Marokko 2011-2012
Midden Atlas
Sète: wachten op de afvaart, wij hebben geen fietsen op het dak.
Pont à Mousson 20-12-2011 dinsdag
Vanmorgen zijn we tegen 10.00 uur vertrokken. We hebben 490 km gereden zonder oponthoud door files etc. Wel hebben we tot ongeveer 14.00 uur veel regenbuien gehad. In de Ardennen lag een flink pak sneeuw, de weg was echter goed te berijden.
We staan nu op de camperplaats in Pont à Mousson. Omdat het niet vriest is er gewoon water en ook elektra. Het kost €7,- per overnachting. Er staan hier 5 campers.
Toen we vanavond de tv aanzetten, deed de schotel er verdacht lang over om de satelliet te vinden , de GPS coördinaten staan op een positie dicht bij ons huis.
Cuiseaux 21-12-2012 woensdag
Toen we vanmorgen om 9.45 uur wegreden, regende het al een uur. Dat ging over in sneeuw in de Vogezen en later ook in de Jura. De wegen waren wel goed berijdbaar. We zijn rustig naar beneden gekacheld, nou ja vergeleken hoe we meestal rijden, via de tolweg.
Nu echter binnendoor via een mooie route, maar het slechte weer verpest dan weer een hoop. Het regent nu, eind van de middag, nog steeds. We staan nu 320 km zuidelijker in Cuiseaux, een camperplaats die je niet vanwege de schoonheid bezoekt, want gelegen op een gemeentewerf. Maar praktisch , je hebt er stroom met dit sombere weer en het is nog gratis ook.
Het zal ook wel niet zo zijn, hebben we geen pech met de camper, doet de satellietschotel het niet goed. Vorig jaar laten repareren bij Kathrein, Duitse degelijkheid, GPS kan niet kapot, we repareren het gratis als het wel zo is. Lijkt nu hetzelfde euvel, maar we hebben goede hoop dat we met handbediening toch ontvangst kunnen hebben de komende maanden. En misschien dat morgenmiddag in het zuiden de zon wel schijnt.
Visan 22-12-2011 donderdag
Vandaag 300 km zuidelijker gereden. Vanochtend eerst nog regen, daarna droog , maar bewolkt.
Met name het 2e deel van de route was erg mooi, dwars door de Drôme, heuvelachtig, mooie uitzichten. Nu staan we in Visan bij een wijnboer, Domaine de Laurebert. Mooie plek op het erf, fraai uitzicht, gratis met voorzieningen, elektra €2,- p.n. En de zon schijnt af en toe bij een stevige mistral.
camperplaats Visan
Wat dan weer minder fraai is , vanochtend bij het starten hoorden we een merkwaardig bijgeluid. Het leek verdacht veel op het geluid waarvan we al last hebben sinds mei, wat maar niet te traceren viel waardoor het veroorzaakt werd. Het was alleen te horen bij het starten van de koude motor.
Achtereenvolgens : multiriem gesteld, vervolgens vervangen; roest van de poelies gekrabd, vervolgens vervangen; dynamo vervangen, weer teruggeplaatst; riem van de waterpomp los; riem van de motorturbo los en dan nog iets wat ik vergeten ben. Uiteindelijk is er een nieuwe distributieriem +spanrollen geplaatst, men had vorig jaar de distributieriem vervangen, maar de spanrollen verzuimd mee te vervangen. En zie het euvel leek zowaar na 4 maanden verholpen , maar vanochtend………..
Salin de Giraud 24-12-2011 zaterdag
Gisteren zijn we in Visan gebleven. Het was prachtig weer om te wandelen, weinig wind, 13°. We hebben zelfs zonder jas buiten kunnen lezen in de luwte.
We wilden een fles wijn kopen, Côtes du Rhône. Of we ook wilden proeven vroeg de wijnboer. Jawel dus , even later kwam de boer terug met 6 flessen in een rekje. De 3e fles waaruit we te proeven kregen was ‘Mercedes’, de 4e fles ‘Ferrari’ . Wat voor een superlatieven hij nog meer in petto had voor de laatste 2 flessen, zullen we wel nooit te weten komen. Ik vond het tijd om maar eens te benadrukken dat we slechts 1 fles wilden kopen, op dat moment bevroor de hand van de boer met de 5e fles erin even, om vervolgens de fles weer resoluut terug te plaatsen in het rek. Uiteindelijk hebben we een 5 ltr doos, waarschijnlijke ‘lelijke eend’ voor €15,20 gekocht. (hoeveel dozen willen jullie probeerde de boer nog).
Vanmorgen stak de mistral op, werd steeds heviger, er werden windstoten tot 105 km p.u. voorspeld. We zijn naar Port Saint Louis du Rhône gereden, daar stonden Franse vrienden, Chantal en Philippe.
We zijn er slechts kort op bezoek geweest, het stormde er vreselijk, camper stond te schudden en er was geen plaats meer in de luwte. We besloten om door te rijden naar Salin de Giraud. Op deze camperplaats staan we in de herfst ook wel als de mistral op Plage de Piemanson te heftig te keer gaat. Hier staan we mooi in de luwte van bomen en struiken , dus de camper schudt niet. Hier staan we alleen, in Port Saint Louis stonden 15 campers weg te waaien langs het kanaal.
Le Grau du Roi 26-12-2011 maandag
Gisteren zijn we dwars door de Camargue naar Le Grau du Roi gereden, 76 km. We staan hier op een bewaakte camperplaats aan zee, €7,60 p.n. Eigenlijk een parkeerplaats, maar we hebben zicht op zee. Het is slechts 10 min. lopen naar het niet onaardige centrum .
camperplaats Le Grau du Roi
We zijn hier 34 jaar geleden met Martijn op een camping geweest, daar was ook een naaktstrand bij. Morgen rijden we door naar Sète, om 19.00 uur gaat de boot.
Asilah 29-12-2012 donderdag
Pindaverkopers, horlogeverkopers, lekkere koekjesverkopers(met amandel en pistachenootjes), man met aapje, houtenkrukjesverkopers, dronken, om een biertje zeurende parkeerwachters, allemaal al langs de camper geweest, het moge duidelijk zijn: we zijn in Marokko!
Dinsdag met vertraging om 23.15 uit Sète vertrokken. De gehele reis was er weinig wind, dus een rustige zee, de overtocht was niet alleen de snelste, maar ook de rustigste de 4e keer dat we deze route varen. En zelfs het ontschepen en door de douane komen ging vrij snel, iets meer dan een uur.
Asilah
Om 13.30 uur waren we in Asilah, op een bewaakte parking bij de stadsmuur , wel duur voor Marokko, 50 Dirham (€4,50) maar je wandelt hier zo het stadje in. En Asilah is een leuk, vriendelijk stadje. Door zij witte huizen haast Grieks aandoend . Veel muren en deuren zijn blauw, mooi contrast met het wit. Er zijn leuke winkeltjes met terughoudende verkopers.
Asilah 30-12-2011 vrijdag
We staan op een andere camperparking , aan het eind van de boulevard. Deze plaats heeft zicht op zee en is ook bewaakt , 30 Dh. Over de boulevard is het 15 min. lopen.
camperplaats Asilah N35.47397° W6.02793°
Wat opvalt is dat er vrij openlijk pijpjes kif worden gerookt , iets wat 30 a 40 jaar geleden heel gewoon was en ook niet verboden toen. In het zuiden hebben dit al helemaal niet meer gezien. Ook de parkeerwachters smoren hun pijpje, zodoende hier een veel betere sfeer dan op de andere parking, waar de wachters zeuren om bier en wijn.
Wat ons iedere keer dat we in Marokko zijn weer verbaasd en we ook soms wat moeite mee hebben, (slordig dat stuk landbouwplastic op de stoep , totdat er wat kreten onder vandaan komen) zijn de schizofrene en andere psychiatrische `gevallen` die door de straten zwerven. Het lijkt of er weinig psychiatrische opvang is in Marokko.
Fes 31/12/2011 zaterdag
Vandaag 300 km zuidelijker gereden naar Fes. Onderweg niet alleen gele en oranje bloemen, een ooievaar op een nest, aardbeienverkopers, maar ook lammetjes gezien. Lentebodes op oudejaarsdag.
camping Fes 'Diamant Vert' N33°59.230 W05°01.105
In het noorden eerst pindaboeren met hun waar langs de weg, aardbeien , kistjes met zwarte olijven en olijfolie al wat zuidelijker, vervolgens mandarijnen en sinaasappels en artisjokken.
De vuurdoop wat het verkeer betreft ook al weer gehad. Ezelkarretjes tegen de rijrichting in, overstekende slenterende voetgangers, afslaan zonder richting aangeven of remlichten die niet werken en ook al weer een ster in de voorruit, als een jaarlijkse terugkerende souvenir du Maroc.
En politie met een soort roadblocks van kraaienpoten bij elke stads of dorps in of uitgang en soms ook bij een kruispunt. En af en toe staan ze met laserguns te controleren.
We staan nu op een camping bij Fes, met slecht functionerende wifi. Na veel gehannes en slechter wordend humeur, toch handmatig ingestelde tv ontvangst gekregen, kunnen we vanavond Youp zien.
Fes 02-01-2012 maandag
Gisteren wat was gedaan, gelezen in de zon, programma gedownload zodat we overal gegevens (azimut, elevatie en skew) handmatig kunnen invoeren zodat de Astra satelliet gevonden wordt voor de Nederlandse zenders.
Vandaag naar Fes geweest, met de taxi heen slechts 23 Dh. Via de mooie poort Bab Boujeloud de medina ingewandeld. De medina van Fes is cultureel erfgoed van de Unesco, ze restaureren dit grote openlucht museum. Door de smalle straatjes kunnen geen auto's rijden, daardoor is het middeleeuws karakter behouden.We zijn allereerst door de 'hoofdstraat' de Taala Kebira gewandeld.
Hier vind je de meeste bezienswaardigheden. We hebben de medersa Bou Inania , één van de Koranscholen bezocht. Vanuit de prachtige binnenplaats zie je de grote gebedsruimte en de voormalige leslokalen op de begane grond. Op de bovenverdieping zijn de kamers waar de studenten woonden. De gevels zijn erg mooi versierd met wit stucwerk met fraaie motieven. Het wit contrasteert met het bewerkte cederhout van de deuren en de daklijsten. Daarboven zijn de dakpannen op een brede luifel.
Tegenover de medersa is de interessante gevel van een wateruurwerk uit de 14e eeuw. Verder op in de Taala zijn diverse ambachtscentra, oa van de huidenkopers, waar de huiden worden gedroogd alvorens ze gedroogd gaan worden. De Souk au Henné is een aardig pleintje met 2 grote platanen in het midden. Er wordt overigens meer aardewerk dan henna verkocht.
In de buurt van de medersa Attarine, zijn we , na enige verdiepingen trap lopen, op een dakterras geweest. Van daaraf hadden we een mooi uitzicht over de medina van Fes. We zagen van bovenaf oa het grote Kairaouinecomplex bestaande uit een moskee en een universiteit. Ook zag je het grafmonument van Moulay Idriss, dat wordt nu gerestaureerd.
koperslagers Place Nejjarine
Via een andere straat , de Taala Seghira , zijn we teruggewandeld naar de Bab Boujeloud. Af en toe zijn we gestopt om foto's te maken van een van de talrijke mozaïek fontijnen, of van een mooie moskeedeur. Er staan in de medina diverse grote gebouwen met versierde gevels waar nu winkels in gevestigd zijn.
fontijn Place Nejjarin
Onderweg voor weinig geld , 24 Dh (€2,20 voor 2 personen), een stokbroodje gevuld met heerlijk gekruid kippenvlees en friet erbij gegeten. De taxi terug kostte 40 Dh, een normale prijs want hij had geen passagiers terug van de camping.
Fes 03-01-2012 dinsdag
Vanochtend boden ons 2 aardige jongens een lift aan de stad in, naar Fes El Djedid. We zij eerst naar het Paleis na de Sultan geweest. Omdat dit enorme paleizencomplex dienst doet als een van de paleizen van de sultan, is dit niet te bezichtigen, maar je kunt er wel bij om te fotograferen.
huizen in de mellah
De Joodse wijk, de mellah , ligt er vlak bij. In de hoofdstraat, de Grande Rue de Mérinides, zijn veel winkeltjes waar naast allerlei prullaria , ook winkeltjes zijn waar vijgen en noten verkocht worden, oa wal- en pecannoten. De huizen zijn niet alleen mooi, maar ook opmerkelijk voor Marokkaanse begrippen. Niet alleen komen er ramen en deuren op straat uit, er zijn ook balcons met gietijzeren tralies en erkertjes.
Door de Bab El Semmarine zijn we drukke soukstraat Grande Rue de Fes El Djedid doorgewandeld. Daaraan liggen niet alleen winkels , oa met zoveel etalagepoppen zijn het wel ‘pop’art lijkt, maar ook de zgn rode en de witte moskee.
overvolle etalage
Via het mooie park Jardins de Boujeloud , met vijvers, bamboebosjes en een antieke moria, een waterschoepenrad kom je weer bij Fes El Bali uit. De altijd levendige, interessante medina. Fes bestaat eigenlijk uit 3 aparte steden, de Nouvelle Ville, Fes El Djedid en Fes-El-Bali. Veel steden in Marokko kunnen een 2 deling, een medina een een nieuwe stad, nouvelle ville.
de 3-delige poort Bab Es Seba
Op de terugweg, er wordt links en rechts ingehaald, reed er rechts inhalend een auto tegen de zijspiegel van de taxi. Het bleek een politieauto, omdat er geen schade leek te zijn, werden er wat niks aan de hand blikken gewisseld en verder gereden.
Sefrou 04-01-2012 woensdag
We staan op een camping in Sefrou, 30 km ten zuiden van Fes. We hebben een magnifiek uitzicht over het dal waarin Sefor ligt en op de besneeuwde bergtoppen op de achtergrond. Wat wil je nog meer, nou voor de rest is de camping enorm verpauperd. De mooi op terrassen onder pijnbomen gelegen camping ontbeert elke vorm van onderhoud. Er is geen water, geen elektra dus ook geen verlichting. Wel zeer smerige wc’s. Nu hebben we gelukkig zelf onze voorzieningen aan boord, anders kon je hier niet blijven. We zijn dan ook de enigen hier op de camping. Het schijnt dat de camping is van de gemeente geweest is, nu heeft de huidige eigenaar een conflict met de gemeente, erg jammer dat iets zo fraais zo verloederd is.
mooi uitzicht vanaf de camping in Sefrou, Caravane Serail N33.82014° W4.84295°
Sefrou heeft een gezellige, ommuurde medina met een vrij grote mellah. Toeristen zie je hier eigenlijk niet . Morgen schijnt er de wekelijkse souk te zijn. We hebben een dongle (modem zeggen ze hier) gekocht, €18,- met 1 maand gratis internet, daarna kun je weer verlengen voor 10 Dh per dag of weer per maand (kost dan weer €18,-)
door de poort kom je in de mellah
Sefrou 05-01-2012 donderdag
Vanmorgen naar de souk geweest. Die is aardig groot, hij beslaat niet alleen de hele medina inclusief de mellah, maar ook buiten de muren is nog een deel van de markt. Naast goed uitziend groente en fruit was er vooral tweedehandsspul: heel veel schoenen, kledingstukken, radio’s, gereedschap. Maar ook wel nieuwe kledij met opvallend veel wollen leggings. Wat ontbraken waren kunstnijverheidsprodukten en ‘antiek’, er waren immers geen toeristen. Dus ook geen pseudogidsen of gewiekste verkopers. Maar wel een gezellig krioel van veel mensen , ook uit de wijde omtrek.
souk in Sefrou
souk Sefrou
Azrou 06-01-2012 vrijdag
Voorgaande jaren hebben we ook al over tegenstellingen in Marokko geschreven, ook nu moet je wel blind zijn willen ze niet opvallen. We hebben net 2 nachte op een camping gestaan zonder water en elektriciteit. Vlakbij de kleine camping waar we nu staan is een hele grote camping waarvan de bouw gefinanciëerd is door een oliesjeik. Zeer pompeuze aanblik, de ingang kasteelachtig, een hotel erbij in Emiratenstijl, erg luxueus. Misschien gaan we daar wel een nachtje staan uit nieuwsgierigheid.
Niet ver hier vandaan ligt Ifrane, een zeer mondain wintersportoord met grote villa’s zoals je ze in bepaalde Europese wijken aantreft. Tijdens een wandeling zonet passeerden we zeer schamele hutjes.
Hing de vuilnis in Sefrou in plastic zakken in de bomen(meestal verscheurd door de katten eronder), op de camping waar we nu staan wordt de afval bijna net als bij ons gescheiden, weliswaar in tonnen voor glas , plastic en huisvuil, maar toch.
camping Azrou 'Amazigh' N33.44882° W5.17009°
We staan nu op 1500m hoogte, ’s winters ligt hier meestal sneeuw maar nu 18 gr’, op een soort boerderijcamping. In een kersenboomgaard bij een grote boerderij met groene geglazuurde dakpannen, waar op de nok klepperende ooievaars nestelen en vanmiddag paarden ( die ooievaars). Die groene dakpannen zie je in Azrou en omgeving op de huizen, elders in Marokko alleen op de koninklijke paleizen en heilige huisjes. De streek is hier bekend om zijn cederbossen waarin berberaapjes leven. De Berberstam die hier woont heet Beni Mguild, het zijn halfnomaden die in de zomer en winter met het vee meetrekken respectievelijk de bergen op , de dalen in.
De weg hier naar toe leverde af en toe fraaie vergezichten op via een weg die wel goed was zonder grote gaten of golvend asfalt.
Azrou 08-01-2012 zondag
Vanmorgen zijn we naar het uitgestrekte cederwoud, die na 4 km van de hoofdweg bergopwaarts begint. We waren niet de enigen die dit plan hadden opgevat, er stonden niet alleen enkele auto's, maar ook 4 bussen die daar middelbare scholieren hadden gedropt. Omdat er berberapen zijn en mooie ceders, is dit kennelijk een populair uitje.
We hebben inderdaad aapjes gefotografeerd , er houdt zich nl een groep op bij de parkeerplaats, daar is altijd wel wat lekkers te bemachtigen. We kregen wel een beetje een Apenheul gevoel.
Na een wandeling onder de hoge ceders, de grootste daar is 40 m hoog met een omtrek van 9m, zijn we slechts een klein stukje verder gereden dan de camping waar we de afgelopen 2 dagen heerlijk gestaan hebben. We waren nl wel nieuwsgierig geworden naar de camping waar we nu op staan. Het is allesbehalve een boerderijcamping, maar deze behoort bij een enorm complex, verder bestaande uit een hotel, herberg, shoppingmall (met kunstnijverheidsproducten uit de omgeving) en een hammam. En dit alles gebouwd in Emiratenstijl, pompeus, zou niet misstaan in Dubai , maar hier volkomen detonerend in deze omgeving. Het geheel is gefinanciëerd door een megalomane oliesjeik, voormalig consul in Spanje, die meteen maar een moskee en een villa voor hemzelf in dezelfde stijl heeft laten bouwen.
We kregen niet alleen een gratis lunch, een soort vegetarische goedsmakende pasta, maar ook een rondleiding aangeboden door de in kasteelstijl opgetrokken herberg, die na nog geen 2 jaar al weer gerestaureerd wordt. In de kelder is een nachtclub/disco, op de begane grond een grote eetzaal, vervolgens 3 verdiepingen met kamers en hele grote terrassen en in de beide kasteeltorens een bar. Iedere kamer is weer geschilderd in andere zoetsappige kleuren, soms met glitterverf, allemaal ronde vormen tot aan de trappen aan toe . Luxe geglazuurde tegels op de vloeren, reliëfs in het plafond , kortom dit suikerpaleis is mooi van lelijkheid. Maken we dat ook weer eens mee.
camping Azrou 'Emirates Eurocamping' N 33°26.69 W05°11.45
De camping ligt op 3 terassen, kost inclusief stroom, toch maar €7,20, een fractie duurder dan de camping in Sefrou zonder voorzieningen. We hebben een wijds uitzicht over de omgeving.
Bin El Ouidane 09-01-2012 maandag.
Van morgen vroeg kregen zowaar gratis stokbrood voor het ontbijt, De camping mag dan allemaal wat over de top zijn, het sanitair is erg mooi en schoon, het personeel erg aardig. Via een rede3lijk goede weg, alleen in het begin wat om gaten moeten slalommen, zijn we door een mooi landschap gereden.
Zo mooi het zicht op het stuwmeer Hansali was, zo slecht was daar de weg toen we de provincie Ben Mellal binnenreden., konden een stuk niet harder dan 30 km. Later werd het een stuk beter. Elke provincie onderhoudt zijn wegen weer anders.
We wilden blijven overnachten in Beni mellal op de parking van een soort shopping mall, maar toen we boodschappen hadden gedaan bij de Marjane , was het nog zo vroeg dat we besloten door te rijden , echter niet naar de watervallen van Ouzoud, want we ontdekten een ander plekje. Na 19 km over de N8 vanaf Beni Mellal zijn we via de N304 stijl de bergen in gereden. In z´n 2 vaak, maar wat een mooie route.
De vlakte van Tadla met op de voorgrond de stad Afourer
Af en toe en telkens hoger keek je uit over de laagvlakte van Tadla, tegen de bergen bloeiden de amandelbomen, dus het ´kijk eens wat mooi´ was niet van de lucht De mensen , lees vooral de vrouwen, zien er hier ook veel kleurrijker, traditioneler gekleed uit dan meer naar het noorden.
camping Bin El Ouidane 'l'Eau de Vive' N32.10662° w6.47911°
Nu staan we weer goddelijk, uitzicht over een stuwmeer , op een kleine camping helemaal alleen.De camping is op terrassen en met bloemen omzoomd, bij een restaurantje, met steile bergwanden, we staan in een soort kloof en 20m beneden ons het stuwmeer.
Bin El Ouida ne dinsdag 10 januari 2012
Eigenlijk staan we aan een rivier die uit het stuwmeer komt. Vanmorgen zijn we naar het stuwmeer Bin El Ouidanegewandeld. Daar hebben we voor het eerst de witstuittapuit weer gezien, een teken dat we aardig op weg zijn naar het zuiden. De dam in het stuwmeer is door de Fransen in de jaren ’50 gebouwd en het stuwmeer is één van de grootste van Marokko. De stuwdam is 150 m hoog en 300 m lang.
Je
Stuwmeer Bin El Ouidane
Je kijkt aan de ene kant prachtig over het meer uit en aan de andere kant diep de kloof in waarin de rivier weer stroomafwaarts gaat en onder langs de camping stroomt. De omgeving hier is erg mooi.
Woensdag 4 jan. jl zijn er hevige rellen in Taza, in het n.o., geweest. Hogeropgeleide werklozen demonstreerden hier samen met studenten. Het l iep uit de hand toen men naar het stadhuis wilde, er werden stenen gegooid, de politie reed op de demonstranten in, er kwamen jongeren uit 2 wijken en er werden een paar politieauto’s in de fik gestoken, gevolg 10 tallen gewonden aan beide zijde. De hoge werkloosheid, mn onder jongeren blijft een groot probleem en een tijdbom onder de Marokkaanse samenleving.
Ouzoud 12-01-2012 donderdag
Vandaag zijn we naar Ouzoud gereden, maar 68 km. De weg klom eerst omhoog de bergen in langs het stuwmeer. Van steeds hoger prachtige vergezichten over het meer, een ansichtkaartpanorama.
stuwmeer Bin El Ouidane
In de buurt van Azilal kreeg je zicht op de, weliswaar karig, besneeuwde toppen van de Hoge Atlas. Na Azillal reden we door een dal met aam weerszijden van de weg roze en wit bloeiende amandel- en abrikozenbomenbomen.
Nu staan we op camping Zebra in Ouzoud met een mooi uitzicht over een dal, overal zie je bloeiende fruitbomen. De mooie camping is eigendom van een Nederlands echtpaar, Renate en Paul, die juist vandaag naar Nederland zijn vertrokken
camping Zebra Ouzoud N32.00481° W6.72049°
Vanmiddag voor een eerste, overweldigende indruk naar de watervallen gelopen. Over een vrij brede bovenkant stort de rivier de Ouzoud zich in een paar watervallen naar beneden. Erg fascinerend om te zien. En dan lopen er ook nog apen met jongen boven de afgrond te balanceren. Morgen willen we via de andere oever afdalen naar de voet van de waterval.
Met een uitstekend humeur, vanwege de lammetjes, bloeiende fruitbomen en de uitbundig schijnende zon zijn we vanmiddag de vele trappen afgedaald naar de voet van de watervallen. Via een haag van 10-tallen stalletjes met toeristenprullaria en restaurantjes (hoe anders was het gisteren aan de andere oever), er waren meer uitbaters dan toeristen.
helemaal aan de voet van de waterval
Hoewel we tot nu toe minder zwerfhonden gezien hebben dan andere jaren, weten we het niet waar we het aan te danken hebben maar zowel bij de afdaling als bij de klim weer naar boven, hield een schurftige hond (niet dezelfde!) als een gids ons trouw gezelschap, probeerde zelfs aan onze hand te likken. Slechts na stug aanhoudend steeds minder diervriendelijk gedrag, dropen ze uiteindelijk af, kennelijk op zoek naar iemand met een hoger Marianne Thieme gehalte.
Ouzoud 14-01-2012 zaterdag
Vanochtend een wandeling gemaakt naar de bron van de rivier de Ouzoud. Eerst via een land schap dat kwa kleur, bruinrood, en structuur van de heuvels ons aan de omgeving van het Lac du Salagou deed denken.
Daarna door en gebied dat steeds vruchtbaarder werd Tuinbonen groeiden er naast de olijvenboomgaarden. De olijvenoogst is achter de rug , de weinige olijven die nog zijn achtergebleven worden nu met lange stokken uit de bomen geslagen door wat armere mensen. Overal zag je vrouwen de was doen in het snelstromende water. Het was een mooie wandeling , hoewel we de bron niet helemaal gehaald hebben. Dat was ons toch te ver, bovendien liep ik met mijn kop tegen een afgebroken boomtak wat een hoofdwond(je) tot gevolg had.
De campinghond was ons goed gezind en liep ons de hele weg vooruit. Op de terugweg wees hij ons zelfs een korter sluippaadje naar de camping. Dit alles uit dankbaarheid dat we hem gisteren een stuk brood hadden gegeven en hadden geaaid. Of zou hij soms Nederlands verstaan?
Marrakech 16-01-2012 maandag
Na een paar fijne dagen in Ouzoud, doorgereden naar Marrakech. In het begin reden we door een haag van bloeiende fruitbomen, later was de weg wat saaier, vlak en af en toe door een gezellig rommelig druk stadje. Maar op een gegeven moment reden we door een haag van demonstranten in oranjeoveralls.
Onduidelijk waarom er gedemonstreerd werd, had ws met een fabriek te maken. Hoe zuidelijker je komt , hoe minder politie je bij de in- en uitgangen van de steden ziet. Misschien heeft het er mee te maken dat de sociale onrust in het noorden wat groter lijkt. Na Taza, zijn er vorige week ook in Nador gevechten geweest tussen politie en werklozen.
We wilden eerst vrij gaan staan bij de Koutoubiamoskee, maar er worden regenbuien verwacht voor vandaag en morgen. Dus staan we nu op de camping Le Relais de Marrakech. Daar hebben we Jeroen (van het camperforum) en zijn vrouw Jolanda ontmoet . Ook staat hier Ben, die reist alleen met zijn hond, die zien we nu voor de 3e keer. Er waren weinig campers in de Midden Atlas, wel viel op dat Nederlanders dan percentueel gezien in de meerderheid waren. Hier staat het aardig vol, allerlei nationaliteiten, maar vooral Fransen.
camping Le relais de Marrakech N 31.70673° W7.98900°
Marrakech 17-01-2012 dinsdag
Vannacht voor het eerst wat regen gehad sinds bijna een maand. Vanmiddag met de grand taxi naar de stad gereden. Allereerst bij de Koutoubia moskee wezen kijken. Daar willen we morgen gaan staan.
waarzegsters Djemaa El Fna
De parking ligt zo'n 500 m van het magisch centrum van Marrakech, het Djemaa El Fna plein. Lekker druk zoals altijd, een toeristische trekpleister van de 1e orde, niet alleen voor buitenlanders , maar zeker ook voor de Marokkanen zelf.
Er zijn waarzegsters, verhalenvertellers, er worden een soort toneelstukjes opgevoerd. Daarnaast zijn er natuurlijk slangenbezweerders met cobra's,Gnaoua dans - en zanggroepjes en mannen met aapjes die kunstjes opvoeren, dat vinden we dan weer minder leuk, vooral als ze ook nog een jurkje dragen. Maar alles bij elkaar een bont geheel, een heerlijk rariteitenkabinet.
Als de schemering gaat vallen worden er in no time eetkraampjes opgezet. Er wordt vlees en vis geroosterd, slakken gekookt.
We zijn natuurlijk ook door de (overdekte) souks gewandeld, ook dat is een lust voor het oog, van alles is er te koop, van nepprullaria tot echt antiek, heel kleurrijk. Dan neem je de af en toe opdringerige verkopers maar voor lief, of je speelt een soort spelletje, ze spreken altijd wel een paar woorden in welke taal dan ook.
muziekgroepje
We zijn op een terras gaan zitten om van het schouwspel van bovenaf te genieten. Het was wel slikken toen we het met doek afgezette, verwoeste restaurant Argana zagen. We zaten daar andere jaren onze verse jus d'orange te drinken. In mei heeft een fundi daar en bom geplaatst: 17 doden en ruim 20 gewonden. Maar nu dus helaas, niet voor het uitzicht , op een ander terras genoten van de geuren en kleuren van het plein, vergezeld van het geluid van trommelaars en de zangerige klanken van de ghaïta (soort fluit) van de slangenbezweerders.
Marrakech 18-01-2012 woensdag
We staan sinds vanochtend in hartje Marrakech op een bewaakte camping bij de Koutoubia moskee(50 Dh).Niet de leukste plaats, op een rijtje op asfalt, maar wel 10 min. lopen naar het Djemaa El Fna.
parking bij de Koutoubia N31.62412°, W 7.99617°
Vanmiddag hebben we oa de medersa Ben Youssef bezichtigd . Kwa bouwstijl lijkt die op die van Fes. Maar wellicht mooier kwa versiering (oa kalligrafie) van muren en plafonds. Ook hier veel cederhout. Je staat je weer te vergapen aan de schoonheid. Je kon ook een kijkje nemen in de studentenkamers op de 1e verdieping.
Daarna hebben we in de omgeving van de medersa door de medina en de souks gewandeld, daarbij af en toe toch wel pittoreske plekjes gezien , een andere sfeer dan de souks meer dicht bij het plein. Vervolgens via de souks van de ijzersmeden weer terug gewandeld naar de camper.
Vanavond wezen eten op het plein. Ieder tentje probeert je naar binnen te lokken. Wij zijn gaan eten bij no 100, omdat we met de propper daarvan gisteren wel aardig konden dollen. We hebben heerlijk gegeten : brochettes met gekruide kipstukjes, calamares, stukken gefrituurde vis, salade en frites. En dat voor €17,20.Als je aan het eten bent komt er een bonte stoet verkopers voorbij van de ‘ één dingen’. 1 pakje sigaretten, maar vooral 1 pakje papieren zakdoekjes zijn om niet te verklaren reden populaire verkoopwaar.
Na het eten over het plein gewandeld. De sfeer lijkt nauwelijks verandert , althans zoals die in onze herinnering is blijven hangen, van begin jaren 70 toen we hier ook waren voor het eerst. In het donker is het haast magisch mysterieus te noemen, door vooral de rookslierten van de barbecues, het getrommel en de muziek van de snaarinstrumenten van de talrijke traditionele muziekgroepjes. Een geweldige sfeer, erg druk, een avondje uit voor de bevolking en voor ons een fantastische ervaring.
Marrakech 19-01-2012. donderdag
Vanmiddag zijn we naar de tombeaux Saâdiens geweest. Ook dit is weer een toonbeeld van Moors-Andalusische bouwkunst. Het zijn schitterende mausoleums rond een kleine begraafplaats. Ze dateren uit de 16e eeuw. Er zijn 3 mausoleums. Het hoofdmausoleum, Salle du Mihrab, heeft 4 marmeren zuilen , prachtig licht okerkleurig stucwerk en fraaie beschilderde cederhouten plafonds. Hier zijn vooral kindergraven.
Dan heb je de Salle des Douze colonnes. Deze bevat een koepel met bewerkte en met goud versierde stalactieten en heeft 12 marmeren zuilen . De muren zijn prachtig gedecoreerd.
Salle des Douzes Colonnes
De 3e zaal, de Salle des Trois Niches, heeft 3 prachtige nissen met kindergraven.
De Salle des Trois Niches
Via de moskee El Mansour , zijn we langs de grote taxistandplaats voor grand taxis met wel 200 Mercedessen 200 D, naar de souks gewandeld. Daar valt altijd wel weer een nieuw steegje of pleintje te ontdekken of een mooie ingang van een moskee te fotograveren.
Marrakech 20-01-2012 vrijdag
Vanmorgen naar het Ensemble Artisinal geweest. Hier zijn allerlei ambachten in gevestigd die je ook in de souks kunt vinden. Hier liggen de prijzen echter vast. Everdien heeft een zilveren ring met een steen van Labradoriet gekocht en ik één met een agaat.
's avonds, het Djemaa El Fna plein
Van middag zijn we door de wijk bij de moskee Bab Doukkala gewandeld. We verbeelden ons dat we meer armoede zien dan de afgelopen jaren, meer bedelaars en meer arme sloebers die op bankjes of op de grond liggen. We geven elke dag iets aan een bedelaar , voldoende om een brood te kopen. Afgelopen woensdag heben 3 werklozen in Rabat zich in brand gestoken. Ze behoorden tot een groep hoger opgeleide werklozen die al een tijdje het ministerie van Onderwijs bezet hielden. Ook hier in Marrakech was vanmiddag een betoging.
Vanavond hebben we ons weer ondergedompeld in de heerlijke gekte van het plein Djemaa El Fna. Overal gebeurt wat, er wordt gemusiceerd door groepjes of stokoude solisten, gegeten, de toekomst voorspeld, hennatattoos worden aangebracht etc. En op de toegangswegen naar het plein wordt vooral handel gedreven in prullaria zoals speelgoed wat kruip, rolt, vliegt en vooral fel gekleurd licht geeft. En alles en iedereen krioelt door elkaar. Wat een heerlijke stad.
Ghmate(Ourikadal) 21-01-2012 zaterdag
En dan nu iets geheel anders. De camping in het Ourikadal waar we naar toe wilden, bleek 2 jaar na de opening weer gesloten. Nu meende ik dat ik zo’n km of 10 eerder in een flits een bord had gezien met café/restaurant/camping. En jawel hoor. De camping zal afgelopen zomer de laatste tentgast hebben uitgezwaaid want er is sterk achterstallig onderhoud aan de olijfgaard waar we nu staan.
camping Ourikadal Ghmate N 31.38834° W 7.81402°
Speciaal voor ons werd het matige sanitair blok (bij een zwembad die al heel lang geen water heeft gezien) schoongemaakt, takken van de paden gehaald en het ergste onkruid verwijderd. Staan aan de stroom en dat voor 50 dh (€4,50).
En wat een uitzicht! Links kijk je uit over de vlakte richting Marrakech, aan de rechterkant de besneeuwde toppen van de Hoge Atlas. Daarvoor moet je wel op het mooie U-vormige grote terras (moet wel wat opgeruimd worden) gaan staan. Kortom een prima plek die voor ons geknipt is.
Vanmorgen een stukje de Ourika vallei ingereden. Veel stalletjes gericht op toeristen die in busjes uit Marrakech passeren op weg naar de 7 watervallen in Setti Fatma. Toen we stopten om een foto te maken werden we belaagd door handelaren met nepkristallen en flutkettingen. Maar we zagen wel een oude leren Berbertas versierd met handjes van Fatima en oude munten. Niet direkt iets om mee in ‘Tussen kunst en kitsch’ op te komen draven, maar wel mooi. Na veel gehandel en gehannes, wij wegrijden, de inmiddels 2 handelaren hingen door het raam, uiteindelijk afgedongen van 500 dh naar 230 dh. Dat hadden wij er wel voor over, beide partijen tevreden.
olijvenpers
Verder zijn hier veel pottenbakkerijen en in de buurt van ‘onze camping’ de ene plantenkwekerij na de andere . We zij ook bij een olijfoliefabriekje geweest hier vlakbij, waar we gezien hebben hoe de olijven werden uitgeperst. Het was wel een vettige smeerboel door gemorste olie. Heerlijke olijfolie, verser geperst kn je het niet krijgen , voor 30 dh per liter gekocht.
Ghmate 23-01-2012 maandag
Vandaag was er de wekelijkse grote Berbersouk in Tnine de l'Ourika. We zijn er met de grand taxi, 6 passagiers, voor 10 dh naar toe gegaan. Een gezellige drukte, er zijn vooral veel mannen, voor wie het meer is dan een plek om spullen te kopen, het is ook een gelegenheid om elkaar te ontmoeten. Mannen omhelzen elkaar, hangen aan elkaar lopen hand in hand, zijn veel lichamelijker naar elkaar dan wij West Europeanen .
Naast veel goed uitziende groente en fruit, eigenlijk van alles behalve sla, worden er huishoudelijke artikelen (plastic is in opmars), vlees, levende kippen die terplekke worden geplukt en geslacht, stro, potentieverhogende middelen etc verkocht. Maar er waren ook kappers en een slangenbezweerder met zandadders en een vervaarlijk uitziende zwarte slang .
Verder veel nep Berbersieraden door nogal aanhoudende, zeg maar opdringerige verkopers. Maar leuk om je onder te dompelen in het gekrioel en te genieten van alles om je heen.
gekocht schaap wordt op de fiets geladen
Af en toe lees je wat berichten over sociale onrust her en der in het land. Zo houden in Sidi Ifni werklozen al een paar dagen een kruispunt bezet. En in Benguerir heeft de politie met grof geweld 120 werklozen verdreven die zichzelf op dreigden te blazen met explosieven uit de fosfaatindustrie.
En dan lees je dat de regering de plannen voor een TGV lijn doorzet: In totaal zal de Marokkaanse hogesnelheidslijn een investering van 33 miljard dirham vergen. Na voltooiing van de lijn Tanger-Casablanca in 2015, zal de regering de verbinding Casablanca-Marrakech bestuderen.
Marrakech 25-01-2012 woensdag
We staan weer in Marrakech op de camping. Dat zit zo. 2 weken geleden deed de afstandsbediening (RC) van de receiver het niet meer. Nu kun je wel handmatig van tv zender verwisselen, maar omdat de GPS-chip van de schotel kapot is, moeten we de LNB via de RC verstellen. Nu kijk ikzelf wat minder tv, ben meer van het internet, maar het angstzweet brak me hevig uit bij de gedachte, dat als we dan geen tv ontvangst meet zouden hebben, voortdurend te moeten horen ´`hou toch eens op met dat internetten, doe toch eens gezellig``.
bolletjesboom op de camping (geen mimosa, in de bolletjes zit een erwtje)
Dus met gezwinde spoed contact opgenomen met Harrie uit Budel, de Kathreinspecialist. Die gaf wat aanwijzingen om de RC mogelijk weer te laten functioneren. Helaas, dus gevraagd of hij de RC wilde opsturen naar de camping in Marrakech waar we binnenkort zouden komen. Harrie stuurde hem op en gaf in de laatste mail nog wat trucjes en verdomd hij deed het weer. Aangezien de RC al via TNT onderweg was , gekeken hoelang de verzending zou duren ± 7 , 8 dagen. Vandaag is de 8e dag, morgen vertrekken we sowieso naar de kust. Indien onbestelbaar gaat de RC weer terug naar de afzender , althans volgens de voorwaarden. Dus wassen we vandaag nog maar eens flink.
Peanuts vergeleken met de zorgen die anderen weer in Marokko hebben. Zo is één van de 5 mannen, die zich in Rabat in brand hadden gestoken inmiddels overleden. Die zelfverbranding (Tunesië!) is al een paar maal eerder voorgekomen in Marokko de laatste tijd. Voor deze wanhoopsdaad is de drempel in Islamitische culturen wellicht wat lager dan in de westerse. Denk aan de zelfmoordaanslagen, maar deze ´martelaren´ wachten dan ook 72 maagden in het paradijs.
De organisatie Human Rights Watch (HWR) heeft in zijn jaarverslag kritiek geuit op de Marokkaanse koning Mohammed VI . De HWR vindt dat de nieuwe grondwet wel beter de mensenrechten waarborgt, maar M6 blijft wel bijn a al zijn macht houden. Ook uit HRW stevige kritiek op het gebrek aan persvrijheid en de vele verboden die er bestaan , waaronder geen kritiek op de koning noch de saharakwestie.