Marrakech Express  16-01-2009 vrijdag

Gisterenavond om 12 uur vertrokken, met  5 uur vertraging . We zaten toen net aan het diner, nog nooit zo laat gegeten. Omdat we nu op Marokkaans grondgebied, de boot , zijn  kon de klok weer een uur teruggezet, dus het viel nog wel mee. Er was vannacht een rustige zee, ondanks het geluid van de airco, hebben we goed geslapen.

Zaterdag ochtend om 9.30 uit Warnsveld vertrokken, met  12 gr. vorst.  We hadden fleecedekens om onze benen, de airco aan omdat de ramen meteen weer bevroren.  Onze eerste overnachting was in Charmes, waar het  18 gr. vroor, maar we lieten ’s nachts de kachel  laag branden en hebben het niet koud  gehad. De volgende dag vroor het om 12 uur ’s middags nog 12 graden, maar dankzij de fleecedekens en slobsokken  (een outfit die beter paste bij de hongerwinter dan bij een reis naar Marokko) hadden we het niet koud en het was stralend weer.

1e overnachting in Marokko Asilah

In Comps hebben we toen overnacht, waren de enigen, voorzieningen waren afgesloten , het  vroor ‘s nachts  nog maar 4 gr. Om een uur of 11 kwamen we in Sète aan, de boot van Comarit zou  de volgende dag vertrekken, maar kostte meer dan € 800,- enkele reis naar Tanger. Comanav had weer een boot op  donderdag, 3 dagen later,€  475. We zouden eventueel door Spanje gaan rijden, om in Tarifa de boot te nemen, maar na enig overleg gaf de wens van Everdien de doorslag om dan maar te wachten,  hetgeen we toen dan gedaan hebben.

We hebben 3 nachten in op de camperplek in Balaruc les Bains gestaan, altijd wel een paar andere campers . Overdag veel gewandeld langs het grote binnenmeer ‘Bassin de Thau’ en wat van de omgeving gezien oa. Marseillan Plage en Mèze  waar nu niets te beleven was en je ’s zomers ook niet moet zijn omdat het te druk is. Het was prachtig weer , 11 tot 13 graden, we hebben elke dag buiten gezeten. Met zo’n temperatuur zou je dat thuis niet doen, maar het was windstil en door de kracht van de zon, die hier hoger staat, zaten we zonder jas buiten.

18-01-09 zondag Asilah

Gisteren om 16.30 aangekomen, 41 ½ uur overgedaan, rustige zee. Het van boord gaan en helemaal door de douane duurde erg lang ditmaal. Extra controle van de papieren, omdat de politie aan boord een onduidelijke stempel had gezet. Even na zessen van het haventerrein af, in het donker door Tanger, konden we meteen wennen aan het Marokkaanse verkeer.

Het aardige stadje Asilah

We staan nu op een bewaakte ‘camperparking ‘  bij het haventje in Asilah voor 20 Dirham (€1,80). Om 12 uur vanmiddag was de gardien al flink bezopen. Asilah is een vriendelijk stadje , de medina is omringd door Portugese muren. En allemaal witte huizen, met blauwe en groene deuren en  onderkanten van de gevel in dezelfde kleur  geverfd, ongeveer  1 ½ m. hoog. Werkelijk een lust voor het oog om te zien.

Op de camperplek staan zo’n 50 campers, dus vanochtend al veel handelaren met allerlei koopwaar. Zo kwamen achtereenvolgens  langs: de man met het aapje (foto voor enige Dh), de pindaverkoper, tapijten-, djelabbah-, houtsnijwerk- en tasjesverkoper langs en zelfs iemand die besmuikt vroeg of we marihuana wilden kopen.  We hebben alleen wat bij de koekjesverkoper gekocht, die kunstig gevormde koekjes (oa halve maan- vormig met kleine gaatjes)  met pistache-, kokos-, amandelvulling. En 2 kilo sinaasappels gekocht voor 8 Dh.

Asilah

El Jadida 20-01-09 dinsdag

Gisteren uit Aslilah vertrokken op weg naar Sale, het motregende wat. De dag ervoor stralende zon, met zo’n 19 graden buiten gezeten.  Het 1^e stuk naar Larache via de N 1 gereden, maar door de regen en modder van landbouw- en bouwactiviteiten, werd de weg glad. Toen de autoroute genomen.               We wilden naar Sale ,schijnt de moeite waard te zijn, maar de camping was gesloten. Omdat we de was wilden doen op een camping, we raken aardig door de onderbroeken heen , besloten we naar El Jadida te gaan.

Op de rondweg bij Rabat kregen we te maken met een corrupte politieagent, die zijn armzalige salaris probeerde aan te vullen .  We werden aangehouden, net op het punt   waar de snelheid werd verlaagd van 80 naar 60 km.  Hoewel we keurig met het  overige verkeer mee reden, hup aan de kant, snelheidsovertreding: 400 Dh (€ 36). Omdat we protesteerden , wel op een diplomatieke wijze, en onze blikken ongeloofwaardigheid uitstraalden, zei hij: doe dan maar 100 Dh……..                              Maar de natuur maakte weer veel goed, overal bloeiende bloemen, velden vol, de oranje kleur overheerste, hier en daar een zwaluw of een ooievaar, lammetjes.  Wel veel grote plassen regenwater op de velden.                                                                                                                                         Het  is hier in het noorden een vruchtbare streek , veel land bouw en veeteelt,  waarbij het laatste, althans wat zichtbaar is,  zich beperkt tot 2 à 3 koeien  of 10 tot 30 schapen per eigenaar .

We spraken een Duitser die spijt had dat hij via Spanje was gereden om over te steken, overal weggejaagd door de politie  en slecht weer.  Over het weer gesproken, wat ik nogal graag doe, gisteren een krant gekocht. Was het vorig jaar in deze periode enkele graden te warm, nu wordt er gesproken over  een ‘vague de froid’,  een koude golf, die nu dankzij polaire lucht die  via de oceaan naar beneden stroomt en nu al enkele weken duurt en nog wel  10 dagen kan aanhouden.  De temperatuur ligt overdag langs de kust tussen 14 en 19 graden, ’s nachts rondom 10. En er is veel regen gevallen .  De muren van de huizen zijn hier één steens, ook de rijken laten nog steeds huizen bouwen zonder spouwmuur met isolatie omdat dit volgens de krant 3 x zo duur is als enkel steens. Ook vannacht heeft het geregend en vandaag waait het stevig en vallen er fikse buien . Dus de was droogt maar moeizaam..

'camperplaats' boulevard Essaouira

Vorig jaar hebben we El Jadida al uitgebreid bezichtigd, dus het is niet erg om een dagje binnen te zitten en wat te lezen.  Nog wel een wandeling over de mooie boulevard gemaakt, maar in de andere  grote straten zijn de toestand van de trottoirs net zo als vorig jaar :  hele stukken tegels weg en af en toe grote gaten, niet erg rolstoelvriendelijk maar die zie je hier nauwelijks.  Ook de camping is niet veranderd. Het onkruid schiet hoog op, het sanitair is erg smerig, de urinoirs gevuld met oude pis en de douches zijn op zich al een koude douche zo vervuild als ze zijn. Het enige nieuwe op de camping zijn de vuilcontainers. De camping kost  €6,75  per nacht. Een tajine kost, afhankelijk van de inhoud tussen  € 3 en € 5.

Afgelopen zondag is er een grote pro Hamas demonstratie geweest in Casablanca, zo’n 100.000 demonstranten. Het Israëlisch geweld heeft links en rechts verenigd. Op de krantenfoto’s zie je dan ook een bonte verzameling vlaggen en portretten, Che Guevarra naast fundamentalistische leiders, en er werden leuzen gescandeerd als: “Tire , tire oh Hamas. Tu es le canon, et nous les munitions. Ook Hugo Chavez is voor sommigen een held , omdat hij zo anti Amerikaans is en zijn sympathie voor de Palestijnse vrijheidsstrijd heeft  uitgesproken.

Essaouira  22-01-09 Woensdag

Vanwege het slechte weer hebben we onze plannen iets bijgesteld. We wilden eerst naar de kashba van  Boulaouna, 80 km van El Jadida het binnenland in.  Maar  door het slechte weer hebben we besloten eerst zuidelijker te rijden. Aanvankelijk zijn we via de mooie kustweg van El Jadida naar Safi gereden. Het was oogsttijd van de wortelen, zij werden in grote spoelbakken gewassen, alvorens op een vrachtauto te worden geladen.                                                                                                                                                Af en toe zaten er flinke gaten in de weg (door de regen?), dus hebben we de parallelweg genomen die iets meer door het binnenland gaat. Wat opvalt is mn. In de steden en dorpen het asfalt vaak kapot is , vol gaten.  En dan word er ook nog riolering aangelegd, zodat de weg erg smal en door de regen  je door grote plassen en blubber moet rijden,  zodat Everdien menigmaal  verzuchtte : sjonge, sjonge ,  wat een puinzooi .

haven Essaouira

Ook hebben we er weer een sterretje bij in het raam en toen de asfaltweg, wegens aanleg van een nieuwe, plotseling ophield, moesten we 10 km. piste rijden. Plotseling moest er een keus worden gemaakt tussen een gat in de weg links en een steen rechts, en hoewel ik doorgaans voor links kies moest ik het  dan ook meteen  bezuren met een gat en scheur in het rechterspatbord.

Maar Yin en Yang, genoeg gezeurd, het is hier prachtig weer , de zon schijnt , het is 20 graden en het wordt nog warmer de komende dagen. We staan nu op de boulevard in Essaouira, net als vorig jaar, en voor 30 Dh (met gardien)  zeezicht .                                                                                                                          Vanochtend zijn we naar de haven geweest, veel bedrijvigheid en vooral restauratie van oude vissersboten.  De boten met de vangst moesten nog binnenkomen.                                                           Essouira is een prettig aandoend stadje, er zijn dan ook erg veel toeristen.

Essaouira

De politie hier heeft de beschikking hier over een quad, behalve over de stoep scheuren ,trapjes nemen en op 2 wielen door de bocht gaan, waren we getuige van een achtervolging  van een motor die op het strand reed. De politie won.                                                                                                              Het stokbrood, iets kleiner dan de Franse , kost bijna € 0,13 , nog iets goedkoper dan vorig jaar.

Essaouira 23-01-08

We horen steeds meer berichten over overvolle campings. Het enige wat bij ons overvol was, was het toilet. Maar de gardien wilde hem wel legen voor 20 Dh. Moest ’s avonds laat, deed hier geheimzinnig over, was dus illegaal.                                                                                                              Toen ik de geledigde cassette weer op zijn plaats zette, kwam oh jee, vanuit het niets een politieagent opgedoken, die om een sigaar vroeg, nee meneer ik rook niet, heb je dan misschien een flesje wijn, nee meneer ik drink niet (heet sinds kort een van Middelkoopje geloof ik), waarop hij zei ik maakte maar een grapje………..

winkeltje Essaouira met waterpijpen

Imsouane  27-01-09

We hebben 4 nachten op de boulevard in Essaouira gestaan. Hoewel er een camping is (vol) mag je op 3 plaatsen , naast de boulevard oa. ook bij de haven staan. In tegenstelling tot Asilah, hier geen handelaren rond de camper, alleen bij de haven  verkopers van ‘Rolex’ en  Dolce Gabana  zonnebrillen en andere luxe nepartikelen.                                                                                                                   Ess. heeft leuke winkeltjes, een vis- en  een groentemarkt.  Je kunt er prima wat rondsnuffelen, Everdien heeft 2 antieke kettingen gekocht bij dezelfde handelaar als vorig jaar, die inmiddels al een 2^e winkeltje heeft geopend. (!)                                                                                                                                             3 dagen mooi  zonnig weer, maar vanochtend met motregen vertrokken. We zijn gestopt in Smimou, daar was een markt op zondag. Vooral weer een mannenaangelegenheid , die hier hun inkopen kwamen doen. Prachtige fotogenieke oude koppen. Zelf wat groenten en kipfilet gekocht, verse doperwten en sinaasappels heel goedkoop, kipfilet iets goedkoper dan thuis. Onderweg een landschap vol Arganbomen, vindt je nergens ter wereld alleen in dit stukje Marokko. Van de noten van deze bomen wordt , naast cosmeticaproducten, ook een bijzonder smaakvolle olie (voor bv in de sla) in vrouwencoöperaties gemaakt. Trouwens niet goedkoop, zo’n  € 15 tot  € 18 per liter.

We staan nu op een camping in Imsouane. Vorig jaar hebben we hier vrij gestaan, nu verboden  omdat de camping helemaal vernieuwd is . trouwens nog geen € 5  per dag, schoon sanitair. Kunnen we ons weer eens uitgebreid douchen.

camping Imsouane

Imsouane 27-01-09

Gisteren harde wind, maar wel zon, 20 graden.  De camping is vrij groot, groter dan een voetbalveld, toch maar zo’n 25 campers. Ruimte genoeg dus.                                                                                             We staan op de punt van de camping , vlak aan zee, kijken uit over de oceaan. We staan zo´n 25 m. boven zee, met zicht op de surfers  en links het kleine dorpje dat bestaat uit wat schamele vissershutjes. Iets verderop tegen de berghelling worden grote villa´s gebouwd, een enorm verschil tussen arm en rijk, iets wat je hier wel vaker ziet. Er zijn hier vrij veel surfers, omdat de oceaan hier van die enorme rollers heeft.

Atlantische Oceaan bij Imsouane

En een enorme rust hier. Vandaag prachtig weer.  We hebben een wandeling over de kaap gemaakt. Die bestaat uit rots en harde zandsteen, die door de golven tot mooie vormen zijn uitgesleten.         De enorme golven beuken op de rotsen en spatten wel  10 meter  hoog uiteen .  Het is een fascinerend gezicht en het geluid is ietwat onheilspellend, onweersachtig.                                                    Overal bloeien bloemen, allerlei vogels , waarvan de roodborsttapuit wel het mooist gekleurd is.

Bouizakarne 01-02-09 Zaterdag

We hebben erg genoten van de relaxte sfeer in Imsouane. De moeite waard om op de terugweg hier weer langs te gaan. We zijn er donderdag vertrokken.  De weg naar Agadir loopt deels door Arganboombossen , deels langs de oceaan met prachtige vergezichten. Voorbij Tamri, waar bananenplantages zijn, wilden we naar Vallée du Paradis en de watervallen bij Immouzer, maar we hebben de afslag gemist. Dat houden we dus nog te goed.                                     We hebben overnacht op een strandcamping, die onderdeel uitmaakt van de megacamping Atlantica Parc, waar duizenden camperaars overwinteren. Ze staan daar maanden en zien dan niets anders dan het strand en de hyper marché  Marjane in Agadir. Ach, misschien later als we groot zijn………. Beide campings waren overvol, maar omdat het voor ons maar voor 1 nachtje was, konden we een piepklein plekje krijgen.

We wilden naar het natuurreservaat Sous Massa, maar omdat er slecht weer is voorspeld voor de komende dagen zijn we richting Tiznit gereden. Daar was de camping overvol, zelfs de vrije plek was afgeladen. Dus de verhalen die je overal hoort, dat de campings overvol zijn doordat mensen ‘gevlucht’ zijn voor  het slechte weer in Spanje en Portugal, lijken aardig te kloppen. Daar staat tegenover dat er net ten noorden van Agadir een camperplek aan zee geopend is, met alle voorzieningen, die nog redelijk rustig is omdat die nog niet zo bekend is.

Het viel op dat het landschap ten zuiden van Agadir  veel groener was dan vorig jaar, dank zij de regen die er de laatste tijd gevallen is. Net zoals in het Noorden, hier ook veel  bloeiende bloemen. We zijn hier naar toe gereden via de uitlopers  van de Anti Atlas.  Vanaf de col Tizi Mighert had je een prachtig  uitzicht over  de vlakte richting Tiznit. We staan nu op een hele kleine camping bij een hotel in Bouizakarne, die niet in de boekjes vermeld staat. Er staat dan ook nog maar 1 andere camper. We zijn niet al te ver van de Sahara af, de camping heet dan ook Bab Sahara (poort van de Sahara, maar ja de Route du Soleil begint ook al bij Luik…))

Bouizakarne

De vrouwen hebben zich hier in kleurige lappen( de zgn. haïk) gewikkeld. De mannen hebben hier òf een bournous (lange mantel met capuchon )òf   een sjaal rondom  hun hoofd gewikkeld, die soms ook de mond bedekt bedekt. Dit kan met de temperatuur te maken hebben, het is hier  12 graden.  Het dorp heeft een erg zuidelijk karakter, ze zijn hier niet veel toeristen gewend.

Onderweg hierheen alweer een ster in de voorruit erbij, nu ter grootte van een tennisbal. Vorig jaar geen één, kwestie van pech dit jaar.

Amtoudi 02-02-09 maandag

Gisteren de hele dag regen gehad, ook nog koud, 12 graden. Voor de hele week wordt nog een voortduren van de koudegolf voorspeld.

We zijn naar Amtoudi  gereden, 70, km. verder de Anti Atlas in. Onderweg paar  x nomadententen gezien. Laatste 30 km. one way lane,  maar 2 auto’s , een bestelauto en een man op een ezel tegengekomen.  Vertrokken met regen, maar hier in de buurt was het nog kurkdroog, de harde wind joeg het zand omhoog. Nu begint het hier ook af en toe te regenen…..

Amtoudi ligt in de oase van Id-Assaï.  Het dorp wordt bewoond door Sous Berbers. Vanaf de camping kijk je op de oase met palm- en bloeiende amandelbomen , fraaie bergketens en op een versterkte agadir  (voormalige gemeenschappelijke graanopslagplaats) , die rondom een bergtop in schutkleuren gebouwd is en een kasteelachtige uitstraling heeft. Kortom het is weer genieten geblazen en dan zijn we nog niet eens de camper uitgeweest.

  vanaf de agadir heb je een prachtig uitzicht, oa op de camping

Amtoudi ligt nogal afgelegen, de smalle asfaltweg houdt hier op. Je ziet hier ook de witkruintapuit, jawel zwarte vogel met witte kop en witte stuit, evenals het grootste deel van de staart.

Amtoudi  03-02-09

Vandaag en mooie wandeling gemaakt door de oase die in een kloof ligt. In de oase staan naast palmbomen ook amandel - en abrikozenbomen die in bloei staan. Een heerlijke rust, opgevrolijkt door het luidruchtige  gefluit van de Grauwe Buulbuul. Ook hebben we de palmduif gezien.

Tegen de heuvel  aangebouwd ligt Amtoudi, met kronkelige smalle straatjes, heel pittoresk.  We zijn verder gelopen  door de rivierbedding naar het volgende dorpje Aguellouy.  Ook hier bovenop een grote rots een versterkte agadir, die tot in de jaren  ’50 door de dorpelingen ook als schuilplaats gebruikt werd. We zijn naar boven geklommen, nou ja, tot vlak bij de agadir vanwaar we een schitterend uitzicht hadden op de vallei en de oase. Af en toe zag je rotsduiven en boven ons cirkelden ws. arendbuizerds .  Langs de rotswanden scheerden sierlijk vale rotszwaluwen.

vrouwen Amtoudi

De bevolking is bijzonder vriendelijk, iedereen groet je. Ook hier hebben de meeste mannen een bournous aan met onder de puntige capuchon een sjaal om het hoofd gedraaid. De vrouwen hebben over het algemeen donkere lange rokken , ook wel gekleurde rokken in laagjes en om het hoofd veelal een witte doek of een zwarte met glitters die in een grote punt naar achter op de rug uitloopt.

vrouwen Amtoudi

Omdat de asfaltweg zoals gezegd ophoudt bij het begin van het dorp, en je ook verder geen piste hebt rijdt er slechts een enkele pick up door de droge rivierbedding met wat wij zagen , zakken meel. Hij stopte bij enkele huisjes , ambulante handel dus. Ook zagen we een kleine laadbak gevuld met zout, waar mensen grote zakken lieten vullen, waarschijnlijk om vlees of groenten te conserveren,werd niet helemaal duidelijk want niemand sprak Frans.  Er zijn hier nauwelijks winkeltjes, wel kun je kleine gastanks kopen om op te koken want hout vindt je verder niet.

Amtoudi is gelegen in een kloof

03-02-09 Guelmim donderdag

Vanochtend uit Amtoudi vertrokken. We hebben 2 dagen zonnig weer gehad, 13 graden, goed wandelweer. Gisteren zijn we via een geitenpaadje  naar de agadir geklommen die recht tegenover de camping ligt. Je had vandaar een heel wijds uitzicht over de vlakte tussen de bergen. Ook hebben we tussen de rotsen een soort mangoesten zien wegglippen.

agadir Amtoudi

De vrouwen in Amtoudi zijn elke dag in de weer om kruiden te verzamelen. Ze klauteren hierbij als geiten tegen de berghelling op. Met grote manden vol op hun rug zie je ze dan weer teruglopen naar huis. De mannen zaten in het theehuis.

Nu zijn we in Guelmim op doorreis naar El Ouatia. De vrouwen gaan hier gekleed in opvallend fleurige, kleurrijke gewaden. Vroeger had je hier de ‘blauwe mannen’,  Touaregs, die kamelendrijvers  waren. De naam blauwe mannen komt van de indigoblauwe jurken en sjaals die ze dragen.  Je ziet dan wel nauwelijks Touaregs meer, wel lopen veel mannen er nog in blauwe ‘jurken’.

vrouwen Guelmim

We hebben afgelopen nacht 1 buitje gehad, maar onderweg van Amtoudi naar Guelmim, zag je steeds meer grote plassen in de steenwoestijn. Van Franse buren hier op de camping, hoorden we dat er in Sidi Ifni het water door de straten liep de afgelopen nacht. Afgelopen dagen zijn er in Marokko 7 doden gevallen als gevolg van de overvloedige regen- en sneeuwval.

El Ouatia 07-02-09 zaterdag

Gisteren naar El Ouatia gereden, een dorpje aan zee 25 km van Tan Tan. In Tan Tan hadden we het alle twee helemaal gehad met Marokko. Dat kwam omdat een aantal gebeurtenissen een objectieve kijk behoorlijk vertroebelden. Zo regende het in de afgelopen nacht behoorlijk , zodat de route die van Guelmim naar Tan Tan loopt  en normaal door een steenwoestijn loopt, nu eerder op de Biesbos leek omdat grote stukken helemaal blank stonden.  Op meer dan 40 plaatsen gutste het water over de weg, zodat je stapvoets door de ‘rivier’ moest rijden.  De 125 km lange weg zit vol gaten wordt niet druk bereden,  maar toch 6 ongelukken of pechgevallen doordat auto’s naast de weg raakten en over de kop sloegen of tot hun assen in de modder zakten. Ach, dat is allemaal nog  wel te doen, evenals het feit dat waar je ook stopt je onmiddellijk wordt besprongen door kinderen die zeuren om geld, snoep of kleren.

Maar toen we in Tan Tan twijfelden over de juiste route toen we bij een kruispunt kwamen,  waar geen verkeer was maar wel een politieagent aan de overkant , die naar wat zou blijken een vermeende reddende engel  was,  en deze agent die in plaats van ons de weg te wijzen een bekeuring uitschreef van 400 dh omdat we niet gestopt hadden bij een stopbord, waren we eensgezind in onze opvatting: wat een kutland!

Maar al snel kun je weer relativeren, aan zee scheen de zon, wij zijn niet over de kop geslagen, we hebben over het algemeen heel hulpvaardige mensen ontmoet, óók politieagenten en elders in Marokko is het dodental door het noodweer al gestegen tot 40 graden. Bovendien kwamen we mensen tegen , Nederlanders,  die we al 2 x eerder ontmoet hadden, de vrouw is geboren in Zelhem, lekker platproat’n dus.

camping El Ouatia

Nog even  over die bedelende kinderen : ook in het kleine dorpje Amtoudi waren er best veel kinderen die naar school gingen. Wellicht had Nederland nog een bijdrage geleverd aan de totstandkoming van deze school, want op de muur stond naast ‘ école’ ook  ‘school’ geschilderd. Bij de receptie van de camping hing een A4’tje waarin de campinggasten werd gevraagd niets aan bedelende kinderen te geven, maar als ze de filantroop wilden uithangen, ze hun gift maar aan de school of aan de dorpsoudste moesten geven  omdat die het beste de noden van de dorpbewoners kennen. Nu hing rondom de camping telkens een groepje armoedig geklede kinderen rond te bedelen, die kennelijk weten dat door het kweken van grote snottebellen ze een nog  meer vertederende aanblik bieden. 2  Italiaanse echtparen kregen kennelijk een nog grotere kick blijde kindersmoeltjes te zien dan te zorgen dat de spullen via de geëigende kanalen bij de allerarmsten terecht kwamen. Ze deelden zaken met kleren uit aan deze kinderen, wat heet, ze werden uit hun handen gegrist, bovendien werd een vrouw onder de voeten gelopen en bezeerde haar knie aan stuk rots.

Jongetje Amtoudi                                                                                                                                                                    Extra gemotiveerd doordat de paus de fascistische bisschop Williamson weer omarmd had, voelden wij ons geroepen deze mensen ter verantwoording te roepen , waar zij met begrip op reageerden. Waarmee we het braafste jongetje van de klas waren of zoals Everdien het zei: moest je weer eens de ideale schoonzoon uithangen?

El Ouatia 09-02-09

De camping is ¾ vol. Hiernaast ligt een even grote camping, aan de andere kant staan nog een stel campers vrij, maar op een klein plekje , te dicht op elkaar voor ons.  Wij willen vrij gaan staan aan een lagune, 25 km onder Sidi Akfhenir. Daarna willen we nog afzakken  tot ongeveer Laâyoune.      Zaterdag kon je hier in het campingrestaurant, meer een kantine eigenlijk , maaltijdsoep eten met 2 crêpes voor €1,50. Het smaakte prima en niet alleen vanwege de prijs.

één van de weinige winkeltjes in El Ouatia

El Ouatia heeft verder niet veel te bieden. Een groentewinkeltje  met meer dan aardappels, paprika, tomaten en uien hebben we niet kunnen ontdekken. Je kunt hier zelfs geen krant kopen. Maar wel een mooi strand en vandaag weinig wind en 23 graden, de mooiste dag tot nu toe, terwijl vorig jaar vrijwel iedere dag zo was. Met helder weer schijn je de Canarische eilanden te kunnen zien, 80 km. verder de oceaan in. El Ouatia heeft de grootste sardinehaven van Marokko, maar die kun je niet bezichtigen, politiebewaking houdt je tegen.

vrij staan Oued Chbeika

Oued Chbeika 11-02-09

We zijn zo’n 35 km verder gereden en staan nu vrij op een plateau aan de monding van de rivier de Chbeika. We staan vooraan,  met uitzicht op de monding (een soort lagune), links van ons de kliffen en rechts  van de monding grote zandduinen.  En een prachtig strand om te wandelen, zo’n  3km. lang en lekker breed. Er overwinteren hier oa. scholeksters. Ook scheren er sierlijk boerenzwaluwen rondom de camper. We blijven hier een paar dagen, het bevalt ons hier prima.

We staan ongeveer 500 m van de enige route , de N 1, naar het zuiden. Je ziet dan ook af en toe zwaarbeladen vrachtauto’s, maar weinig ander verkeer, wel tamelijk veel campers, evenals militaire jeeps omdat de Saharaanse provincies nog steeds als risicogebied worden beschouwd ivm. het Polesario.  Ruim 1km. hier vandaan heb je een politiecontrolepost, die heb je overal wel in Marokko, maar vooral hier in het zuiden. Die post is bij een gehucht van 15 huizen en een winkeltje waar je brood en tomaten kunt kopen.

Oued Chebeika

Vanmiddag een vis gekocht van de plaatselijke vissers, die hier langs de campers komen. De Fransen noemen die vis een sar, het is een soort dorade, de vis weegt meer dan 1 kilo en dat voor € 4,50 niet echt spotgoedkoop, maar Franse buren vinden het een redelijke prijs.

13-02-09 Oued Chbeika

Het is nu bijna 1 week vrij zonnig weer, af en toe wat laaghangende bewolking die van zee komt binnendrijven. Hier aan de kust is het nog vrij fris, 19 graden, komt door de zeewind. Verder landinwaarts is het 25 gr.

Gisterenmiddag kwamen er 2 grote 4 wheel drives, waaruit 9 mannen in maatkostuum en 1 vrouw in broekpak stapten. Ze liepen al wijzend over het terrein heen en weer, projectontwikkelaars? Dat zou ons niets verbazen, dit is natuurlijk een uitgelezen plek voor een strandvakantie in een appartementencomplex. Ze gaan het paradijs asfalteren.

Je ziet overal  in Marokko huizen in diverse stadia van opbouw, variërend van alleen fundament tot bijna af. Het schijnt zo te zijn, dat als men wat geld gespaard heeft, een stukje grond koopt, begint te bouwen tot het geld op is, vervolgens sparen, weer wat bouwen etc.  

Oued Chbeika                                                         Meer naar het noorden zie je langs de kust overal bouwactiviteiten,  grote complexen worden er uit de grond gestampt. Hier  in het zuiden is de kust nog ongerept,  alleen zo’n 100 km meer naar het noorden, Plage Blanche  is door de Marokkaanse regering uitgekozen tot een van de 6 ontwikkelingsprojecten van het plan Azur, dat meer  kapitaalkrachtige toeristen naar Marokko moet lokken. Het strand is meer dan 50 km lang en er zouden 24.000 bedden gerealiseerd moeten worden. Jammer van die mooie plek, misschien dat de huidige crisis nog roet in het eten zal gooien, maar ja  aan de andere kant is toerisme de belangrijkste inkomstenbron van Marokko. Maar of de armen hier ook van zullen profiteren…….

Nog geen 50 m. van onze camper is een bron, waar water van 27 graden omhoog borrelt.  Omdat we nog op andere plaatsen vrij willen staan en we niet weten wanneer we weer water kunnen tappen, gebruiken we het bronwater  om ons te wassen en om de was en afwas te doen.

Oued (ou)ma Fatmah 14-02-09

We zijn weer zo’n 30 km. afgezakt langs de Saharaanse kust en staan nu aan de monding  van de rivier Ma Fatmah.  Zo’n 40 m. beneden ons mondt de rivier uit in zee. We staan boven op een plateau van een klif. Weer een prachtig uitzicht.  Het is alleen bewolkt, 19 graden, maar door de wind op de klif ligt de gevoelstemperatuur lager.

camperplaats Oued ma Fatmah

We hebben een wandeling gemaakt  langs de rivier stroomopwaarts.  Op een gegeven moment kwamen we bij prachtig vormgegeven rotsblokken.  Door de weersinvloeden leken het wel een soort  poefs met ringpatronen, heel bijzonder om te zien.                                                                                      Hier op de klif vindt je versteende zee-egels, muntgroot en wel  10.000 jaar oud.

Van meerdere Fransen hebben wij gehoorde dat zij dezelfde ervaringen hebben gehad en op dezelfde plaatsen als wij, Rabat en Tan Tan: bekeuringen. Volgens een Franse buurman heb je naast de verkeerspolitie nog 2 soorten politie te weten de Gendarmerie en de Gendarmerie Royal.  De laatste is heel betrouwbaar en behulpzaam. Wat dat betreft: gisteren was het enige winkeltje gesloten, politie vroeg of ze iets konden doen , nou nee we zoeken brood en op een drafje kwam de agent terug met 2 stokbroden. Nog 498 stokbroden en we hebben onze bekeuringen er weer uit………

uit de rotswand ontstane 'stenen poefs'

Oued Ma Fatmah 15-02-09

De kliffen vormen hier een hele mooie kustlijn, alsof iemand met een kartelmes ruwe inhammen heeft gemaakt. Je ziet hier ook weer andere vogels dan meer noordelijk, oa. de zwarte tapuit, de teklaleeuwerik en de hop die hier overwintert. 

                                                                              Vanmiddag, tijdens een wandeling uitgenodigd op de thee, door 2 militairen die in een klein hutje wonen.  Zij moeten toezicht houden op de brug beneden in de kloof, waar nogal veel ongelukken schijnen te gebeuren en op het strand. Na 2 maanden worden ze gewisseld. Zij weerspraken het verhaal over de 2 soorten gendarmerie.

Vandaag is er een stuk minder wind, zonnig en 21 graden. Deze plek was vorig jaar nog gratis, nu betaal je 10 dh. per overnachting.  Ook kun je tegen betaling water halen en gaan douchen bij de eigenaar van een huisje die hier kennelijk de zaak is gaan exploiteren. Vuilnis en cassettetoilet kun je in een kuil legen. Niet zo fris, we begraven het liever.  Op veel plaatsen wordt vuilnis niet opgehaald, maar verbrand. Zo werd er op de camping in Amtoudi aan het scheiden van afval gedaan.  Flessen werden in de droge rivierbedding gegooid, evenals blikjes. De rest werd in de fik gestoken.

Lagune de Naila 16-02-09 maandag

Vanmorgen vertrokken van de riviermonding en na zo’n 10 km kon je goedkop tanken: € 0.42 per liter.  Dit is belastingvrij  omdat de Marokkaanse regering het reizen naar de zuidelijke provincies wil bevorderen. Vlak voor het dorpje Akfhenir is naast de weg een groot diep gat in het plateau door de weersinvloeden uitgehold,  waardoor je de zee kunt zien ( le trou de diable, het duivelsgat). Vlak hierna , oh ironie, weer een ster in de voorruit erbij, hoewel de weg vrij goed is.

camperplaats lagune de Neila

In Akfhenir konden we weer boodschappen doen, want eindelijk weer een dorp na El Ouatia. Hier kun je ook een vergunning krijgen voor het Parc National de Khnefiss. Dit is een groot beschermd natuurgebied, waar de lagune waar we nu staan deel van uitmaakt. De vergunning kost 20 dh , je mag dan ook 3 nachten staan aan de lagune, er zijn geen voorzieningen, dus dat wordt weer graven. In het park komen zeldzame flora en fauna voor. Zo schijnen er 212 soorten vogels voor te komen , is er de woestijnvos en een bijzondere gazellesoort.  Het landschap is half steen- half zandwoestijn. Wij staan boven op een plateau en hebben een fraai uitzicht over de lagune (de grootste van de Marokkaanse Atlantische kust), zandduinen  en de branding van de oceaan in de verte. De lagune heeft de kleuren van azuurblauw tot zeegroen.

zeeduinen gaan over in zandduinen

Lagune 17-02-09

Gisteren langs de lagune over de kliffenoever gewandeld. Er overwinteren hier bij de lagune talrijke soorten vogels, waadvogels, strandlopers, ruiters. Veel soorten kennen we niet, wel de kleine zilverreiger, koereiger en de flamingo. Maar met de verrekijker, fototoestel en vogelboek op schoot is  toch die ene volgens mij een regenwulp en volgens Everdien een rosse grutto in winterkleed etc.. Maar wel leuk en volgens Hans Dorrestein houdt het je van de drank af.

Het is gelukkig prachtig wandelweer, zon, 20 graden,stevige bries,  en een uitnodigende omgeving, dus vanochtend de andere kant opgewandeld, waar de zeeduinen vlekkeloos overgaan in de zandduinen van de Sahara. De wind heeft in het zand mooie ribbelpatronen gevormd, het geeft in het begin een heel vervreemdend effect om hier te lopen. Everdien kreeg er een soort zeeziekte gevoel van, mij deed het meer aan trippen denken. Maar mooi ! Zo voldoet het aan het clichébeeld van de Sahara zoals je dat hebt gevormd . Het is hier erg afgelegen, er woont hier niemand, alleen wat vissers in hutjes . Dus eten we tong, zeewolf, roodbaars, voor de helft van wat het bij ons kost .

zeewolf lagune de Neila

En donker ’s avonds!  Je ziet zoveel sterren dat het wel een lichttapijt lijkt, de maan is afwezig op dit moment.

Tarfaya 19-02-09 donderdag

 Vanochtend vertokken van de lagune. Weinig verkeer opeen in redelijke staat verkerende weg, die net zo’n rafelrand had als de kliffen rechts van ons, waardoor hij af en toe nog smaller was. En links de woestijn, die steeds zanderiger werd  met hier en daar zandduinen.   In Tarfaya hebben we boodschappen kunnen doen.  Voor het eerst in lange tijd weer een Franstalige Marokkaanse krant kunnen kopen, deze was wel 4 dagen oud.

Tarfaya

Het lijkt op Guelmim en Tan Tan hoe de mensen hier gekleed zijn. Vrouwen zijn gewikkeld in lange gekleurde lappen, waarmee ze van de punt hun gezicht mee afdekken. Mannen hebben sjaals om hun hoofd waarmee ze mond en neus bedekken.  Jongeren gaan hier opvallend modern gekleeed, vooral de jongens.

In Tarfaya besloten om niet verder te gaan naar het zuiden. Niet omdat het landschap of de sfeer of de stilte ons niet imponeert, integendeel. Maar wat je heen rijdt moet je ook weer terug en het duo deuk en kreuk heeft alle twee last van de rug en de heupen. En we zijn al bijna 1500 km van Tanger verwijderd. Verder willen we voor de afwisseling nog wat steden en dorpen bezoeken.

cap Juby, Rarfaya, vrij staan op de klif

We staan, hoe krijgen we het voor elkaar,  op de laatste klif  en dan ook nog eens op het  uiterste puntje, daar waar na klimeters kliffen, eindeloos zandstrand begint. Het heet hier Cap Juby, 2 km. voor Tarfaya en staan bij een  jonge visser op het erf, voor 10 dh per nacht, natuurlijk zonder voorzieningen. 50.m. verderop staan Franse hard core freaks in 4 vrachtwagens met kleine kinderen en de nodige honden.  Ze schijnen door muziek te maken aan de kost te komen.

Vannacht erg slecht geslapen. Niet door de freaks en ook niet door de oceaan die 10 meter beneden ons , in zijn eeuwig durende beweging. Maar  tot na 3 uur  waren mensen bezig telkens  een een auto te starten, wat maar niet wilde vlotten. Het geluid overstemde dat van de oceaan.  Vanmorgen bleek dat het militairen waren, die hier  ‘s nachts patrouilleren of er geen ‘illegalen’ de oversteek naar Fuerteventura willen wagen, waarvan je bij helder weer de lichtjes schijnt te kunnen zien. En passant drinken ze nog even een biertje bij onze visser.

Tarfaya

Tarfaya heeft een moeilijk te omschrijven aparte sfeer . Er komen niet veel toeristen, de stad wordt vaak geteisterd door zandstormen. Omdat we nog steeds satellietontvangst hebben, blijven we niet alleen op de hoogte van de crisis, maar ook van de 3-daagse weersverwachting op de Marokkaanse tv. Voorlopig ziet het er goed uit, vandaag 22 graden en het wordt nog wat warmer.

 Je kon tot voor kort hier vandaan met de boot naar de Canarische eilanden. Vorig jaar is de boot echter op een zandbank gelopen ,  vervolgens gezonken nadat de passagiers met kleine vissersbootjes gered  zijn.

Abeinou  24-02-09 maandag

Uiteindelijk 4 dagen gebleven op het leuke plekje bij Tarfaya. Er wordt weinig Frans gesproken, maar Spaans, vanwege het verleden natuurlijk. De ‘Spaanse’ sahara werd in 1975 weer aan Marokko teruggegeven na de zgn Groene Mars van honderdduizenden Marokkanen, bijeen getrommeld door Hassan II. Ook de jongen op wiens erf we stonden, sprak alleen maar Spaans. Dus weer een paar woorden opgehaald. De laatste dagen kregen we gratis vis van hem.

woestijntapuit

Elke dag gewandeld over het strand of de woestijn in, temperatuur redelijk door de zeewind. Als je ver genoeg de woestijn in wandelt zodat je de zee niet meer kunt horen, is het zo stil dat het bijna pijn doet aan je oren. We zijn hier helemaal niet aan gewend. Wel op een gegeven moment een geluid als van een piepend wagenwiel, dat bleek de woestijntapuit te zijn, die we ook nog mooi op de foto gezet hebben. En overal  wegschietende hagedissen.

Marokko zit vol tegenstellingen. Voor onszelf hebben we er ééntje aan toe gevoegd.  Stonden we vanmorgen nog vrij in de Sahara, nu staan we op een overvolle camping in een dorpje in de buurt van Guelmim, zo vol dat we op 3 m. afstand van de ingang van het hotel staan die bij de camping hoort. Masochisme? De keus was niet zo vrij, we zagen gisterenavond op de tv dat er in de zuidelijke provincies een zandstorm werd verwacht, dus besloten we om vanochtend te vertrekken, met de bedoeling om 175km. noordelijker te gaan staan, bij de monding van de rivier de El Chebeika, waar we al eerder stonden. We waren nauwelijks op weg , of er stak een fikse z.o. wind op waarop ik tegen Everdien zei, maar goed dat we vertrokken zijn, met die wind kon je nog wel eens een staartje van de zandstorm mee krijgen.

weinig zicht meer door de zandstorm

Dat had hij nou niet moeten zeggen, want daar woei het eerste zand al over de weg. Het ging van kwaad tot erger, de zon werd verduisterd, het zicht werd beperkt, kortom meer dan 200 km. door een zandstorm gereden, waarbij Everdien het doodeng vond en ik het als spannend heb ervaren. En af en toe merkwaardige voorwerpen over de weg,wat dan schamele struikjes of lege plastic flessen bleken te zijn. Hoewel de weg af en toe dicht dreigde te zanden, woei het zo hard dat het zand meestal over de weg stoof. De windsnelheid was boven de 100 km. per uur, het was erg warm en het zand is door alle gaatjes en kieren naar binnen gewaaid. Gelukkig maar 1 auto van de weg gewaaid of gereden, zonder persoonlijke ongelukken.

• het enige vrije plekje op de camping in Abeinou
• De overvolle camping moeten we wel weer om lachen. Er blijken hier nl geneeskrachtige thermale baden te zijn, 38 graden, dus het barst hier van de mensen die nog krakkemikkiger zijn dan wij. Naast de lokale zieken en gebrekkigen die naar binnen strompelen of  worden gedragen, staan wij naast een Duitser die in 1990 wereldkampioen gehandicaptenzeiler is geworden.
• En het dorpje is zo knus en kneuterig , zo pittoresk, dat we hier morgen ook nog maar een dag blijven.

leuk café met aimabele uitbater

Erg vriendelijke  bevolking in het dorpje Abeinou en omgeving.  Een klein flesje cola in een cafeetje leverde niet alleen eeuwig durende vriendschap op, maar kostte ook maar € 0,25. Tijdens een wandeling werden we uitbundig begroet en liefst 2 x op de thee uitgenodigd door picknickende mensen. Thee gedronken met 2 jonge echtparen , waarvan een man me deed denken aan wijlen om Jan, niet omdat hij 1 ½ tand had, maar omdat hij over dezelfde  Engelse woordenschat beschikte. Hij sprak geen Frans, maar hij riep om de haverklap met een stralend gezicht: senk joe verrie mutsj

Gisterennacht kreeg ik last van een keelamandelontsteking. Dit hielp meteen weer een ‘probleem’ de wereld uit. (moest meteen aan Johan Cruijff denken). Want tijdens een wandeling in de omgeving van Abeinou , kwamen we een in een prachtige natuur gelegen camping met de wat merkwaardige naam Britt Dancy tegen. [Het bleek dat Britt Dancy een Zweedse humaniste was, die zich erg heeft ingezet voor de ontwikkeling van Abeinou en omstreken].    Everdien vond de camping te afgelegen, je moest bovendien over een piste maar ik wilde er wel graag naar toe. Maar depijn noopte ons tot een andere beslissing, nl naar een dokter tegaan. Dus naar Sidi Ifni naar een apotheek , probleem uitgelegd  en zonder recept kreeg ik voor nog geen € 4 een antibioticakuur mee. Zo kun je dus ook op de gezondheidszorg besparen, minister Klink.

in het midden van de foto camping in Sidi Ifni

We staan nu op een volle camping in Sidi Ifni, het vrij staan is nu verboden. We kijken van hieruit naar boven waar de stad op een rotsplateau gebouwd is.  Sidi Ifni doet nogal Spaans aan ( de stad en omgeving werden in 1956 aan Marokko overgedragen),  hoewel we naast de apotheek nog niet veel gezien hebben. Het was nl veel te warm, 31 graden, om ’s middags de trappen op te klimmen. Op het eind van de middag stak een storm op met windvlagen, die aan het eind van de middag zo sterk waren, dat er links en rechts dingen begonnen weg te waaien bij campers, tot op een gegeven moment  dakluiken en schotelantennes aan toe. Dit alles gepaard gaande met gepast gegil. ( Uren later liepen er nog dappere mannen rond met zaklantaarns om te kijken of ze konden assisteren ). De hele nacht door zijn er onweersbuien gevallen. Hoewel het in het begin van de nacht leek of de camper omver zou worden geblazen, hebben we toch nog wel wat geslapen toen de wind enigszins af nam. We hebben nog nooit zulke sterke windvlagen meegemaakt.

gedroogde mosselen en zeëegels  te koop

De hele dag door vallen er nu onweersbuien, volgens de verwachting zal er meer dan 40 mm vallen. En er is al zoveel regen en sneeuw gevallen, de laatste maanden.  Naast de schaduwzijde hiervan, zoals de vele doden en daklozen en nog steeds door de sneeuw geïsoleerde gebieden, ziet Marokko er zo groen uit zoals het in geen jaren het geval geweest is.  Dit tot vreugde en dankbaarheid van de Marokkaanse bevolking, het land werd  immers door droogte geteisterd. En wat ziet het er mooi uit nu, wat een prachtige bloemen!

Sidi Ifni  27-02-09

Vanochtend Sidi Ifni ingewandeld, valt eerlijk gezegd wat tegen. Komt ws omdat het wat on-Marokkaans aandoet. Brede  straten, vervallen koloniale grandeur, nog niets geproefd van de lyrische omschrijvingen in de diverse reisboeken in de trant van: een mysterieus  stadje, een vreemde onwerkelijk sfeer,  een onverklaarbaar gevoel van welbehagen dat zich van de wandelaar meester maakt…….. Het kan zijn dat de sfeer ons gewoon niet aanspreekt, dat we maar een beperkt gedeelte van het stadje hebben gezien, dat het vrijdag is ( de meest religieuze dag dus veel winkeltjes gesloten), dat we misschien iets te hoge verwachtingen hadden,  dat het ligt aan het tijdstip van de dag, maar het weer is weer goed, 24 graden, zon. We willen hier tot zondag blijven , wanneer er een grote souk schijnt te zijn.

straatje Sidi Ifni die schuin afloopt naar zee

Sidi Ifni 28-02-09-zaterdag

Aan het eind van de middag weer de stad ingegaan weer de stad ingegaan.  Je hebt hier veel huizen die wit zijn met blauwe versieringen, in die zin dat de ramen en deuren blauw omlijnd zijn. Mn. rond de winkeltjes van  de ommuurde souk , heerste er toch wel een gezellige sfeer. Dit is echter maar een beperkt gebied en omdat dit zowel  in de Trotter als de Lonely Planet staat beschreven en waarin met name 2 cafés  worden genoemd aan de rand van de souk waar je heerlijke msemen schijnt te kunnen eten, is het daar dan weer zo overdreven druk dat er geen plaats meer te vinden is.

vrouwen Sidi Ifni

Gisteren eindelijk weer eens een Franstalige krant kunnen kopen (l’Opinion).  Openingsartikel was een rapport dat woensdag verschenen is  over de mensenrechten situatie in Marokko. Het rapport was van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken Amerikaanse  (ja ik weet het , Guyantanomo Bay , Abu Graïb , homohuwelijk, doodstraf etc),  maar toch.  Het rapport vermeld dat Marokko, hoewel er nog veel te verbeteren valt, op de goede weg is. Zo heeft Marokko duidelijk vorderingen gemaakt op het gebied van het  verbeteren van de rol van de vrouw en haar positie in de samenleving, het bestrijden van de corruptie, tegengaan van kinderarbeid, verbeteren van de situatie in de gevangenissen.  Ook wordt er geconstateerd dat er wordt gewerkt aan het recht op vrije meningsuiting. Zelfs de positie van de inwoners van de westelijke Sahara (les provences du Sud zoals het gebied in de media  genoemd moet worden) is zodanig verbeterd , dat die te vergelijken valt met die in de rest van het land.

souk in Sidi Ifni

Tiznit 01-03-09 zaterdag.

Al met al zijn we toch niet zo onder de indruk van Sidi Ifni. Vanmorgen zijn we naar de souk geweest, het was hier een ruim opgezette , overzichtelijke markt met brede looppaden,  net zoals de straten in het stadje zelf. Naast het nodige fruit en groente ook 2 vrolijk gekleurde gestreepte lappen gekocht om de camperkussens mee te bekleden.

Via een bochtige , slecht onderhouden, maar prachtig hoog boven de oceaan gelegen weg naar Tiznit gereden. Onderweg gestopt bij de voormalige vrije camperplek bij Legzira, waar nu ook al bouwactiviteiten plaatsvinden. Het is een prachtige plek, daar waar de zee in de rotsen bogen heeft uitgesleten waar je onder door kunt wandelen, althans met laag water zoals nu het geval was.

 Legzira

Er bleef hardnekkig een zeer onappetijtelijk uitziende wilde hond met ons meelopen, terwijl we toch geen enkele knuffelneigingen toonden , integendeel. Wat wilde honden betreft, we vinden dat er veel minder zijn dan vorig jaar, toen mn. ’s nachts het vaak een gehuil en geblaf was dat het weer tijd werd voor  de  de Ohropax .  Er wordt beweerd dat de honden vergiftigd worden, op de camping Atlantica Parc zijn al enige lievelingen van Duitsers het slachtoffer geworden lazen we op een Duits camperforum .  In de krant stond dat in El Jadida een oude vrouw is doodgebeten door een pibull van haar kleinkinderen. Omdat er al meer incidenten zijn geweest, deze hond is in de mode bij sommige jeugdigen hier, zal er wetgeving komen mbt het houden van pitbull.

volle camping in Tiznit

Tiznit heeft een prettige uitstraling, een okerkleurig ommuurd stadje, leuke straatjes met dito winkeltjes.  De stad is bekend om zijn zilversmeden, we zijn hier vorig jaar ook geweest , Everdien wilde wel weer hiernaar toe. De grote onverharde parkeerplaats bij de supermarkt is nu verboden voor campers, we zijn naar de camping verwezen, die eigenlijk al vol was. We konden nog een plekje tegen het wc gebouw aan krijgen,flexibel als we zijn. We hoorden pas later dat er een nieuwe camperplek iets buiten het stadje is gemaakt.

Agadir 03-03-09

Gisteren naar de souk van de zilversmeden geweest. Nu is het er ook veel goud wat er blinkt, eigenlijk een heel hoog gehalte aan lelijke sieraden, maar dat vindt natuurlijk niet iedereen. Everdien heeft wat oorbellen gekocht. En verschillende soorten gebakken visjes gegeten voor nog geen  €0,15 per stuk. Kortom even een paar leuke dagen daar gehad. Wat wel opviel was het hoge gehalte aan bedelaars daar in Tiznit, je hebt dat overal, maar hier toch meer dan elders.

Tiznit

We wilden naar het natuurpark aan de monding van de Oued Massa. Toen we uit Tiznit vertrokken, vielen er plensbuien,( er waren lichte buitjes voorspeld).  En het is al zo groen, naast allerlei groene vegetatie ook  grote velden die helemaal paars, lila of geel zijn van de bloemen. Vorig jaar vonden we deze laagvlakte van de Sous een kale rotsachtige woestijn. Dus evenals meer dan een maand geleden maar doorgereden,  nu  naar de betonstad Agadir*  omdat we daar naar de hypermarché Marjane wilden om oa. wijn te kopen, en om de gasfles te laten vullen.

      *Agadir is in 1960 door een aardbeving vernield. Meer dan 15.000 mensen werden onder het puin bedolven. Omdat Agadir door zijn ligging  een heerlijk klimaat heeft, 30 zondagen kent,  6 km zandstrand heeft, komen er erg veel toeristen. De stad is  modern opgebouwd, telt ettelijke hotels, wij hebben Agadir daarom altijd vermeden.

Maar nu staan we onverwacht op de camping midden in de stad. We moeten nl  nog de terugreis boeken, we wisten dat in Agadir een  agentschap van Comanav  is. Everdien zag het bureau, ik sloeg rechtsaf om te parkeren en we bleken voor de ingang van de camping te staan. Dus besloten om daar te overnachten. De duurste camping tot nu toe 108 Dh.  De meeste andere campings zijn zo rondom de 60 Dh ( €5,50). De camping is vergane glorie, slecht onderhouden en  wc’s stinken naar pis. Met veel lang kampeerders, naar verhouding veel  Duitsers en Italianen kompleet met bloemen- en groentetuintje.  En natuurlijk de nodige handelaren aan de deur, kleedjesverkoper( heb ook goede zero zero)vis groenten en gas. Dus voor  15 Dh een bosje groene  asperges gekocht en de gasfles wordt morgen gevuld afgeleverd voor €14,50.

We hebben nog geen terugreis kunnen boeken, ze hebben nog geen gegevens van de Comanav.  De terugreis kost  7.430 dh. aanzienlijk duurder dan de heenreis. Maar speciale aanbiedingen voor campers gelden alleen vanuit Europa. Dus de terugreis is bijna €200,- duurder. We zouden via Spanje kunnen terugrijden, dat is echter geen optie, heb teveel last van mijn s.i. gewricht en mijn been . Dan reizen we liever nog wat in Marokko .

voormalige agadir, nu hotel, langs de weg van Agadir naar Tafraout

Van Agadir hebben we niet veel gezien, we wilden naar de haven, kwam een regenbui en zijn een schamel eethuisje ingevlucht. Daar kregen we geen spijt van:  hoewel het nog maar eind van de middag was serveerden ze al  visschotels waar we een Pavlov reactie van kregen, dus ook besteld en we kregen een groot bord met een berg gefrituurde tong, garnalen , inktvis en nog een andere vissoort.  Hierbij ook nog een schaaltje tomatensalade, gekruide olijven, pikante saus , stokbrood en een flesje cola, dit voor omgerekend € 7,20. Heerlijk gegeten, we zitten nu nog uit te buiken.

de smalle weg tussen Agadir en Tafraout

Tafraoute 04-03-09 woensdag

Via een smalle weg, een zgn one way lane naar Tafraoute gereden. Weinig tegemoetkomend verkeer, wat wel prettig was  ivm de af en toe wel steile afgronden aan de kant van Everdien. En  natuurlijk geen vangrail oid. Af en toe adembenemend mooie uitzichten, zoals vlak voor Ait Baha, waar je over de laagvlakte keek vanaf een pas richting Agadir en ook nog de besneeuwde toppen van de Haut Atlas zag. En weer prachtige bloemenvelden, dat zal ook wel de reden zijn dat er duizenden vlinders vlogen, als een  soort sprinkhaanplaag.

vrij staan in Tafraoute 

We staan nu onvergetelijk mooi in Tafraoute. De schoonheid van deze omgeving hebben we bij het verslag van vorig jaar ook beschreven, dat is ook de reden dat we nu hier weer naar toe gereden zijn, echter via een andere prachtige route dus. We staan nu vrij met  een 30-tal andere campers op een groot vlak stuk grond in een oase, in het keteldal waarin het dorp gelegen is. En dat tussen de palm- en amandelbomen, die in tegenstelling tot vorig jaar nu niet meer in bloei staan, maar toen waren we een maand eerder. Er lopen hier kleine kuddes schapen en geiten rond. Ondanks de zon is het hier maar 17 graden, omdat we hier vrij hoog in de bergen staan, zo’n 120 km. van zee. Maar in het noorden van Marokko regent het nog overvloedig, evenals in Spanje en Portugal .  Dat laatste zien we op de tv, want we hebben overal satellietontvangst gehad, ook in de Sahara. We kijken ook naar het Marokkaanse weerbericht en  af en toe naar het Marokkaanse journaal.  Zo was er gisterenavond te zien dat er een ongeluk met een tankwagen was die na een botsing in brand was gevlogen: 9 doden. Er gebeuren erg veel ongelukken met dodelijk afloop. Marokkanen rijden behoorlijk roekeloos, inhalen voor een onoverzichtelijke bocht bv, geen of op het allerlaatste moment richting aangeven,  geen verlichting bij slecht weer of in de schemering, aan alle kanten inhalen in de steden, zigzaggen over de weg om kuilen te vermijden etc. Kinderen lopen zo de weg op, volwassenen steken zonder te kijken  de weg over. Er werd een statistiek op de tv getoond , waaruit blijkt dat Marokko tot de landen in de wereld behoort die de meeste verkeersslachtoffers  telt.

vrouwen op de markt in Tafraoute

Het bleek dat er vandaag souk was. Het viel op  dat er overwegend vrouwen waren, die duidelijk een dagje uit waren, misschien waren de mannen ’s ochtends geweest. Op zo’n week souk komen mensen uit  de wijde omgeving. Over het algemeen gaan de mensen hier nog traditioneel gekleed, zelfs de jongeren. Vrouwen dragen zwarte wikkeldoeken , vaak afgezet met  een gouden biesje. Everdien heeft nog een Marokkaans deurmatje gekocht.

Tafraoute 07-03-09 zaterdag

Net wakker en 20 minuten naar buiten gekeken en genoten. Wat een landschap!  Gisteren prachtig weer , vrijwel windstil en 23 graden. Heerlijk wandelweer, de omgeving nodigt hier dan ook toe uit. Langs rotsformaties gelopen met de meest fantastische vormen en dan op een rotspunt een vogeltje die we nog niet gezien hadden. Witte borst, beige kopje met zwarte streep bij ogen,zwarte vleugels, zal wel weer een tapuitsoort zijn en jawel hoor (leve de digitale fotografie, foto op laptop, uitvergroot, vogelhandboek erbij) de westelijke blonde tapuit.  Alweer de 5^e  tapuitsoort die we de afgelopen weken gefotografeerd hebben:  roodborsttapuit, witstuittapuit, woestijntapuit , bonte tapuit en nu dan de westelijke blonde tapuit. En Everdien heeft mooie bloemen gefotografeerd, ieder zijn meug. We kwamen langs een stilstaand bergwatertje met daarin duizenden kikkervisjes. En een gekrioel!  Maar geen kikker te bekennen.

zonsondergang Tafraoute

Het was vandaag 27 graden, weer heerlijk gewandeld en over een bergtop heen zag je in het dal een paar dorpjes liggen: de Amelenvallei. Het was 27 graden, maar met een lekker windje prima te doen. De zon gaat onder en je ziet de bergen, die uit verschillende gesteenten bestaan oa zandsteen, roze graniet,( en door erosie de mooiste  afgesleten ronde vormen hebben gekregen) langzaam andere kleuren aannemen tot bijna oranje. Het is hier goddelijk mooi, je kunt het zelf niet beter ontwerpen(nee, geen intelligent design). We willen nog wel even in deze omgeving blijven.

verkoper babouches

Het dorp Tafraoute (4000 inwoners,) heeft 1 hoofdstraat, licht prettig chaotisch omdat hier ook aan het eind van de middag  bussen in verschillende richtingen vertrekken. Er zijn een paar leuke zijstraatjes waar in werkplaatsjes/winkeltjes  babouches  (Marokkaanse slippers) met de hand worden gemaakt en verkocht.

Tafraoute 10-03-09 dinsdag

Staan sinds zondag op de kleine camping Taska (60 dh met stroom), niet ver van de vrije plek. Even wassen, bovendien is hier wi-fi. Hevig onweer gehad zondagavond, sloeg in op de telefoonlijn van de camping, geen internet, volgende dag weer hersteld.

diadeemroodstaart

Weer een prachtige vogel met een net zo’n Olly B. Bommel naam gefotografeerd als de tapuiten: de Diadeemroodstaart. Vanmiddag naar een gehucht vlakbij gewandeld: Taska. In dit dorpje met grotendeels vervallen huisjes, wonen nog 9 gezinnen. We zijn hier vorig jaar ook geweest, we konden zien dat de aftakeling verder was gegaan door de overvloedige regenval van de afgelopen maanden.

Taska

Er is een jongen bezig om het traditionele berberhuis van zijn familie te restaureren. Dit restaureert hij door de entreeontvangsten (15 dh pp) van toeristen die hij rondleidt door het huis. Interessant om te horen wat hij allemaal te vertellen heeft over de historie van de diverse gebruiksvoorwerpen die nog overal aanwezig zijn. (Voor zover wij weten bestaat er geen organisatie  zoals bv. monumentenzorg in Marokko, veel cultureel erfgoed staat te verloederen ). Op de benedenverdieping huisde het vee, dat gaf warmte aan de verdieping hierboven waar de woonkamer, keuken en slaapkamer waren en dan waren er nog 2 verdiepingen met slaapkamers en een terras. Vrij groot dus, maar er woonden dan ook 3 generaties in. En het geheel was gebouwd van pisé, klei met stro.

Taska

Tafraoute 12-03-09 donderdag

Staan hier nu ruim een week en zijn nog niet uitgekeken. We zijn wel van de camping afgegaan om vrij te gaan staan, alle ruimte hier.

Gisteren een excursie gemaakt met een 4 wheel drive. Even geaarzeld, zou het niet te toeristisch zijn? We wilden echter nog een paar dingen zien, eigenlijk overnachten in een oase 40 km. hier vandaan, Ait Mansour. Maar omdat het een smalle weg vol haarspeldbochten is en er de laatste dagen weer fikse buien zijn gevallen, werd het ons van alle kanten ontraden. Achteraf zijn we blij dat we met de 4 wheel drive gegaan zijn. Een aardige chauffeur, 2 Fransen medepassagiers en dat in een tamelijk comfortabele Misubishi die kon komen op plekjes die voor een camper onbereikbaar zijn.

We zijn eerst langs de zgn blauwe rotsen gereden.

Onderweg kom je eerst langs een van de grillige rotsformaties die Tafraoute zon indrukwekkend maken, een rotspiramide die de vinger of ook wel de hoed van Napoleon genoemd wordt.  De blauwe rotsen zijn grote rotsblokken die in de jaren ’80 beschilderd door de Belg Jean Verame, het is Land Art. Hoewel de kleuren in de loop der jaren wat vervaagd zijn, is het vervreemdend en mooi tegelijk.

Toen richting Ait Mansour, via een landschap dat rotsachtig is, met op de achtergrond tafelbergen, rood, oker en oranje. Dan afdalend naar een canyon met loodrechte bergwanden, Texas zei de chauffeur,  waar plotseling een oase opduikt. Maar weer eens het woord paradijselijk gebruiken, wat een schoonheid! Riviertje, hoge rotswanden,  palm- en andere bomen, helaas bloeien de oleanders nog niet, maar floten de vogels wel.

meisje met voer voor de beesten

We zijn na een wandeling doorgereden langs en door een droge  rivierbedding, we reden door kloven, door prachtige verlaten dorpen en langs schilderachtige dorpjes tegen de berghelling geplakt.

rit door kloven

En reed je weer door een palmoase. Iedere keer waren de bergen weer anders qua formatie, vorm en kleur. Plotseling werd het veredeld geitenpad een smal asfaltweggetje, tientallen jaren geleden is de aanleg hiervan bekostigd door een rijke Marokkaan van wie de zoon ging trouwen. De tand des tijds heeft hongerig aan het asfalt geknaagd, hele stukken zijn weggeslagen, er wordt niets gerepareerd. Alleen bij hele diepe gaten hebben dorpelingen stenen gelegd ter waarschuwing.

oase

Tussen de middag een tajine gegeten in een dorpje, niet ver van een goudmijn. Tajine was heerlijk en bij de prijs van de excursie inbegrepen, €27,- pp, van 9.30 tot 17.00 uur. 

tajine

Vlakbij Tafraoute werd graniet gewonnen, het werd grote in 4-kante blokken uit de rotsen gezaagd. Ook waren er bergen die veel mica bevatten, je weet wel van de ruitjes van de kolenkachels van vroeger, het is zeer hittebestendig en wordt ook nu nog gebruikt voor industriële doeleinden. Het wordt daarom nog steeds gewonnen en blinkt als zilver in de zon.

Sidi Wassay 16-03-09  maandag

We hebben nog twee dagen vrij gestaan in Tafraoute en zijn zaterdag vertrokken, omdat er voor de komen de dagen warm weer wordt voorspeld, meer dan 30º  . De weg naar Tafraoute, met mooie panorama’s, was mn. voor en na de Col du Kerdous vol met grote gaten, zodat je zigzaggend over de weg moest rijden. Toch was het geen straf om er te rijden, het vele groen en de bloemenvelden tegen de bergen waren een lust voor het oog.---- Volgens de chauffeur van de 4 wheel drive van afgelopen woensdag, was er in 30 jaar niet zoveel regen gevallen. Je ziet overal bomen en struiken die ogenschijnlijk dood zijn,  maar die nu beginnen uit te lopen.

Sidi Wassay met rechts de camping en links de Marabout

Nu zijn we op een kleine , niet geheel volle camping, bij het natuurpark Wadi Massa. Gisteren langs de zee gewandeld. De kustlijn wordt gevormd door een mengeling van zandduinen en kliffen van zandsteen, de zee en wind hebben hier de mooiste vormen uitgesleten, ook Land Art dus.

Sidi Wassay is een klein dorpje, 60 km onder Agadir. Er heerst een gemoedelijke sfeer. In het weekend komen mensen uit de omgeving naar het mooie strand. Zoals gisteren, toen het ’s morgens 28º was, rond het middag  uur draaide de wind naar zee en koelde het af tot 25º. Voor vandaag wordt 35º voorspeld.

Sidi Wassay 17-03-09 dinsdag

Gisteren was het in het binnenland bloedheet, hier door zeewind 28º . De vrouwen en meisjes   dragen hier zwarte doeken met een  witte hoofddoek van dunne stof met een motiefje erin.

In de nissen van de marabout (4-kant  wit gebouwtje mei ronde koepel, waarin een heilige begraven ligt) nestelt een kolonie ‘kleine torenvalken’ die nauwelijks zijn te onderscheiden van de torenvalken die je bij ons ziet. Nog een foto kunnen maken van parende (volgens mij spreek je alleen van neuken als het zoogdieren betreft, hoewel je hebt ook mierenneuken) torenvalken, een mooi gezicht.

We wilden vandaag naar de lagune , maar eerst stond er veel wind en later op de dag kwam er zeemist en werd het fris.

Sidi Wassay 18-03-09 woensdag

Vandaag met een gids met een 4 wheel drive, jawel alweer, naar het natuurreservaat Wadi Massa geweest,onderdeel van het  grote nationale park hier. Dit is ons erg goed bevallen, de jonge gids is hier geboren en kende het gebied en mn. de fauna erg goed, had een vogelboek bij zich, herkende de vogels ook aan hun geluiden. Het reservaat bestaat grotendeels uit de monding van de rivier de Massa. Het is een rust- en overwintergebied voor talrijke vogels, volgens het informatiebord zo’n 250 soorten.

Toen we er heen reden hebben we een paar x de steenuil gezien. Verder veel vogelsoorten, waaronder als bijzondere de diadeemroodstaart, de bijeneter, de lepelaar, de raleiger,steltkluut,flamingo’s, de zwarte ibis. Die laatste zaten in een grote groep bijeen die we dicht genaderd waren, toe er een of andere jan lul met zijn deltavliegtuigje de boel verstoorde, zodat  we slechts foto’s op afstand hebben kunnen maken.

zwarte ibissen

Ook hebben we geen wildzwijn gezien,waarvan de oevers bezaaid waren met hun wroetsporen. Oevers die bedekt waren met een kleurig bloementapijt, bloeiende mimosastruiken, schildpadden in het water, dus het was weer het zoveelste paradijs. Ook zagen we nog een merkwaardig soort grote hagedis,  meer dan  30 cm, een soort slang met pootjes. We noemen hem voorlopig maar een skink, kan het nog niet opzoeken op internet, wat heet de eerste plek in Marokko waar we geen mobiele telefoonverbinding hebben.

huisjes in de klif

Hassan, onze gids, bleek een huisje te hebben, een hol in de zandsteenkliffen uitgehakt. Dit zijn voormalige visserswoningen die er over een lengte van  zo’n 10 km langs de kust zijn en die nu veelal voor recreatie doeleinden gebruikt worden. Het hutje van Hassan was gezellig gemaakt met verschillende basiskleuren op de muren, gedecoreerd met stippen. We hebben daar thee gedronken om vervolgens via een piste over de kliffen, met fotostops, naar het vissersdorpje Tifnit te rijden. De vissersbootjes worden na terugkomst door zo’n 10-tal mannen aan land gedragen.

vissersdorpje Tifnit

Tifnit bestaat uit zo’n 30 huisjes, gedeeltelijk in de rotsen gebouwd. Een aantal zijn verkocht aan buitenlanders. Zo zouden we vis eten bij een Franse vrouw, die ook nog een huis in Agadir had. Zij bleek echter alcoholiste die om half 2 al zo dronken was, dat er voor háár gekookt moest worden. Toen in een hutje, wat te zien aan een verroest coca cola uithangbord een restaurantje was, vis met salade gegeten. Omdat het dorpje zo klein is, is iedereen buren van elkaar dus het was niet verwonderlijk dat de eigenaar van het restaurantje ook bezopen was, echter minder dan de Franse buurvrouw, maar gids Hassan moest wel bijspringen in de keuken ten einde het geheel te doen slagen, het smaakte, maar er was veel te veel vis zodat we in een plastic zak vis voor wel 2 dagen mee naar de camper hebben genomen.

best leuk toch

Een andere buurvrouw bleek een Duitse vrouw, die niet dronk maar een kleedje haakte, die koffie voor ons gemaakt had en ook al een huis in Agadir had. Daar hebben we heel genoeglijk mee gebabbeld. Zo vertelde ze dat in rap tempo dorpen worden aangesloten het electriciteitsnet, wat naast natuurlijk het gemak, ook een schaduwzijde had. De arme vissers (en anderen )moeten zo vaste lasten opbrengen, wat lang niet altijd zoal lukken, dus paradoxaal, de vooruitgang kan nog meer armoede brengen. Toen we zo’n 2 uur later weer naar de 4 wheel drive gingen, onze gids was al die tijd bij de Franse vrouw op visite, moesten we eerst nog bij een aangeschoten gezelschap aanschuiven om ook rosé te drinken en krab te eten die uit de met grote hamers verbrijzelde poten werden geplozen.

Vervolgens zijn we nog met Hassan naar antilopen en gazelles wezen kijken, nadat we op weg daar naar toe á la Paris-Dakar over zandduinen scheurden, waaraan Hassan 10 x zo veel plezier beleefde als wij, Everdien vond dat ik er maar stoïcijns bij zat.

er zijn mensen die dit leuk vinden

Al met al een geslaagde dag.  We hadden Hassan erop gewezen dat hij best wat commerciëler kon zijn, affiches op de camping etc. (het kostte 100 dh pp, we hebben wat meer gegeven, voor een dag van 9.00 tot 18.00 uur), hetgeen hij kennelijk snel oppikte, want nadat hij van ons afscheid had genomen : “hebben jullie nog een Hollands biertje voor me,” hoorden we dat hij aan nieuw gekomen Oostenrijkse buren, 200 dh pp. vroeg voor de excursie.

Taghazout 23-03-09 maandag

Gisteren uit Sidi Wassay vertrokken en in Agadir op de camping gaan staan omdat we de terufreis wilden boeken. Vanmorgen tickets gekocht voor de terugreis. Die zal 14 april zijn,7340 dh. , niet mis dus, maar dat wisten we al.

Nu staan we op een camperplek 10 km te noorden van Agadir. We staan op een plateau en kijken uit over de oceaan. Het is weer een fantastisch plekje. Er staan hier zo’n 100 campers, het kost 30 dh. per nacht, daar heb je water voor en je kunt het toilet legen. En ‘s nachts loopt er een bewaker rond.

Het wemelt hier van de ZZP’rs, de Marokkaanse handelsgeest viert hier hoogtij. Zo hebben we al het volgende te koop aangeboden gekregen:  kleedjes, kleding,donuts , kokosmakronen, hoeden, mandjes,babouches, vis, diverse snuisterijen, arganolie, luifels en windschermen, vloerkleden, nep merk zonnebrillen en horloges, eieren,  groenten en fruit, kranten en tijdschriften (ik ben ook kapper) en brood. Verder rijdt er een oude vrachtauto met watertank rond, komt naast de kapper ook de ‘plastic schade aan de camper’ reparateur langs. Ook kun je je camper laten beschilderen met cliché Marokkaanse tafereeltjes zoals de oase, de sahara met kameel, de blauwe mannen en de arganboom met geiten. Het is verbazingwekkend hoeveel mensen dit mooi vinden, gelukkig móet het niet…..

reparatie spatbord

Omdat we eind januari ons spatbord tijdens een uitwijkmanoeuvre flink beschadigd hadden,hebben wij dit door de,  gezellige pijpjes kif rokende, bumperreparateur naar tevredenheid laten maken. Het gebeurde op vakkundige wijze, het zou niet misstaan in de Grolsch reclame : vakmanschap is meesterschap. Door het mengen van 4 kleuren verf wist hij de originele kleur goed te benaderen.

Taghazout 25-03-09 woensdag

Het ondernemende karakter van de Marokkanen heeft voor ons ook zijn schaduwzijde. Zo werden we vanmorgen om 7 uur al gewekt door de broodverkoper. Er moet maar een briefje op de deur: ‘’aan de deur wordt niet gegeven en gekocht voor 8.30 uur.”

Deze mooi gelegen camperplek bestaat zo’n 3 maanden. Het is een gedeelte van de plek waar tot eind 2007  zo’n 1500 campers stonden maar die toen gesloten is. Op deze locatie moet een groot project verwezenlijkt worden met 6 hotels, golfbanen en een shopping  centre. Volgens de Trotter zou Taghazout in 2010 21.000 overnachtingplaatsen moeten bieden.  Vorig jaar waren er volop voorbereidende werkzaamheden op een paar vierkante  kilometer. Deze zijn in de loop van het jaar echter stopgezet en de boel wordt nu ontmanteld. De reden: corruptie, een zeer hardnekkige  in de Marokkaanse samenleving. De aannemer had opgegeven met 300 mensen aan de bouw te werken, in werkelijkheid waren er ongeveer de helft. Dus ziet het er naar uit dat de camperplek voorlopig nog wel zal blijven bestaan.

zicht op camperplek vanaf hoger gelegen dorp

Je komt onderweg wel mensen 2 of 3 x tegen. Zo kwamen we in het zuiden Eeke en Jan tegen die we nog kennen van PLage de Piemanson in Zuid Frankrijk. Zij staan hier nu ook. Ze wonen al 9 jaar in de camper, zijn oa. in Mauretanië geweest en willen volgende winter naar Mali.

Vanochtend zijn we naar Aourir geweest, we zijn daar naar toe gelift (da’s lang geleden, de 1^e auto stopte, op de terugweg duurde het wat langer voor we een lift kregen).  Er was de wekelijkse markt dus er heerste weer een gezellige drukte. Naast groente hebben we alle twee nog een ring gekocht, waarbij het afdingen een amusant spel blijft.

Wat op viel was dat er hier nogal wat bedelaars waren die een gebrek aan de benen hadden. Hele dunne benen, 1 been 1 ½ been, geen been of benen die op een merkwaardige wijze rondom het lichaam gebogen lagen.

Camping Atlantica Park 28-03-09 zaterdag

Staan nu 15 km verder op de mega overwintercamping om te wassen en te douchen. Ook is hier internet. Wel een dure camping €8,10 met stroom. Het is te merken dat voor de overwinteraars het seizoen ten einde loopt. Plaats genoeg nu en toen we ons lieten inschrijven waren er een paar Duitsers die vertrokken en weer afspraken maakten voor oktober. Veel mensen staan een half jaar hier, vnl Fransen en Duitsers, je kunt normaal 3  maanden in Marokko blijven, maar je kunt je verblijf met nog 3 maanden verlengen . Je moet dan wel aan een aantal voorwaarden voldoen , oa 1 maand een vaste verblijfplaats hebben, dit mag ook een camping zijn.

camping atlantica Park: wat minder flatteus zittend genietend van de koffie

Viel het ons vorig jaar al op dat de camperaars met de quad naar het toilet gingen, we zien nu ook allerlei andere voertuigen die mensen gebruiken om zich te verplaatsen over de camping.  Naast de nodige motoren en scooters, kleine auto’s zoals de Smart en de Fiat 500 en zelfbouw buizenautootjes hebben we ook een paar golfkarretjes en een hele grote trike gezien.

Mali en Senegal zullen de komende jaren wel hot worden onder camperaars.  Waren deze landen tot kort over weg alleen toegankelijk voor 4 wheel drives, nu kun je over geasfalteerde wegen dus en heel eind Afrika in rijden. Op de camping kun je dan ook een campinggids voor voornoemde landen kopen.

We wilden nog naar oa. Taroudant, omdat dat stadje vorig jaar heel prettig overkwam. Omdat we echter nog maar 2 ½ week in Marokko zijn, zien we daar maar vanaf. We willen nog een rondrit maken door de Vallée du Paradis en daarna nog een paar dagen op de camperplek aan het strand gaan staan. Dan wellicht via Marrakech naar Asilah ( “heb daar leuke schoenen gezien”) en misschien ook nog naar Tétouan alvorens we de boot moeten nemen. Gisteren was het 26º, vannacht voor het eerst in bijna 3 weken weer een regenbui gehad.

Vallée du Paradis

Taghazout  29-03-09 zondag

Na 2 nachten weer vertrokken van de camping. Bij Aourir de afslag genomen naar Imouzzer, we wilden naar Vallée du Paradis en de watervallen. De smalle weg gaat direct  vrij steil omhoog tussen kalkrotsen door. Op een gegeven moment kom je in een kloof met een snel stromend watertje, die af en toe kleine watervallen vormt. De weg slingert door het dal, rondom staan palmen en bloeiende oleanders: la Vallée du Paradis. De naam zegt het al. Volgens de overlevering liepen hier in de jaren 60 hippies naakt rond.

Vallée du Paradis

Hier zijn we blijven steken. Het was zondag, veel Marokkanen waren op weg naar picknick plekjes. De weg was af en toe zo smal dat je moest manoeuvreren om elkaar te passeren . Daarom maar besloten weer om te keren en staan we nu weer op het strand , op de camperplek bij Taghazout.

Aourir 03-04-09 vrijdag

Inmiddels ontdekt dat de camperpek, die Imourane heet, niet op het grondgebied van Taghazout ligt, maar nog gemeente Aourir is. We staan nog steeds op dezelfde camperplek aan zee het begint al op een oefening overwinteren te lijken. Maar naar Tanger is het nog zo’n 850 km en het een beetje kalm aan doen  bevalt ons ook prima. We lezen, wandelen, zonnen en ’s avonds tv kijken, door de zomertijd beginnen Pauw en Witteman al om 21.00 uur, da’s pas wennen.

Stonden hier vorige week maandag, toen we voor het eerst kwamen nog zo’n 100 campers, nu nog hooguit 25. Ook het aantal handelaren is aanzienlijk minder, wat als schaduwzijde heeft dat we deze week wel een kilo aan zullen zijn gekomen. Want met sommigen heb je leuk contact, wel een beetje zielig dat ze zo moeten sjouwen elke dag, dus naast 2 kleedjes, een broek en een paar sloffen kopen we ook wel donuts, kokosmakronen, pinda’s en amandelen. (waar je zo potent van wordt volgens de verkoper, ‘ferrie koet  for the boem boem’ waar bij hij dan met zijn vuist een gebaar maakt ongeveer zoals Erwin Krol doet wanneer hij storm aankondigt , “het kan aardig te keer gaan”.                                            Omdat ’s nachts de handel van de kleedjesverkoper bij ons in de camper ligt, kan hij zonder last naar huis lopen,  brengt deze ’s morgens altijd 2 gebakken broden mee en moeten we volgend jaar (insjallah) 2 dagen bij hem thuis logeren, wil een vriend van de kokosmakronen verkoper ons volgend jaar Arabisch leren etc.

de 'Duivelsrots' bij de camperplaats Aourir

Woensdag naar de markt in Aourir geweest. Er is al een tijdje volop nieuwe oogst groente aanwezig, sperziebonen, doperwten, aardappels, bietjes etc. De Europese prijzen zullen straks wel weer wennen zijn: hier sinaasappels tussen €0,20 en € 0,35, avocado €1,50, pond doperwten €0,35 , sla € 0,10, tomaten €0,25.

Marrakech 05-04-09  zondag

Gisteren vertrokken van de camperplek, waarbij we eerst langs de Marjane zijn gereden, niet alleen om wijn te kopen, maar ook andere producten die je elders niet of nauwelijks vindt. Verbazingwekkend hoeveel personeel er rondloopt of liever gezegd staat, bij ieder gangpad staat een meisje om je eventueel te helpen.

De weg naar Marrakech was tot aan Imitanoute, het stuk door de Haut Atlas, in prima staat , ws nieuw geasfalteerd, daarna was het zoals op zoveel wegen een puinhoop. Grote gaten, weggesleten asfalt, bobbelig,spoorvorming, het leek af en toe op rijden over een piste. Wat een verschil met vorig jaar, toen het meer op Belgische wegen leken, iedereen klaagt erover.

waterverkoper Jema El Fna plein

Het landschap van dit gedeelte van de Haut Atlas deed ons denken aan dat van de omgeving van Lac du Salagou in Zuid Frankrijk: bruinrode bergen, ws oud vulkanisch gebied. De weg is druk, zodat je af en toe door de passen achter vrachtauto’s aankruipt. Daarbij is het flink oppassen geblazen omdat er op de gekste momenten wordt ingehaald.

Vlak voordat we Imitanoute inreden kregen we onze 3^e bekeuring dit jaar in Marokko (kan me niet heugen wanneer ik in Nederland een bekeuring heb gehad). Na de laatste pas in de afdeling een mooi stuk bijna rechte,  overzichtelijke weg. Ideaal dus om een vrachtauto te passeren waar we samen met enkele andere auto’s al een tijdje achter gehangen hadden. Er was wel een doorgetrokken streep. Enerzijds was de bekeuring die wij( en enkele andere auto’s) kregen wel terecht, maar om op die plek een doorgetrokken streep te hebben duidt op een val. We zullen maar geen valse hoop koesteren dat ze met geld van de boetes het wegennet zullen verbeteren.

We staan nu op de camping le Relais du Marrakech, evenals vorig jaar is het te  warm, 30º, om midden in de stad bij de El Koutoubia moskee te gaan staan.

Marrakech 06-04-09 maandag

Gisteren met de camper naar de Marjane gereden om vervolgens  met de bus naar het centrum te gaan . Dat werd echter de grand taxi, met 4 andere passagiers voor 4 dh. pp. naar het Jema el Fna plein.

Jema el Fna

Omdat het zondag was, waren er vooral veel Marokkanen op het plein die genoten van de diverse ‘voorstellingen’. (zie verslag vorig jaar voor een meer uitgebreide beschrijving van het plein en de souks). Vooral de diverse slangenbezweerders trokken veel belangstelling en omdat het zo warm was,33º, hadden de exotisch uitgedoste waterverkopers het drukker met het verkopen van water dan met het gretig poseren voor dirhams voor toeristen.

Omdat de souks grotendeels overdekt zijn met rieten matten, was het daar lekker koel. Het blijft een genot om daar te dwalen en de winkeltjes te bekijken en waar ze je het geld uit de zak proberen te kloppen.  Hoewel het erg op toeristen ingesteld is, valt er toch nog genoeg te ontdekken naast de ‘berber en touareq’sieraden. (in 1970, toen we voor het eerst in Marokko waren, kon men ook al duizenden zgn antieke sieraden kopen, er moeten er inmiddels toch wel miljoenen van verkocht zijn, het blijft toch ook een kunst om ze na te maken en wat maakt het uit als je iets mooi vindt of het 100 jaar of 100 dagen oud is.).  Leuke binnenplaatsjes, kleine steegjes, fraai smeedijzerwerk bij een raam, mooie deuren etc, kun je toch moeilijk voorbij lopen zonder een foto te maken, waar bij je je wel eens afvraagt: heb ik dit al niet eens………. Everdien heeft nog een mooie jurk gekocht en ik een Marokkaanse krant, dus waren we alle twee weer tevreden.

slangenbezweerder Jema el Fna

Verse jus d’orange kost op het plein nog 3 dh (€0,27) , wij betaalden in het restaurant met dakterras, met uitzicht over het plein en de nu wat wazige besneeuwde toppen van de Haut Atlas 20 dh voor een glas jus d’orange. Maar dan wel met een bolletje ijs en slagroom, heerlijk, maar als je het thuis probeert zal het wel teleurstellend zijn.

Mehdia plage 08-04-09 woensdag

Gisterenmorgen via de snelweg,naar Kenitra gereden, ruim 350 km wat 172 dh kostte, ongeveer de helft van de Franse autoroute schat ik. Het landschap waar we doorheen reden,was alleen in het begin een beetje boeiend toen je in de buurt van Marrakech rechtopstaande rotspunten had, als een soort menhirs.  Vlak bij de oninteressante stad Kenitra, (je kunt geen hoog punt zien of er broedt wel een ooievaar, is er toch nog wat te zien) ligt Mehdia plage. ’s Zomers een druk badplaatsje, nu nog rustig. Zo rustig, dat de camping die  in enigszins deplorabele toestand verkeert, de indruk wekte gesloten te zijn. Dat bleek niet het geval, wel waren wij een tijdje de enige gasten, vanmorgen stonden er nog 5 andere campers en 2 tentjes met surfers op deze typische zomercamping.

camping Mehdia Plage

We wilden maandag de Koranschool in Marrakech bezichtigen, maar zijn in de souks blijven steken. We ontdekten steeds maar weer nieuwe leuke plekjes. En het was voor de 2^e dag 33º.  Zoals in andere plaatsen waar toeristen komen,hoor je hier ook, zodra ze merken dat we uit Holland komen, naast ‘kijke kijke, niet kope’,  vanuit een soort fascinatie voor de harde G ook woorden zoals : prachtig, prachtig, allemachtig, achtentachtig, mijn kameel is drachtig.

potentieverhogend?

De Marokkaanse mannen moeten wel een gigantisch potentieprobleem hebben. Werden in Taghazout amandelen al aangeprezen voor de ‘boem, boem’, er zijn nog veel meer middelen die als zodanig worden aangeprezen die lustopwekkend zouden zijn, zoals grote peperkorrels en andere , voor ons meer onduidelijke kruiden, vaak aangeduid als  ‘viagra Maroccain’.

 leuk pleintje Marrakech

Nog even wat flora en fauna. Al eerder de loftrompet gestoken over de bloeiende bloemen, je hebt bv hele velden die rood zijn gekleurd door de klaproos, geel door de akkergoudsbloem. Stonden bij de camperplek in Aourir veel Canarische lamsoren (bij ons geloof ik als droogbloem verkocht), hier zie je de Spaanse gouddistel.  En iedere keer dat je gereden hebt moet je daarna de voorkant van de camper schoonmaken, variërend van hele vlinders op de gril tot gele spetters op het raam. Het zijn vooral distelvlinders die naar het noorden trekken.

In Marrakech hebben we voor het eerst de huisgierzwaluw gezien (niet gefotografeerd) , een gierzwaluw met een witte stuit. Hier op de camping zijn veel kneutjes.

Moulay Bousselham 10-04-09 vrijdag

Vandaag weer een stukje noordelijker gereden. ’s Ochtends af en toe een bui  en de temperatuur is gezakt tot 21º. We zitten nu op  de  camping International, voldoet aan de Marokkaanse normen, dus naar Europese normen zoals zoveel Marokkaanse campings niet veel bijzonders, maakt ook niet zoveel uit, ware het niet dat de stroom van gammele paaltjes  moet worden afgetapt.

Onderweg was goed te zien wat de overvloedige regenval van januari en februari  voor een schade heeft aangericht hier in het noorden. Het is hier een vruchtbaat gebied, nu staan een groot deel van de landerijen nog steeds blank.  Over een afstand van 28 km langs de snelweg alleen maar grote stukken die onder water stonden. Dit is natuurlijk een ramp voor de boeren, de oogst is verloren en er kan ook niets worden gezaaid en geplant.

camperplaats Larache

Je ziet overal bloeiende mimosabomen. Hier op de camping staan we onder bloeiende tamarisken. Moulay Bousselham  ligt aan een lagune, Merdja Zerga, waar ’s winters  duizenden vogels overwinteren. Moulay B. is een pelgrimsoord, je vindt hier een paar maraboes. Er is hier een wat groezelige souk en er zijn een aantal visrestaurantjes waar men je op vrij opdringerige wijze naar binnen probeert te praten. De lekkerste vis hebben we trouwens in Mehdia Plage gegeten, gefrituurde tong, calamares, garnalen.

Ook hier worden op de plaatsen met het mooiste uitzicht schitterende villa’s gebouwd, terwijl in schril contrast daarmee onder aan de heuvel schamele hutjes staan opgetrokken uit golfplaten en plastic lappen……

Larache 12-04-09 zondag  

Stonden we in Moulay Bousselham onder de bloeiende tamarisken, nu staan we onder de kurkeiken.We staan op de gratis camperplek van de firma Comarit. De plek is bedoeld als  1^e of laatste overnachtingplaats voor de boten naar Spanje of Frankrijk. Het is hier behoorlijk vol, goed geoutilleerd  met oa. restaurant, tentmoskee en loket voor ticketverkoop voor de boot. Vorig jaar op de zeer eenvoudige plek van de Comanav, ‘onze’ maatschappij gestaan, wel zo leuk, maar die van Comanav ligt op loopafstand van de stad. Althans dat dachten we. Maar voor zo’n €0,65 ben je met de petit taxi in het centrum van Larache. Tot 1956 is dit door de Spanjaarden bezet geweest. Er wordt hier dan ook Spaans gesproken, kinderen begroeten je niet met ‘bonjour’ maar met ola.

Larache

Larache heeft een heel eigen karakter, vervallen Spaanse grandeur. De stad is begin 20^e eeuw opgebouwd, ook de medina die vol is met oude gebouwen ,loopt af met nauwe schilderachtige steegjes  naar zee.

Pont à Mousson 17-04-09 vrijdag

Dinsdag op de boot gestapt met bijna een uur vertraging. We gingen vrijwel als laatste aan boord, de douane wilde de camper door de scanner laten rijden. Nu weet ik niet of ik er uitzie als een ouwe blower of een crimineel,  maar ik denk dat ze onze camper eruit pikten omdat we Nederlanders zijn. Na enig heen en weer geouwehoer, hasjiesj naar Holland smokkelen is als zand naar de Sahara dragen, werden we uiteindelijk toch nog ‘gewoon’ gecontroleerd.

Evenals de heenreis, was de zee aardig rustig, we vertrokken dinsdag om 19.00 uur, en waren donderdag om 12.00 uur in Sète, zodat we er 39 uur over gedaan hebben (in Marokko is het 2 uur vroeger dan de Europese zomertijd).

Afgelopen nacht hebben we in Chalon sur Saône overnacht (450 km gereden), midden in de stad is een camperplek, daarnaast ligt een park met een grote parkeerplaats waar we gestaan hebben. Nu staan we 300 km noordelijker in Pont à Mousson, op de camperplek aan de Moezel. Niet zover gereden dus, maar dat komt omdat ik door pijn aan de heup en been (slijmbeurs) 2 nachten vrijwel niet geslapen heb en het ook nog aardig begon te regenen.

Warnsveld  20-04-09 maandag

Zaterdag weer thuis gekomen. Reden we de hele ochtend door de regen, vlak voor Limburg brak de zon door. Maar goed ook, anders was de neiging om om te keren wel groot geweest. We kregen een echte cultuurshock toen we het bord zagen : ‘de Limburgers heten U welkom! ‘ . Van zoveel trutterigheid in 1 zin , daar krijg je het benauwd van.