Stelt de parking niet veel voor, de waterval ook niet maar het is een plaats waar de vrouwen de was doen. Ook is de ezel hier nog transport/vervoermiddel hoewel je ook steeds meer lichte Chinese motoren en oude brommers ziet.

                                                                          de waterval Atiq

En omdat de rivier hier onderlangs loopt was het vooral vanmorgen bedrijvig met vrouwen die palmtakken langs de rivier hadden verzameld en als pakezels hun vracht naar boven over het pad dat langs de camper loopt sjouwden.

Het kleine centrum van Tissint is ongeveer 1 km verderop en is nog aardig authentiek en wat rommelig, leuk om doorheen te wandelen. De vrouwen hebben vooral kleurrijke kleding, niet een bepaalde stijl maar mooi om te zien.

Vanmiddag zijn naast ons komen staan Mark en Gu uit België. Zij hebben heel wat afgereisd, Mark is fotograaf/schrijver en heeft een 9 tal boeken gepubliceerd, romans, thrillers en reisboeken.

Website: markpas.smumug.com

                                herder bij de rivier 'Oued Tissinnt'. De rivier loopt beneden de parkeerplaats 

Foum Zguid, 17-02-2017, vrijdag

We hebben gezegd dat we 50 Dh wel erg veel vonden voor een plek zonder voorzieningen, dat vond de eigenaar ook wel, doe maar 40Dh en volgend jaar hebben we voorzieningen.

De afstand was ongeveer hetzelfde (70km) evenals de temperatuur (24º) maar daar hield de overeenkomst op. Zo was de weg iets minder fraai, een paar gaten en was het landschap iets afwisselender. We kwamen 5 auto's, 3 campers en een bus tegen op de hele route.

Foum Zguid kon je al van 15km afstand zien liggen hoewel het een beetje heiig was. De plek waar we staan is mooi, camping  Khaima Park,  een kleine camping onder de palmbomen aan de rand van de oase.

                                                         Foum Zguid, Khamai Park, N30.07998 W6.87185

En we hebben een grote plek, wel stoffig maar we hebben een kleed. Voor ons zijn een paar kleine akkertjes waar 2 jonge stieren grazen.

Er kunnen hier zo'n 20 campers staan, de camping staat vol.

Foum Zguid maakt een beetje een verwaarloosde indruk, er zijn nogal wat oude arcadehuisjes afgebroken. Daarentegen als je het stadje binnenrijdt zie je een hele nieuwe wijk, daar wonen militairen.

Omdat het vrijdag is zijn veel winkeltjes gesloten in het centrum. We hebben op een terrasje gezeten met een glas sinaasappelsap.

We hebben nog slechtere internetverbinding dan gisteren, we hebben de dongel voor het eerst weer op een telescoopstok hoog boven de camper uitsteken, maar dan nog is het naadje. Dit verslag is dan ook met horten en stoten tot stand gekomen omdat de verbinding telkens weg viel.

Even iets geheel anders: het Lagerhuis komt tijdelijk terug op tv, leuk zo voor de verkiezingen. Gelukkig maakt Trump er een puinhoop van.  

Bij het oude kerkhof zagen we een paartje woestijnvinken, het vrouwtje had nest materiaal in haar snavel. Zo’n kale vlakte is een ideale habitat voor deze vogels.

                                                                               woestijnvink

Wat opvalt is dat kinderen je wel  groeten maar niet om een stylo (balpen), ballon (bal) , Dirham of een bonbon (snoepje) vragen, soms vervelend gedrag wat in grote delen van Marokko wel het geval is, aangeleerd is door goedwillende toeristen die vrijgevig menen te moeten zijn.

Nu we een aantal weken in Marokko zijn zie je overal dat het verbod op het gebruik van plastic zakken zijn uitwerking heeft. Het is overal veel schoner, je ziet veel minder zwerfvuil. Ook het beleid om d.m.v. subsidie aan taxichauffeurs hun oude, vervuilende Mercedes diesels te vervagen door andere schonere auto’s, werpt zijn vruchten af.

                                                                                 de nieuwe 'grand taxis'

Vorig jaar zag je de eerste ‘grand taxis ‘ die tot nu toe Mercedessen waren, al vervangen worden door b.v. een grote Dacia Logdy. Nu is het bijna een uitzondering om een Mercedes taxi te zien rijden, tenminste in de streken waar we tot nu toe geweest zijn.

                                                                                                de luifels/markiezen van Foum Zguid

 Voor het eerst staan we op een camping waar de Fransen niet veruit in de meerderheid zijn, er zijn hier Italianen( 3), Duitsers (3) en ook 3 Nederlanders. Verder een Zwitserse, onze buren en een Engelse camper met een jong stel erin en nog 4 Franse campers.

Zagora 19-02-2017, zondag

Via de N12, die pas een paar jaar geasfalteerd is, zijn we ruim binnen 2 uur naar Zagora gereden. Nu is de weg dan ook vrij recht, alleen moet je ontelbare keren afremmen voor een verlaging waar bij regen water over de weg stroomt. Af en toe zie je een kudde dromedarissen of geiten en schapen. En er werd opvallend veel onder plastic tunnels verbouwd, w.s. aardbeien. Langs de weg waren er bolvormige paarsbloeiende struiken dat is heel wat leuker om te zien.

Halverwege hebben we een lifter meegenomen die naar de wekelijkse souk in Zagora ging. Dat kwam goed uit, wij wilden er ook heen want we moesten fruit en groente kopen. De souk is verplaatst naar zo’n 2km buiten Zagora vlakbij de N12 naar Foum Zguid. Dat vonden we jammer, eerst was de souk in het centrum, dat vonden wij sfeervoller.

Op de souk was een aparte grote afdeling waar dadels werden verhandeld. Uit de Drâ vallei komen erg veel dadels en op de souk werden ze van grote stapels in kartonnen grote dozen gedaan. Maar ook in de kartonnen doosjes zoals ze overal in Marokko en Europa verkocht worden.

Nadat we groente en fruit hadden gekocht hebben we nog wat rondgewandeld maar het werd warm en we zijn naar camping ‘Les Jardins de Zagora’ gegaan.

We zijn vanmiddag uit eten geweest, nu doen we dat wel vaker omdat het zo goed betaalbaar is, maar dit keer was het erg lekker ook nog. We hadden een smakelijk linzensoepje en daarna brochettes met frites waarbij we de lekkerst gekruide brochettes tot nu toe gegeten hebben.

Daarna zijn we bij Wout en zijn hond Lotje op visite geweest en hebben daar koffie gedronken en bij gekletst. Hij kwam al een aantal jaren met zijn vrouw Anja in Marokko maar die is helaas 2 jaar geleden overleden. Wout is sindsdien alweer 2x alleen met Lotje in Marokko geweest. Hij staat op een camping hier in de buurt en we kennen hem van het camperforum.

Aan het begin van de avond kwam er een Nederlandse vrouw die hier op de camping staat even buurten, zij gaan morgen naar Merzouga, wij ook.

Zagora, 20-02-2017, maandag

We zijn nog een dag in Zagora gebleven, wat wassen en we wilden de zonnepanelen eens een keer schoonmaken. Dat moet af en toe, er komt toch wat zand op zodat ze niet optimaal meer laden hoewel we er in de praktijk niets van merken. Maar het schoonmaken van de panelen is er vandaag bij ingeschoten.

We zijn vanmorgen naar de rivier de Drâ gewandeld, daar is nu een nieuwe , hoge brug over gemaakt. De oude brug overstroomde geregeld bij flinke regenval zodat er geen verkeer meer mogelijk was.

We komen al jaren op deze camping Les Jardins de Zagora. Hoewel hij redelijk wordt onderhouden is er toch wel wat op af te dingen, het sanitair is onvoldoende, 2 vrouwen en 2 mannen douches en dat terwijl er 60 campers kunnen staan.

Er zijn mensen hier die ons kennen zoals de kruidenier waar we onze boodschappen doen. En ook een paar handelaren roepen goedemorgen Holland en bieden je thee aan terwijl anderen die in de gaten krijgen dat we uit Nederland komen roepen: allemachtig, prachtig, achtentachtig, mijn kameel is drachtig enz. En dat gaat al jaren zo door , vaak ook een poging om je de winkel in te krijgen, kijken, kijken, niet kopen.

Wat ook nog steeds door gaat is dat veel mannen maar ook vrouwen op de grond, stoep, tegen een boom, lantaarnpaal etc. zitten of ook wel liggen. Een gewoonte die ze hardnekkig volhouden, ook nu je in steden bankjes ziet verschijnen. Mensen lopen vaak met een stuk karton onder de arm waar ze dan op gaan zitten.

Aan het eind van de middag werden we uitgenodigd door onze buren Marita en Henk voor een wijntje. Ze bleken ons te ‘kennen’ omdat ze ons blog volgen. Ze zijn voor het eerst in Marokko en zijn enthousiast over het land. We hebben genoeglijk zitten babbelen, ze komen ook nog bij ons uit de buurt, leuk.

Het was vandaag met 22º wat frisser dan de afgelopen dagen toen het rond de 25º was en de temperatuur zou nog iets dalen de komende dagen.

Alnif 21-02-2017,dinsdag

Everdien heeft eerst vanmorgen het voorraam schoongemaakt zodat ze foto’s kan maken door het raam. We zijn n.l. door het Drâa dal gereden, één van de mooiste routes door Marokko met een aaneenschakeling van palmbomen in oases, een mooi groen lint, en ksour, de versterkte dorpen en ook wat kasbah’s. 

                                                                         de Drâ

De ksour zijn in het verleden gebouwd om families bescherming te bieden tegen nomaden uit het zuiden die op rooftocht waren in dit vruchtbare gebied. Het verleden van dit dal gaat nog veel verder, uit ontdekte rotstekeningen blijkt dat er in de prehistorie al krijgers woonden.

Langzamerhand wordt het eeuwenoude leven ook hier ingehaald door het heden met zijn auto’s en motoren en niet te vergeten mobieltjes. Maar je ziet ook nog genoeg ezeltjes, grappig om 3 jongetjes op één ezel te zien rijden.

We moesten weer dwars over een souk rijden wat met de nodige opstoppingen gepaard ging. Wel een schilderachtige souk in Tamezout trouwens maar we konden nergens parkeren.

Er wordt druk aan de weg tussen Ouarzazate en Zagora gewerkt, af en toe een omleiding maar ongeveer de helft van de 60 km die we door het dal hebben gereden was al klaar. De weg is verbreed, de deels overhangende rotsen zijn weggeslagen en opgeblazen wat wel wat afbreuk doet aan het dal zoals wij het nog gekend hebben. Trouwens er ligt op het vernieuwde stuk on-Marokkaans mooi asfalt, als een biljartlaken.

Na 60 km hebben we het dal verlaten om over de R108 via Nkob en Tazzarine naar Alnif te rijden. De weg voerde door een oud landschap van steenwoestijn met links van ons de bergketen djebel Saghro.

We staan nu 13km voor Alnif achter een hotel die we anders voorbijreden, een halve Renault 4 op een paal als reclame dat kan niet veel goeds zijn. Maar ondanks deze ietwat bizarre reclame-uiting, in deze omgeving althans, staan we hier toch goed. We zijn op ongeveer de helft van de route van Zagora naar Merzouga waar we morgen naar toe rijden , we zijn na ruim 3 uur en 185 km gestopt. Een overnachting kost hier 50Dh en we hebben er stroom bij.

                                                        camperplaats parking hotel Kasbah Meteorites N31.02858 W5.26600

We staan hier op zeer oude grond, wereldwijd bekend bij archeologen, het betreft hier het precambium, 550 miljoen jaar oud. Er worden hier in de buurt trilobiten gevonden, dat waren de eerste diertjes die over een gezichtsvermogen beschikten. Hier in de buurt en vooral in Alnif zelf, vind je stalletjes en winkeltjes waar deze fossiele diertjes te koop aangeboden worden,

Het was inderdaad vandaag frisser met wat sluierbewolking en boven de bergen wat dikkere bewolking, meer naar het westen in Marokko is regen gevallen.

Merzouga 22-03-2017,woensdag

Na een koude nacht, 4º buiten, zijn we richting Merzouga vertrokken. Tussen Alnif en Rissani, ongeveer 100km, was het een halfwoestijn met vooral stenen en steentjes en kale rotsbergen. Je ziet nog af en toe kudde geiten, een raadsel hoe die nog wat te eten kunnen vinden.

Dichterbij Rissani komt er meer zand in de woestijn en ook, wat we nog niet gezien hebben in Marokko dit jaar, overal plastic zakken slingeren. In Rissani zelf was het trouwens ook een puinhoop, overal diepe sleuven dwars over de weg waar leidingen waren gelegd.

Tussen Rissani en Merzouga en ook in Merzouga zelf kwamen we honderden R4’s tegen. Ze doen mee aan de 10-daagse 4L trophy en brengen ieder jaar tientallen tonnen ( ieder team 50kg) aan lesmateriaal en andere schoolbenodigdheden naar Marokko, het project ondersteunt 3000 Marokkaanse schoolkinderen. We zijn ze al meerdere malen in Marokko tegengekomen, de eerste keer ook in Merzouga in 2009.

                                             Merzouga, hotel/camping Les Pyramides N31.08660 W4.00677

Het was bijna 150km naar Merzouga waarvan de weg goed was , behalve de laatste bijna 2 km piste naar de camping die was erg hobbelig en vol zand gewaaid. We staan op camping Les Pyramides die bij het gelijknamige hotel behoort  en waar we 3 jaar geleden ook gestaan hebben. Het is nu wel wat veranderd, erg veel zand zodat het moeilijk is om een plek te vinden zonder vast te komen zitten. De camping ligt aan de voet van de hoge zandduinen van Erg Chebbi, je wandelt zo de duinen in vanuit de camper. Er staan hier dan ook maar 3 campers , 2 Nederlandse en een Duitse.

In de Nederlandse camper zitten Herman en Corrie die voor het 4e jaar in Marokko zijn. Ze zijn ook in Turkije geweest en we hebben wat ervaringen uitgewisseld, zij gaan morgen verder.

Het was jammer dat het vanmiddag flink begon te waaien (na een windstille ochtend) zodat zand door de lucht vloog, daarom ging onze duinwandeling niet door. Wel een strakblauwe lucht en 22º, hopelijk morgen minder wind, het schijnt te maken te hebben met de sneeuw die in de Hoge Atlas valt.

En uitgerekend een uur voor zonsondergang, de zandduinen veranderen dan anders mooi van kleur, kwamen er wolkenvelden aan de horizon die voor de zon langs trokken.

Merzouga 22-02-2017,donderdag

Hoe anders is het hotel hier dan waar we gisteren op de parking stonden. Hier een eenvoudige inrichting in Alnif een soort überkitsch met allerlei clichédingen uit Marokko zoals er in Nederland tulpen, Delfsblauwe klompjes en een Volendammer kostuum zouden staan. Maar het werd wel goed onderhouden met zelfs viooltjes in de perken terwijl er hier , zoals gewoonlijk in Marokko, weinig aan onderhoud gebeurt. Het is toch een kleine moeite om met een bulldozer het zand van de camping te schuiven zodat meer campers op de plek kunnen staan, 3 jaar geleden stond het vol , vandaag staan er 5. Ook de inrit ligt vol met ruw zand zodat je moet oppassen om daar niet vast te komen zitten.

Al vroeg vanmorgen even door de duinen gelopen en daar een woestijnmus gefotografeerd, als hij vliegt is hij bijna wit. Hij ging in een boom zitten, de enige bomen die hier groeien zijn grote tamarisken, die groeien overal, ook aan zee en zelfs bij ons in de tuin staat een bescheiden exemplaar.

Vanmorgen zijn we naar het dorp Merzouga gelopen, naast wat toeristenwinkeltjes en hotels vind je in de hoofdstraat ook groente- en levensmiddelen winkeltjes en een paar terrasjes. Het was niet zo druk als je nagaat hoeveel toeristen er hier in de omgeving verblijven.

Vanmiddag kwamen Jan en Jetty even buurten, ze staan op een naburige camping en wilden de schrijver van dit blog wel eens in het wild zien, leuk. Ook Herman en Corrie staan hier nog en vanmiddag kwamen er 2 Franse campers bij.

Aan het eind van de middag weer de duinen in gewandeld, alleen , omdat het best goed gaat met de knie van Everdien maar het lopen in het rulle zand toch te zwaar is.

de laatste 2 foto's zijn op hetzelfde tijdstip genomen echter in verschillende richtingen zoals je aan de schaduwen kunt zien en de kleuren van de duinen zijn totaal verschillend 

De duinen van Erg Chebbi zijn ontstaan toen stortregens een paar miljoen jaar geleden zand uit de Hoge Atlas,dat was meegevoerd door rivieren als de Ziz en de Rheris, door hevige winden op hopen werden gewaaid De zandduinen zijn 27km lang en 6 tot 7km breed en maximaal 250m hoog en veranderen door de wind wat van vorm en ‘wandelen’ ook, een paar meter per jaar. Door het zonlicht veranderen ze van kleur en werpen schaduwen waardoor mooie patronen ontstaan.

Merzouga 24-02-2017, vrijdag

Herman en Corry zijn vanmorgen vertrokken, dat wil niet zeggen dat we nu de enige Nederlanders hier zijn. Er zijn in het hotel 12 dames van een boetseerclubje die vanuit het hotel excursies maken. Zo vertrokken ze gisteren per dromedaris om in een tentenkamp te overnachten. Ze zijn enthousiast over Marokko en willen volgend jaar weer hiernaar toe.

Er trok vanmorgen een wolkenveld over en even dachten we dat het zou gaan regenen want regenen kan het hier wel degelijk in de woestijn. In mei 2006 zijn hier hevige onweersbuien gevallen met overstromingen ten gevolge, 30 mensen zijn toen verdronken. 10 hotels zijn toen verwoest en 20 andere liepen zware schade op evenals veel huizen in het dorp Merzouga.

We zijn vanmorgen een eindje de duinen ingelopen, niet te ver i.v.m. de belasting van de knie van Everdien. Ze heeft er geen klachten aan overgehouden. Er worden hier in putten water opgepompt nu werken de pompen soms op zonne-energie. Toen we terug kwamen knoopten de Franse buren een praatje met ons aan. Een man van 90 met zijn zoon en hun vrouwen, de oude man en zijn vrouw had in 83 landen gereisd.

                                          de foto van het zonnepaneel is van gisteren tegen de avond. die van de put en de waterslang van vanochtend

In de loop van de middag kwam er wat bewolking en nam de lucht een vaal bruine kleur aan. Dat hadden we vaker gezien en we waarschuwden de buren dat er een zandstorm aan kwam zodat iedereen zijn spulletjes in veiligheid bracht en naar binnen ging. Gelukkig duurde de storm niet zo lang, we hebben een keer 3 dagen binnen moeten zitten bij 30º. Nu was er noordenwind en kelderde de temperatuur in een kwartier van 23 naar 14º. Nu hadden we gisteren net de zonnepanelen schoongemaakt, ontdaan van zand, hebben we morgen wéér wat te doen. En geen enkele weer site die dit had voorspeld, gelukkig dat we vanmorgen al in de duinen hadden gewandeld.

                                                           tijdens de zandstorm en 2 uur later alleen nog de zwarte wolkenlucht, nog wel wat wind

Het is hier ’s morgens heerlijk rustig maar in de loop van de dag wordt de stilte erg hinderlijk verstoord door het gebrom van quads, 4-wheeldrives en motoren die zo nodig door de duinen moeten crossen, een aanslag op het ecosysteem maar daar wordt niets tegen gedaan. Er is wel een milieupolitie opgericht lazen we vandaag maar zolang het crossen in de duinen niet verboden is zullen die zich bezig houden met andere overtredingen, hoe dan ook die milieupolitie is wel weer een vooruitgang.

                                                         een mestkever en een veel kleinere kever, let maar op de zandkorrels

Er is wel wat leven in de woestijn. Afgezien van wat vogels hebben we ook 2 keversoorten gezien. En er groeit hier ook de gele bremraap en grote tamerisken, die moeten wel enorme wortels hebben om het grondwater te bereiken.

Ferza 25-02-2017, zaterdag

We zijn vanmorgen naar Ferza gereden, 90km. Eerst zijn we weer door Rissani gehobbeld door de vele sleuven.

                                                                       de stadspoort van Rissani

Maar het ergste moest toen nog komen. Vlak voor een stadje zag je een streep zand over het asfalt, dat bleek een gleuf van 50cm breed waar het asfalt ontbrak en waar we met 70km per uur doorheen donderden: niet alleen zaten de nieren bij de longen, ook was de wc-schuifdeur ontzet, we konden hem met moeite open schuiven, geleiders van de rails kapot en hij kan niet meer dicht, shit happens.

We staan nu bij Marokkaans erfgoed, de zgn foggaras, op een parking achter een tent van de beheerders, die ons hartelijk met thee ontving. Een overnachting kost 20Dh inclusief uitleg over het irrigatiesysteem.

                                                                Fezna, Chez Bachir , N31.53127 W4.49243

Want de merkwaardige hopen die je in het landschap ziet zijn foggaras, waterputten die onderdeel uitmaken van een ondergronds irrigatiesysteem. In 1100 is dit systeem aangelegd, water kwam over een afstand van 45km, en 50m diep , uit de bergen naar de palm-akkers in de oase van Ferza om die te bevloeien

 In de putten hier kon door een draaimechanisme water met de hand, of met de voeten als men pijn in de armen had, omhoog worden getakeld. Ook werden er wel kamelen voor gebruikt. Bij de aanleg van het systeem zijn er mensen gestorven door zuurstofgebrek in de ondergrondse gangen. Met een van de 2 broers die deel uitmaken van de coöperatie die het systeem hier beheert, zijn we via uitgehouwen trappen 50m naar beneden gedaald naar het ondergrondse gangenstelsel.

Sinds 100 jaar wordt het niet meer gebruikt voor irrigatie, water wordt nu opgepompt. Er zijn trouwens 5 irrigatiesystemen hier die parallel aan elkaar lopen, van Berbers, Arabieren, Alawieten en nog twee (bevolkingsgroepen)groepen waarvan we de naam vergeten zijn. Een soortgelijk systeem van irrigeren schijnt er ook in Jemen en Irak te bestaan.

Vanmiddag zijn we naar de rivier de Rheris gewandeld, daar zat echter geen spat water in. Er is een stuwdam bij Errachida die het water in een stuwmeer houdt om het daar te reguleren.

Tinghir 26-02-2017 zondag

De vader van de 2 broers was vannacht de gardien, niet alleen over de parking maar in de tent is ook een winkeltje waar hij sliep.

De weg van Fezna naar Tinejad was over een afstand van een km of 10 een wasbord, dat is langzaam reden en nog hobbelen maar verder was de weg goed. Vooral de weg van Tinejad naar Tinghir, de N 10,verkeerde in een goede staat op wat kleine verzakkingen van het asfalt na.

We zijn via de vernieuwde weg naar de Todra kloof gereden, een paar jaar geleden was men de weg aan het verbreden. De route langs de vallei van de rivier de Todra is al mooi met wat vergezichten, de kloof is prachtig . We zijn er doorheen gereden en nadat we gekeerd waren hebben we de camper geparkeerd en zijn we door de kloof gewandeld. Dan voel je je nietig , de steile wanden gaan loodrecht omhoog tot wel 300m. En dan zijn er ook nog waaghalzen die daar bergsport beoefenen, als vliegen hangen ze tegen de wand, gelukkig hebben wij nooit die neigingen gehad, je krijgt al pijn in de buik als je daar naar kijkt.

We zijn de kloof en de vallei weer uitgereden naar de camping Ourti die vlak naast de plek ligt waar morgen souk gehouden wordt. Daarom zijn we ook hierheen gegaan, in de vallei liggen campings veel mooier, daar hebben we ook wel eens gestaan.

Onduidelijk is wat er met de camping hier is, het receptiegebouw is verbouwd en verhuurd, er is een splinternieuw sanitairgebouw, mooi betegeld en toch ziet het er wat verlaten uit.

We zijn in de buurt gaan eten en maakten de fout toen we pizza gingen bestellen er ieders één te nemen, dat bleek te veel, morgen eten we weer pizza.

Tinghir 27-02-2017,maandag

Vanmorgen zijn we naar de souk geweest, lekker makkelijk zo vlak naast de deur. Het verschil met andere souks in Marokko is dat je hier veel vrouwen op de markt ziet, doorgaans is het toch vooral een mannenaangelegenheid. Mannen zie je vaak hand in hand lopen, dit is een teken van vriendschap.

En de vrouwen hebben hier ook geen gezichtsbedekking zoals een sluier of een doek over neus en mond. Ze zijn niet bijzonder mooi gekleed, althans niet in onze ogen, met veelal een wit ‘laken’ om waarvan de punten over een schouder zijn dichtgeknoopt. Ze hebben wel het haar bedekt.

De beestenmarkt was kennelijk buiten de muren, die hebben we niet kunnen ontdekken. Wel waren er veel slagers en poeliers, daar kun je niet alleen vlees kopen maar vaak ook ter plekke laten roosteren of in een van de vele eettentjes waarbij tentjes letterlijk moet worden genomen.

Er werden natuurlijk weer dadels verkocht maar nu waren er veel tot een kleverige massa geperst, dat om ze beter te kunnen conserveren werd ons verteld. 

Er was een hele grote tent helemaal vol met Chinese spullen, het leek wel de Action of een van de vele Chinese winkels die je in Spanje en Portugal ziet.

                                                                            de samengeperste dadels

Er wordt ons wel eens gevraagd of Marokko veilig is. We voelen ons er wel veilig, Marokko heeft een goed georganiseerde geheime dienst. Als je grotere steden in of uitrijdt is er politiecontrole, campers kunnen doorrijden. Diezelfde controle heb je ook bij kruispunten van grotere wegen. En je hebt de ‘Marokkaanse FBI’ , de BCIJ die voortdurend terreurcellen oprolt voordat ze een aanslag kunnen plegen:

De Marokkaanse autoriteiten hebben sinds 2002 maar liefst 150 terreurcellen opgerold. Dat zegt Abdelhak Khiame, directeur van de politiedienst BCIJ.

In een interview met de Egyptische krant Al Watan oordeelde de baas van de Marokkaanse FBI dat de heropleving van het terrorisme het gevolg is van de huidige situatie in de Arabische wereld, de opkomst van organisaties als Al-Qaeda en de indoctrinatie van strijders.

Khiame stelde tevens dat ongeveer 1600 Marokkanen in de Syrisch-Iraakse regio vechten. De directeur van de BCIJ sprak vol lof over het Marokkaans beleid tegen het terrorisme en in het bijzonder het wettelijke arsenaal dat het land heeft aangenomen.

Marokko heeft volgens de veiligheidsverantwoordelijke ook veel inspanningen geleverd op religieus gebied om een gematigde islam te verspreiden « tegen de ideeën die de haat voeden bij aanhangers van Daech en andere terroristische organisaties ».

In bovenstaand citaat staat Daech (ook wel Daesh) voor IS(IS).

We kijken vanaf de camping op de besneeuwde toppen van de Hoge Atlas, zelf zitten we op 1278m hoog. Toch is het op deze hoogte de afgelopen dagen 23º met stralend weer.

Ait Youl 28-02-2017 dinsdag

De N10 van Tinghir naar Boumalne du Dadès was goed te rijden vooral na een km of 20 toen het wegdek minder golvend was. Maar zoals gewoonlijk als we een stad of dorp binnen rijden was het wegdek is de stad Boumalne weer een stuk slechter. De provincie heeft kennelijk meer geld voor wegenonderhoud dan een gemeente.

We zijn 16 km de Dadès vallei ingereden en dat was weer een lust voor het oog. Vooral in het begin is de bedding breed daar liggen fel groene akkertjes en bloeiende fruitbomen. Je ziet oude dorpjes, donkerrode rotsen en mooie panorama’s.

 Op een gegeven moment kom je bij rotsen die eigenaardig gevormd zijn, met een beetje fantasie kun je er apenvingers in ontdekken. Ze worden dan ook de pattes de singe, apenvinger rotsen genoemd.

                                                                         de apenvinger rotsen

We staan vlakbij deze rotsen op een parking bij een hotel met een schitterend uitzicht over de vallei en de bergen. Beneden ons ruist de Dadès en er vliegen vale rotszwaluwen die niet zijn te fotograferen.

Ait You, Dadès vallei, parking bij hotel Tamlalte,N3149888 W5.97285, achter ons,  beneden in  de kloof stroomt de Dadès.

Marokko is een prachtig land met over het algemeen aardige mensen. Toch zijn er dingen die minder fraai zijn in Marokko.

Het is met de persvrijheid in Marokko nog steeds droevig gesteld. De RSF (Reporters Sans Frontières) publiceert al 14 jaar een lijst van hoe het is met de persvrijheid in 180 landen. Nederland staan na Finland op de 2e plaats en Marokko staat op plaats 131, langzaam verbetert de situatie wel ( in 2013 nog op de 175ste plaats). Autoriteiten houden nog steeds grip op het nieuws over het koninkrijk, de islam en de situatie in de Westerse Sahara, er is censuur, er worden boetes uitgedeeld en zelfs journalisten gevangen gezet, er zitten tientallen journalisten en mensenrechtenactivisten gevangen. Maar ook over de huidige onrust in de Rif wordt niet of nauwelijks bericht .

Eind oktober is een visverkoper in Al Hoceima vermoord en sinds die tijd is het onrustig gebleven in de Rif. Hier in Marokko lees je daar niets van in de kranten maar via de sociale media worden mensen wel geïnformeerd. Het gaat allang niet meer om de tragische dood van de visverkoper maar die is wel de katalysator geweest om de lang heersende onvrede in de Rif tot een uitbarsting te doen komen. Gelukkig doet de Volkskrant wel verslag over de Rif:

http://www.volkskrant.nl/buitenland/dit-is-de-man-achter-de-steeds-grimmigere-protesten-in-marokko-het-leven-in-de-rif-is-een-ramp~a4467856/

en een ander artkel:

http://www.volkskrant.nl/buitenland/protesten-noord-marokko-steeds-grimmiger-zelfs-kinderen-worden-geslagen~a4461801/

                                                              uitzicht vanaf het hotel de andere kant op

Skoura 01-03-2017, woensdag

We hebben niet de Dadèskloof bezocht, we hebben het beste van 2 dingen gekozen naar ons idee. We hebben beide kkloven meerdere malen bezocht, we vinden de Todra kloof mooier en dat geldt ook voor de Dadès vallei, van daar onze keus.

Omdat er voor vanmiddag bewolkt weer en toename van de wind werd verwacht , leek het ons geen pretje om binnen te moeten zitten omdat het door de vallei hard kan waaien en we zaten op 1650m hoog. Daarom zijn we naar Skoura gereden, 90km in de richting van Ouarzazate.

De 1ste 35 km van deze route is erg mooi . Niet door de lintbebouwing, het is een aaneenschakeling van dorpjes, maar omdat je langs de bedding van de Dadès rijdt waar op dit moment allemaal fruitbomen in bloei staan. Dit stuk wordt ook de route des Kasbah’s genoemd omdat er veel kasbah’s staan, het merendeel vervallen . Bovendien zie je rechts de besneeude toppen van de Hoge Atlas.We zijn door het dorp El Kelaa des Mgouna gereden waar alles in het teken van de rozen staat, je hebt er winkeltjes met gedroogde rozenblaadjes, rozenparfum, rozenwater en rozenzeep en andere cosmeticaproducten.

In de loop van de dag kwamen er 7 Nederlandse caravans en 2 campers , een georganiseerde reis door een vereniging zonder winstoogmerk die met een reis van 55 dagen door Marokko bezig zijn.

En naast een paar Franse campers kwamen er ook nog 2 Nederlandse campers die voor de eerste keer in Marokko zijn en ongeveer de route volgen die de NKC ook met georganiseerde reizen rijdt.

                                                           de gerestaureerde kasbah Amerdihil

Aan het eind van de middag zijn we een stuk het enorm grote palmenbos van Skoura ingewandeld. Daar zijn enkele skour en kasbah’s en hoewel ook hier de tand des tijds heeft toegeslagen is het heel idyllisch om daar te wandelen.

En het viel hard mee met de bewolking en de wind, slechts af en toe wat windvlagen wat wel prettig was bij 26º, de bewolking was sluierbewolking vanmiddag.

Skoura 02-03-2017, donderdag

Vanmorgen zijn we in het palmenbos de andere kant opgelopen in de richting van het dorp Skoura. In sommige palmakkertjes worden naast veevoer ook tuinbonen verbouwd die nu in bloei staan.

Ook hier staan vervallen kasbah’s maar ook een fraai exemplaar die nog bewoond wordt.

Hier en daar wordt door vrouwen de was gedaan in de irrigatiekanaaltjes, zelfs zware vloerkleden worden er gewassen.