste ons mee, hij had zijn ‘zondagse’ kleren aan, de minister van landbouw zou over 5 minuten arriveren in het gebouw tegenover zijn garage. We hebben een kwartier gewacht en zijn toen vertrokken, maar goed ook, er was een gemeentewagen nog borden met foto’s van de koning aan het plaatsen langs de route. En we snappen nu ook waarom ze de vorige week de hekken rondom de tuin van het gemeentegebouw, die ook al opgeknapt was, aan het schilderen waren. Vermoedelijk hadden we de minister al gezien , wie anders kan zich een Maserati Quattroporte veroorloven die misschien wel €150.000 kost.

Wat op viel is dat sommige meisjes/jonge vrouwen, geen hoofddoek droegen gisterenavond. We zien hier trouwens nooit vrouwen met een nikab lopen noch andere uitingsvormen van Salafisme.

Een paar dagen geleden hadden we het over Salafisme, hoe zit het daarmee in Marokko? Salafisme bestaat wel degelijk in Marokko, je zou kunnen zeggen dat het land er mee worstelt, dat het waakt voor radicalisering

Om wat aan het negatieve imago van het Salafisme te doen, hebben Marokkaanse Salafisten een aantal jaren geleden een politieke groepering opgericht die zich volgens het blad Telquel ten doel stelt om op te komen voor het Salafisme en de strijd tegen terreur aan te binden. Dit omdat veel landen en politici het Salafisme als inspiratiebron voor terreur zien.

De Marokkaanse regering probeert het Salafisme in te perken, per 01-01-2018 geldt er een verbod op de verkoop van boerka’s, ze mogen nog wel gedragen worden. Nu worden er weinig boerka’s gedragen in Marokko, wel nikabs, het verschil ertussen is dat een boerka volledig gezicht bedekkend is en dat bij een nikab de ogen nog zichtbaar zijn. Ook is een bekende Salafist, die deel wilde nemen aan de verkiezingen een paar jaar geleden, daarvan uitgesloten, op grond van zijn Salafisme

De Marokkaanse koning speelt als ‘hoofd van de gelovigen’ een belangrijke rol. Hij staat een gematigde en tolerante vorm van Islam voor en wil dit naar buiten uitdragen. Op alle mogelijke manieren probeert Marokko radicalisering onder Salafisten tegen te gaan, zij spreken daarom van discriminatie. Conclusie, Salafisme in Marokko bestaat maar wordt van officiële zijde tegengewerkt.

                                           Slechts een enkele kraam was open vanmiddag, klandizie was er ook nog niet veel