We hebben al over ontziltingsinstallaties in Marokko geschreven eerder deze reis maar hoe staat het daarmee in Spanje? Er zijn nu 20.000 ontziltingsinstallaties in bedrijf in de wereld en 60% van hun productie wordt gebruikt om steden van drinkwater te voorzien. Saoedi-Arabië en de Verenigde Staten zijn de landen met het hoogste aantal ontziltingsinstallaties in bedrijf. Spanje staat op de vijfde plaats, met 770 ontziltingsinstallaties. Op het eerste gezicht zou je zeggen een goede zaak, ontziltingsinstallaties om de gevolgen van de droogte te bestrijden. Spanje wil dan ook 3 nieuwe ontziltingsinstallaties er bij gaan bouwen. Maar er kleven ook grote bezwaren aan het ontzilten van water, ten eerste, ontzilt water is duur, 3x zo duur als drinkwater wat uit reservoirs komt. Ten tweede, er is heel veel energie nodig om zout water te ontzilten. De laatste tijd wordt er natuurlijk zoveel mogelijk hernieuwbare energie zoals zonne-energie voor gebruikt.  Maar ten derde, de impact op het milieu is ook negatief, een probleem van ontziltingsinstallaties is het zoutafval.  Ze voeren water met een hoog zoutgehalte terug naar de zee, waardoor aanzienlijke schade wordt toegebracht aan de fauna en de vissoorten die erin leven in de buurt van de lozingsplekken. Daar kan het zoutgehalte wel tot 2x zo hoog zijn als gewoonlijk in de Middellandse Zee.

Vanmiddag zijn we gaan eten op de boulevard , het zat overal stampvol, maar goed dat we besproken hadden. We hebben heerlijk gegeten, gefrituurde boquerones ( ansjovisjes), vervolgens patata’s bravas en tempura de verduras  y gamba’s ( groentereepjes in tempurabeslag gefrituurd, dat eten we vaker deze reis, nu zaten er gamba’s bij) en als dessert een coup ijs, 3 soorten. We konden in de schaduw zitten eten, dat was nodig , er was meestal weinig wind vandaag en het was  27º.

El Grau de Castelló 06-05-2024, maandag

Het was een zachte nacht met 18º, we hadden de ramen open zodat het in de camper niet te warm was. Vanochtend zijn we vertrokken na een week in La Pobla. Toen we nog een eind van Castelló de la Plana waren zagen we een enorme zwarte rookkolom op stijgen , Everdien heeft  nog vanuit de camper een foto gemaakt. We reden naar het tankstation waar we gas gingen tanken en de rookkolom kwam dichterbij. Het tankstation zal toch niet in de fik staan.  Dat bleek niet het geval, volgens de pompbediende stond er een huizenblok in de fik. Het leek een omvangrijke brand , van af de plek waar we nu staan, 15 km verder was de rookkolom nog lang goed zichtbaar, het heeft wel 4 uur gebrand.

Een geringde Adouins Meeuw. Tot de 70er jaren uiterst zeldzaam maar sindsdien sterk in aantal toegenomen; dichtstbijzijnde kolonies in de Ebro-delta maar we zien ze ook elk jaar hier. Waarschijnlijk geringd om verspreiding te volgen.

We staan weer op de parking bij het kleine vliegveld bij El Grau de Castelló, een plek waar we al heel vaak hebben gestaan. Een parking die voor campers open is van 1okt. tot 1 juni, daarna is de parking alleen toegankelijk voor badgasten. Er is nl een breed strand hier tegenover, gescheiden van de gedoogplek door een weg. Het is hier altijd druk met campers, sommigen staan hier de hele winter.  Voor ons is een aantal dagen voldoende, dan zijn we hier weer uitgekeken. Wat deze plek leuk maakt zullen we wel vaker hebben gezegd: er stijgen regelmatig vliegtuigjes op met parachutisten die gedropt worden en  dan van tamelijk grote hoogte afdalend voor onze neus landen. Er is een strand waar af en sportieve activiteitenzijn en er is een chirinquito, een  strandbar. Je kunt hier wandelen langs de boulevard en je kunt fietsen over het mooie fietspad richting Castelló de la Plana of naar Benicassim en verder. Bovendien heeft de gemeente er een container geplaatst waar je je cassette kunt legen en water is er ook. Dus blijven we ook nu weer een paar dagen. En je treft hier vaak een bekende niet alleen de Nederlanders die achter ons stonden in La Pobla, de wasvrouw ,maar ook Joke en Siem staan hier , die ontmoeten we elk jaar wel een keer in Spanje. We zijn vanmiddag langs de boulevard gewandeld naar de officiële cp bij het planetarium die vrijwel altijd vol staat, een aardige wandeling van een uur. Er waren niet veel wandelaars maar omdat vanaf 15.30 uur de wind hard was gaan waaien, waren er wel kitesurfers op zee. Daarna  hebben vanmiddag een tijdje bij zitten praten bij Siem en Joke, er is weer het nodige te vertellen als je elkaar een jaar niet gezien hebt.

Het was aanvankelijk aardig bewolkt door dikke sluierbewolking maar die verdween vanmiddag zodat het zonnig werd, wel een harde wind , 50 kh en het werd ruim 23º.

El Grau de Castelló  07-05-2024, dinsdag

Van de weg die hier voorlangs loopt heb je ’s nachts geen last, er komt dan weinig verkeer over. Wel steeg het eerste vliegtuigje tegen 8,30 uur op, maar dat is een acceptabele tijd. Het was een drukke dag voor de piloten met veel parachutisten die gedropt werden. 

De kust heet hier de Costa del Azahar, de oranjebloesemkust, deze  kust ligt in de regio  Valencia.  El Grau is de haven van Castelló, er is hier een grote jachthaven maar ook een industriële haven, daarom liggen hier  altijd wel vrachtschepen voor de kust.

Het mooie brede strand voor de gedoogplaats.

Afgelopen zondag was het moederdag in Spanje. Hoe zit het eigenlijk met de loonkloof in dat land? In Nederland (cijfers CBS 2022)  verdienden in  het bedrijfsleven  vrouwen  16,4 procent minder dan hun mannelijke collega's.  Zo verdienden mannen vorig jaar gemiddeld 23,30 euro per uur en vrouwen 18,90 euro. Bij de overheid zijn de loonverschillen tussen mannen en vrouwen een stuk kleiner dan in het bedrijfsleven, nl 5,1%. 

Spanje lijkt het iets beter te doen, liever gezegd minder slecht. Volgens de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) verdienen Spaanse vrouwen gemiddeld 14% minder dan mannen. Dit cijfer is iets lager dan het EU-gemiddelde van bijna 16%. De OESO-gegevens tonen aan dat de loonkloof in Spanje over de hele linie aanwezig is, zowel in particuliere als overheidssectoren, cijfers werden niet gegeven. De positie van de vrouw op de arbeidsmarkt is ook slechter dan die van mannen. Onderzoek toont aan dat vrouwen vaker tijdelijke contracten hebben, minder carrièremogelijkheden krijgen en minder vertegenwoordigd zijn in leidinggevende functies. Ook dat klinkt niet onbekend in de oren.

We zijn vanmiddag over de boulevard naar Benicassim gewandeld en weer terug natuurlijk. Ook dat was weer een wandeling van een uur. Het was redelijk druk met wandelaars en fietsers en een klas scholieren kwam op skeelers voorbij, de leraar voorop. Dat het drukker was had te maken met de wind die vandaag een stuk minder was dan gisteren waardoor het prettig aanvoelde , dat vonden kennelijk meer mensen. Het was een zonovergoten dag, wind 30 à 35 k/h en 22º.

El Grau de Castelló 08-05-2024, woensdag

’s Avonds is het druk op de boulevard met allerlei sporters, hardlopers, skeelers, fietsers en wandelaars.

Vandaag de cassette geleegd, dat gebeurt met de fiets. Cassette in plastic zak en dan in de fietstas. De container om te legen staat net te ver weg om te lopen. 

Ook in Spanje gaan economische belangen en milieumaatregelen moeilijk samen. We schreven o.a. vorig jaar al over het grote wetlands gebied in Andalusië, Donaña wat door illegale waterputten voor irrigatie voor de aardbeienteelt, grote schade aan de flora en fauna hebben veroorzaakt door uitdroging. Gelukkig zijn er door acties van milieugroeperingen veel van die putten gesloten zodat het er iets beter voor staat met dat gebied hoewel het klimaar ook niet bepaald meewerkt . Een ander gebied waar economische belangen een rol spelen is de grootste zoutwater lagune van Spanje, de Mar Menor. Deze is zwaar vergiftigd door intensieve landbouw zodoende is er veel fauna verloren gegaan. Het probleem wordt verergerd door de klimaatverandering, de weinige  regen die er valt,  valt vaak in de vorm van stortbuien zodat meststoffen van de akkers in het meer spoelen.

We genieten de hele dag door van de parachutespringers.

Er komt wel een kentering in het denken over hoe met de ernstige vervuiling van de natuurgebieden om te gaan. Nadat in 2021 duizenden dode vissen en schaal- en schelpdieren zijn aangespoeld, heeft de Mar Menor de status van rechtspersoon gekregen, net zoals mensen en bedrijven. 

Er liggen nu drie voorstellen op tafel die komen van een professor in de ecologie. Allereerst “het renaturaliseren van de percelen in de eerste twee kilometer van de kustlijn door het verwijderen van irrigatie”. Ten tweede “het wijden van 20% van het landbouwlandschap aan natuurlijke of semi-natuurlijke vegetatie”. Het derde is “het opzetten van een netwerk van hagen tot wel 10.000 lineaire kilometers die ‘controle mogelijk maken’ over het afspoelen (een van de belangrijkste problemen van de Mar Menor).”

Hoogste tijd voor maatregelen want de toestand blijft kritiek.

Omdat we de fietsen toch uit de camper hadden gepakt zijn we meteen maar boodschappen gaan doen in El Grau bij de Mercadona, die is hier  ongeveer 3 km vandaan. Dus eten we vanavond gamba’s , een van onze favoriete gerechten in Spanje. We kopen ze gekookt bij de Mercadona, €6,60 voor 600  gram. We eten ze dan met wat sla en stokbrood en natuurlijk aioli . Het was opnieuw een prachtige dag, er was minder wind dan de afgelopen dagen en bij veel zon werd het 22º, niet overdreven warm maar het voelt heerlijk door de kracht van de zon.

El Grau de Castelló 09-05-2024, donderdag

We wilden eerst morgen vertrekken maar we vermaken ons hier prima. We genieten van het kijken naar de parachutisten, kleurrijk door de verschillend gekleurde parachutes , en van de fiets- en wandelmogelijkheden. Er staan een tiental Nederlandse campers hier dus we praten af en toe met landgenoten, het meest met Siem en Joke. Naast ons staat een nieuwe Spaanse camper die enkele dagen onbewoond was maar waar vanmiddag een tijdje een man was die in Castelló de la Plana woont. Aan de andere kant staat een Frans echtpaar die hier al een paar maanden staan. Als je een hond hebt, maak je makkelijk contact met andere hondenbezitters. Wij hebben geen hond maar wel veel citroenen die we kunnen uitdelen, zodoende kregen we aardig contact met onze Franse buren. Die buren kenen ook de Spaanse buurman die een paar woorden Frans spreekt. Vermakelijk om te zien hoe ze communiceren , veel met handgebaren en met geluiden.

Bij de camper in de buurt , een Urospermum. Nederlandse naam is er niet.

Premier Sanchez is een van de grootste critici  onder regeringsleiders van het Israëlische optreden tegen de inwoners van Gaza. Regelmatig vinden in Spanje grote demonstraties plaats tegen de  Israëlische genocide. Geen wonder dus dat net als in veel landen  in de wereld , er ook in Spanje protesten plaatsvinden op universiteiten tegen het brute optreden van Israel tegen Gaza. Het begon een dag of 10 geleden in Valencia en breidde zich daarna uit naar andere universiteiten o.a. naar Barcelona en Madrid. In navolging van de protesten in Amerika zijn er ook tentenkampen opgezet. Het is alleen in Spanje wat kleinschaliger dan in andere landen. Een ander verschil met bv Amerika en Amsterdam  is dat hier de protesten ongemoeid worden gelaten en is er geen sprake van politieoptreden, dit door het andere politieke klimaat, de kritische houding van de regering tov Israel. De eisen zijn overigens ongeveer hetzelfde als in andere landen, o.a. dat de contacten tussen Spaanse en Israëlische universiteiten verbroken worden. De vereniging van openbare universiteiten heeft toegezegd de banden met Israëlische universiteiten onder de loep te houden.  

Tijdens een debat vandaag op de autonome universiteit van Madrid heeft de PSOE Israël ervan beschuldigd  ‘mensen te vermoorden’ in Gaza: ‘Het doet ons geen pijn om het te zeggen’.Socialist Hana Jalloul zegt dat we onderscheid moeten maken tussen de Israëlische samenleving en de uitvoerende macht van Netanyahu, waar de PSOE zich altijd tegen heeft verzet.

Via het mooie fietspad zijn we vandaag naar Benicassim gefietst en hebben daar een cortado gedronken. Het was vrij druk op het strand ondanks het feit dat het een doordeweekse dag is. Er zijn campings in Benicassim ,  hotels en appartementen , daardoor zijn er meer toeristen dan waar wij staan. We spraken daar een Nederlands echtpaar die eerst met hun camper op een camping daar hadden gestaan en nu een appartement huurden. Aardige mensen die nog wel naar hun camper verlangden af en toe.

Het was een heerlijke zonnige  dag en omdat er niet veel wind was voelde het warmer dan de 24º die het in werkelijkheid was.  Wel kwam er in het begin van de avond wat sluierbewolking opzetten.

El Grau de Castelló 10-05-2024, vrijdag

We vertrekken hier  overmorgen, zondag. We willen omstreeks 23 mei thuis zijn en de weersvooruitzichten vanaf noord Spanje tot in Nederland zijn niet geweldig, buien. Dus zullen we vrij snel naar huis rijden, geen dag ergens overblijven. Dan kunnen we beter nog even aan de goede kant blijven wat het weer betreft. We willen zondag voor 2 dagen naar Vinaròs en daarna misschien voor 2 dagen naar L’Aldea. Daarna komen we in het minder stabiele weer terecht en kunnen we in ongeveer een week naar huis rijden.

Gisterenmiddag kwam er een bestelautootje met sinaasappelen die niet duur waren, 8 kilo voor €7,- . Wij hebben voor €5,- een aardig net vol gekocht. Onze Franse buren pakten uit, die kochten maar liefst 50 kilo, “om aan familie en vrienden uit te delen.” Hij was niet bang  voor overgewicht van zijn camper, die heeft een verzwaard chassis. 

Zondag zijn er verkiezingen in Catalonië die mogelijk impact zullen hebben op de politieke verhoudingen in de rest van Spanje en m.n. ook op de stabiliteit van de regering. Trouwens in peilingen  voor de Europese verkiezingen ligt de PP voor op de PSOE van premier Sanchez, Spanje lijkt de tendens te volgen die in bijna heel Europa zichtbaar is, (extreem) rechts lijkt de Europese verkiezingen te gaan winnen.

Op een dubbelgekroonde ganzenbloem zit een microvlindertje, een weegbree motje