De vrouwelijke diadeemroodstaart is niet zo mooi als het mannetje maar zit hier wel in een sierlijke houding.

Gisteren werden er weer cijfers bekend over het aantal COVID besmettingen in Marokko, dat blijft stabiel laag met een licht dalende trend, 48 positieve tests vorige week. Je kunt het niet vergelijken met Nederland want daar wordt niet meer getest. In Marokko blijft men het aantal besmettingen wel monitoren omdat de gezondheidszorg op een lager pitje staat dan in westerse landen en men nog steeds benauwd is voor mutaties van het virus hoewel volgens de meeste virologen het COVID virus zich heeft ontwikkeld zoals verwacht mocht worden als je het vergelijkt met andere virussen : door mutaties wordt hij minder gevaarlijk, de besmettelijkheid blijft echter wel aanwezig met periodieke oplevingen. `Marokko telt bijna 38.000.000 inwoners en COVID lijkt momenteel geen enkele rol meer te spelen.

Als je kijkt naar de vaccinatiebereidheid tegen COVID kijkt onder Marokkaanse Nederlanders , blijkt die in Nederland veel lager te zijn geweest dan in Marokko.

Slechts 28% van de Amsterdammers met een Marokkaanse achtergrond heeft een 1ste vaccinatie gehad, terwijl in Marokko 24.921.388 inwoners deze vaccinatie heeft gehad, vrijwel iedere volwassen Marokkaan dus. Is dat te verklaren? In Marokko heb je geen anti-vax beweging gehad zoals die  in Nederland door vnl extreemrechtse en esoterische bewegingen wel is geïnitieerd. Marokkanen lezen ook dingen op sociale media en de vileine desinformatie door de anti-vax beweging heeft ook daar  zijn neerslag gehad op de vaccinatiebereidheid, Marokkaanse Nederlanders bleken gevoelig voor desinformatie. Het heeft dus geen  moer te maken met de islam zoals sommigen beweerden, maar alles met desinformatie anders was de vaccinatiebereidheid in Marokko niet zo groot geweest, de islam verbiedt geen vaccinaties.

Het Groen Marmerwitje is een soort wat hier in de Anti Atlas voorkomt. Er komen wat meer vlinders de laatste dagen

Na het optrekken van de mist werd het een prachtige zonovergoten dag met weinig wind en 23º, zo warm hebben we het hier in Tafraout nog niet gehad. Net toen we dachten we gaan in de schaduw lezen stak er een briesje op waardoor we in de zon konden blijven.

Vanavond gaan we met Henk en Marita uit eten bij een hotel/restaurant waar zowel Marjos en André als Kees en Trui positief over bericht hebben. Bovendien schijn je er ook wijn te kunnen bestellen, niet dat dat nodig is, .maar het kan maar op weinige plaatsen in Maropkko en omdat het avond is, waarom dan niet zou je zeggen. 

Tafraout 06-03-2023, maandag

Wat een leuke avond gisteren. We gingen uit eten met Henk en Marita bij  hotel/restaurant Saint Antoine, vooraf hebben we op  een open overdekt terras een aperitief gedronken,  jawel  er was inderdaad bier en wijn verkrijgbaar. Dat werd geserveerd met heerlijke olijven, de bediening liet eerst wat op zich wachten om een klein minpuntje te noemen. Omdat we gingen eten in een ander gedeelte, een Bedoeïenentent , moesten we eerst afrekenen , een glas  heerlijke wijn kostte slechts nog geen  €2,- (20 MAD) in Nederland betaal je minstens het dubbele.

Vervolgens hebben we heerlijk gegeten, allemaal hetzelfde, brochettes de dinde met rijst, frieten, wat bescheiden groente erbij , 8 glazen wijn en we moesten 280  MAD betalen,  niet te geloven. 

Toen we het restaurant verlieten, heerste er in  het centrum van Tafraout een gezellige sfeer , in de buurt van het feestterrein ( amandelfeesten komend weekend) hingen veel pubers rond, voornamelijk jongens, maar heel relaxed. Bij het zwembad waren wat activiteiten voor kinderen zoals een reuzenspringkussen, wipkippen, wat wipwappen  en een treintje wat rondscheurde. Veel moeders hier die met de kinderen een avondje uit waren en vriendinnen ontmoetten. Het liep tegen tienen toen we weer bij de camper waren en we afscheid namen , ‘dit moeten we vaker doen’.

We hadden ons gerealiseerd dat we de gardien niet betaald hadden, maar om 22.00 uur kwam de gardien alsnog het stageld innen  15 MAD. Het was niet ‘de indiaan’ Abdellah’ maar  iemand die nu kennelijk nachtdienst heeft en we kennen van andere jaren.

Vol overgave wordt er gewerkt, jongens weten voor mij tien anderen.

Vanmorgen moesten om 10.00 uur bij garage Mohammed Farih zijn om wat spuitwerk te laten doen. Aanvankelijk wilden we daar niet alleen onze watervoorraad aanvullen, maar ook 2 cassettes legen. Achteraf leek het ons niet zo’n goed idee om met 2 cassettes aan te komen en zijn we bij het enige camperservice-station in Marokko deze gaan legen waar het aardig druk was. 

Vlak voor 11 uur begon een bescheiden, aardige jongen met de werkzaamheden aan onze camper. Hij deed het secuur, rechtsachter was een beschadiging aan de bumper ontstaan op de boot ( achteruit, achteruit zei een medewerker, volgens mij kan ik niet verder, jawel achteruit ,boem, scheur van 30cm in de bumper) die hij repareerde met glasvezel, er werd geschuurd en geplamuurd en vervolgens weer geplamuurd. Daarna werd er een rode smurrie, mastiek,  opgesmeerd waarna hij opnieuw geschuurd werd door een andere jongen die goed Engels sprak. Met hem over wat maatschappelijke dingen gehad, voorzichtig over politiek en de koning, ‘als je kritiek hebt ga je in de gevangenis’. Dat was natuurlijk geen nieuws voor ons met politieke gevangen in Marokko waaronder journalisten die kritisch durven te staan t.o.v. het bewind.

Het was al tegen 18.00 uur toen de werkzaamheden die moesten gebeuren alvorens met primer te spuiten , waren afgerond, men besloot dat het beter was om dat niet meer vandaag maar morgen te doen:  zowel  het spuiten van de bumpers , spatborden alsmede de gril.  Het was ons al duidelijk dat we in de camper bij de garage moeten overnachten, iets wat we al vaker hebben gedaan. We zijn tevreden hoe er vandaag gewerkt is, heel secuur.

Mohammed heeft aardig wat personeel in dienst, ongeveer 10 jongens ,het zijn tijdelijke krachten die uit Agadir komen en gedurende de wintermaanden, wanneer de camperaars naar Tafraout komen ingehuurd worden. Een paar jongens komen uit Tafraout en die werken de rest van het jaar aan auto’s als ze geluk hebben.

Dus het was een dag met wachten, lezen en af en toe een praatje maken met de jongens. En er kwamen wat camperaars even kijken, Henk en Marita, Hans en Wim. Je kunt met dit mooie weer natuurlijk beter op het grote veld staan, maar ja, het is even niet anders. Zoals gezegd weer mooi weer, vanmiddag af en toe lichte  lichte sluierbewolking, en weer 23º.

Tafraout 07-03-2023, dinsdag

Vannacht was het wel rustig hier in de straat bij de garage, om 6.35 uur schalt de luidspreker van de moskee en daarna komt er verkeer op gang.

Gisterenavond getwijfeld of we weer naar Saint Antoine zouden gaan eten maar uiteindelijk besloten om een pizza te gaan halen bij Tifawin, hier vlakbij , prima pizza’s, quatre saisons  en fruit de mer à 40 MAD.

Tegen 10.00 uur vanmorgen begon men met het afplakken van de camper met kranten om daarna te kunnen spuiten. Het rode spul van gisteren wat ze mastiek noemen is ws een soort primer want er werd nu overheen gespoten  met lak. Vervolgens werd er nog met een transparante  lak overheen  gespoten, een uurtje drogen en klaar was de camper. Er is een spatbord meer gespoten dan we afgesproken hadden, toch bleef de prijs hetzelfde, nog geen €100,-. De jongen die vandaag en ook gisteren voor een deel gewerkt heeft aan onze camper hebben we een fooi gegeven. We zijn tevreden over het resultaat.

In Marokko ontwikkelt de COVID situatie zich zo gunstig dat niet alleen per 28 feb. de noodtoestand is opgeheven maar dat ook met ingang van gisteren de dagelijkse update van het Ministerie van Gezondheid niet meer zal verschijnen, gisteren was er 1 nieuwe positieve test. We lazen dat in Nederland het aantal ziekenhuisopnames door COVID weer stijgt,  (carnaval?)er liggen nu 1013 mensen  (138 meer dan gisteren)  mensen met COVID in het ziekenhuis , ook het aantal patiënten op de ic’s stijgen, daar liggen er nu  52 (+2). In Spanje daalt het aantal besmettingen (men test daar nog steeds  net als in Marokko ) evenals het aantal ziekenhuisopnames. De cijfers van 3 maart in Spanje: in een week tijd zijn er 7039 nieuw positief getesten bijgekomen, daalde het aantal ziekenhuisopnames naar 1827 en op de ic’s liggen 84 mensen. 

Conclusie: wat betreft  COVID  kun je beter in Marokko dan in Nederland zijn.

De gebroeders Fahri staan hier te glunderen op de foto, rechts is Mohammed, links zijn broer die een bescheidener rol speelt in de garage..

                                      Terug op de cp, nog steeds erg veel ruimte om ons heen.

We zagen bijna 2 weken geleden  een Marokkaanse man in Sidi R’bat, partner van een Belgische vrouw en we vonden het toen opvallend dat de man alle huishoudelijke taken op zich nam. Deze waarneming en het feit dat er eergisteren alleen maar moeders waren met kinderen bij het springkussen nodigde uit om even te kijken naar taakverdeling/rolverdeling tussen mannen en vrouwen in Marokko, mede omdat het morgen Internationale Vrouwendag is..

In Nederland zijn mannen en vrouwen grofweg even veel uur kwijt aan betaald werk, huishouden, mantelzorg en vrijwilligerswerk (totaal: 41 uur per week), maar verdelen dit verschillend onder elkaar. Mannen werken meer buitenshuis, terwijl vrouwen meer doen in het huishouden (1,5 keer meer) en zorgen voor de kinderen (2x meer).

In Marokko  is het al niet anders ,zei het dat vrouwen nog minder participeren in het arbeidsproces dan mannen en nog meer tijd kwijt zijn aan het huishouden en de zorg voor de kinderen. In Marokko besteden vrouwen 5x meer tijd aan de zorg voor hun kinderen dan mannen. Vrouwen besteden 4 uur en 17 minuten aan huishoudelijk werk, tegenover 38 minuten voor mannen, de rol van mannen in het huishouden stelt dus niet zoveel voor. Op het platteland is de rol van de vrouw binnenshuis nog weer groter in verhouding tot de rol die de man daarin speelt. Sociale ontwikkelingen gaan langzaam, de emancipatie van de vrouw is in het westen ook al decennia bezig en nog is hun rol niet gelijkwaardig aan die van de man, kijk bv maar naar de ongelijke beloning. Bovendien wordt in het westen wel gestreefd naar een meer gelijke verdeling van huishoudelijke en zorgtaken tussen mannen en vrouwen maar blijft het nog vaak steken in goede bedoelingen. Ook bij jongeren in Nederland  blijkt toch nog vaak een traditionele rolverdeling  de voorkeur te hebben:  de man verricht vooral betaalde arbeid, en de vrouw zorgt het meest voor de kinderen en het huishouden althans volgens een onderzoek uit 2016 onder jonge pubers.  Daar speelt in mee welk voorbeeld zij thuis hebben gezien, net zoals bij ons meespeelt dat wij opvattingen hebben hoe het ideaal zou moeten en wij begrip hebben dat het in Marokko nog anders is dan de situatie in Nederland, die in onze ogen ook  voor verbetering vatbaar is.

Het voelt weer fijn om op ‘eigen terrein’ te zijn en we zijn verbaasd dat we zoveel ruimte nog om ons heen hebben terwijl we m.n. gisterenmiddag  toch de nodige campers hebben zien passeren. Er staan wel weer meer Nederlanders , op het veldje tegenover ons staan er nu 8. Daar onder ook Kees Grotewal met zijn vrouw Jannie die we kennen van het camperforum, leuk om die hier te ontmoeten. Het was wederom een zonnige dag, vanmiddag wel wat meer wind en met 22º  lekker om te lezen in de zon.

Tafraout 08-03-2023, woensdag

Omstreeks 8.30 uur scheen de zon, niet gehinderd door lage bewolking wat hier nog wel eens het geval is , op het camperraam. Meteen de blindering weg zodat het kan opwarmen, het was 7º buiten en bijna 15º in de camper. Trouwens volkomen windstil, wat niets zegt over de wind in de middag. We hadden gisteren bij de garage van Mohammed  de was meegeven aan de ‘wasvrouw’ die hier altijd over het terrein rijdt, 2 wasmachines vol, 80 MAD. Keurig weer teruggekregen, je moet wel fluiten als je haar ziet rijden, ze weet vaak niet waar je staat en nu al helemaal niet. Staat ze om 9.00 uur vanmorgen  weer aan de deur of we de was hebben teruggehad, ze heeft nog 2 zakken over.  Ja hoor, gisterenavond al en een prettige dag nog verder.

We hebben een wandeling gemaakt door het dal om via de noordkant het dorp weer in te komen en naar de souk te gaan. En eindelijk de blauwe rotslijster kunnen fotograferen. We hadden slechts sla , radijsjes en olijven nodig maar we gaan er natuurlijk ook heen voor de sfeer.

Al eerder gezien en niet goed kunnen fotograferen, nu echter wel: de Blauwe Rotslijster, een vrouwtje. Mannetje is donkerblauw.

Omdat het vandaag Internationale Vrouwendag is, nog wat aandacht, evenals gisteren, voor de positie van de vrouw in Marokko. In Nederland is een Marokkaans-Nederlandse vrouw zakenvrouw van het jaar geworden. Ook in Marokko spelen vrouwen een steeds belangrijkere rol in het zakenleven al gaat de verandering langzaam. Ook is er verschil in de positie van de vrouw op het platteland en tussen steden en grotere dorpen,  m.n. in het westen van Marokko hebben vrouwen meer vrijheid.

Naar de positie van vrouwen op leidinggevende posities is onderzoek gedaan.  Meer dan de helft van de Marokkanen (65%) vindt dat vrouwen leidinggevende functies kunnen bekleden. Dit blijkt uit een enquête van de Arabische Barometer.

In Marokko verandert de perceptie van vrouwen in de samenleving. Volgens de resultaten van de enquête van de Arabische Barometer over de capaciteiten van vrouwen op het gebied van privéleven, werk en openbaar bestuur, en over de perceptie van de samenleving over het onderwerp, denkt 35% van de respondenten dat vrouwen geen plaats hebben in politieke actie en publieke zaken, tegenover 49% in 2018. Een andere opmerkelijke vooruitgang is dat 46% van de ondervraagde Marokkanen oordeelt dat de man de beslissingen moet nemen en het laatste woord moet hebben in het gezin, tegenover 52% in 2018.

Zowel gisteren als vandaag staan er in Marokkaanse kranten artikelen over vrouwen  in het kader van Internationale Vrouwendag die in Marokko “Feest van de Vrouwen ‘ wordt genoemd. Zo stond gisteren in TelQuel een artikel over een 2-daagse vrouwenconferentie in Essaouira van vrouwen over de gehele wereld. Ze deden o.a. een oproep voor vrede, ‘internationale vrouwen moeten een ketting vormen om zo  de wens kenbaar te maken dat zij strijden voor vrede, rechtvaardigheid en  gelijkheid’. Aldus de groepering “Strijdsters  voor de Vrede’ opgericht in Frankrijk in 2022 door Joodse en Islamitische vrouwen. Aan de conferentie nemen ook vrouwen uit Iran en Afghanistan deel.

In een ander blad, L’Opinion stond een artikel wat aansluit bij  wat we hierboven vermelden  over vrouwen in leidinggevende posities .  Het blijkt dat vrouwen in Marokko al 25 jaar een belangrijke rol spelen bij veranderingen in de samenleving.  Van voorschoolse educatie tot biologische landbouw, de circulaire economie en hernieuwbare energie, via de veralgemening van het gezondheidssysteem.  Marokkaanse vrouwen zijn nu sterk betrokken bij de leiding van projecten met een grote impact op milieu en sociaal gebied. Dit wordt de sociale en solidaire economie (ESS) genoemd.

               Aankondiging van het festival met de kroonprins Moulay Hassan op de foto

Voor ons een dag  van de sociale contacten, althans vanmorgen vooral. Het begon al dat Hans en Marga hier langs kwamen voor een praatje, tijdens onze wandeling  bij Mohammed en op de markt, zonder iemand te kort te willen doen geen namen meer , maar ook weer 5 ontmoetingen, dus had die markt voor ons ook een sociale functie. En weer bij de camper kwamen Gert Jan en Corneline langs om naar het spuitwerk te kijken, ook zij laten wat repareren bij Mohammed. 

In het dorp hangen nu spandoeken en ook borden aan lantaarnpalen om het 10e amandelfestival, ‘Festival des Amandiers’ aan te kondigen. Het progamma staat nog niet op internet maar het zou vandaag van start moeten gaan. We zagen dat er wat tenten werden opgebouwd en er werden lopers uitgerold, misschien voor de plaatselijke notabelen want we vermoeden dat er vanavond de officiële opening zal zijn.

Vanmiddag kwam de kapper Mustapha langs op zijn brommertje en knipte Everdien. Hij is wel duurder geworden , hij kost nu 100 MAD, maar Everdien is goed geknipt, terwijl de kapper wat grappen en grollen verkocht.

Het was vandaag een warme dag en het werd 26º en nu is de wind nog niet eens naar het oosten gedraaid. De wind die vanmiddag trouwens toenam tot vrij krachtig waardoor het prima uit te houden was.

Tafraout 09-03-2023, donderdag

Gisteren was volgens de aankondigingen via spandoeken etc, het begin van de Amandelfeesten. Er was inderdaad vroeg in de avond muziek te horen dus wij dachten laten we na het eten, om 20.30 uur naar het feestterrein gaan. Onderweg al hoorden we geen muziek meer dus we waren dan ook niet hevig teleurgesteld maar meer van ‘andere jaren was het ook altijd pas in het weekend’ , toen bleek dat er helemaal niets te doen was, op de kinderspelen en na en welgeteld 1 karretje met popcorn.

Eens is er altijd een eerste keer, soms ook een laatste maar dat is een ander verhaal. We komen sinds 2008 in Tafraout en al veel langer in Marokko maar we hebben nog nooit fietsen bij ons gehad. Dit i.v.m. overgewicht van de camper , deze keer hebben we wel fietsen bij ons, het reservewiel hebben we thuis gelaten. Ik kan toch geen wiel verwisselen met mijn handicap en in plaats van een wiel hebben we wel een band bij ons, een garage kan dus altijd een goede band erop leggen.

We zijn onderweg naar Les Roches Peintes, prachtig gevormde rotsen.

We hebben deze reis de fietsen nog niet gebruikt,  dat was vanmorgen wel het geval, Henk en Marita gingen een rondje rondom de Roches Peintes fietsen en wij zijn meegegaan. Eerst een stukje over de asfaltweg, althans wat er van over was en daarna via een betonnen pad omhoog richting de rotsen. Even leek het of de versnelling van Everdien’s fiets niet goed werkte, maar dat was gelukkig loos alarm. Het eerste deel van de toch was al mooi, je keek in het keteldal waarin Tafraout ligt. Daarna was het piste rijden naar de blauwe rotsen, door een landschap vol met heerlijk geurende bruidsbezem struiken afgewisseld met een enkele bloeiende amandelboom. Prachtige rotsformaties om ons heen, des te mooier omdat het de eerste keer was dat we daar fietsten. Toen kwamen de blauwe rotsen, Les Roches Peintes, dus eigelijk geverfde rotsen , in zicht. Dit is landschapskunst van de Belg Jean Verame die dit kunstwerk gecreëerd heeft in 1985, oorspronkelijk met waterverf dat in de loop der tijd langzaam verdween en het is nu overgeschilderd  omdat men dit kunstwerk, dat bekend is bij Marokkoreizigers , wil behouden. 

Het is aan een ieder om te oordelen wat hij/zij er van vindt, wij vinden dit prachtig, want vervreemdend.

We zijn hier al eens geweest, jaren geleden toen waren de kleuren van  de rotsen bleek geworden, toen met een 4Wheel Jeep maar met de fiets is het toch veel mooier. Er zijn mensen die het verafschuwen, wij vinden het vervreemdend, surrealistisch en de moeite van het bezichtigen waard. We hebben even gepauzeerd bij de rotsen, Marita had wat fruit bij zich en zijn toen verder gefietst over een piste die af en toe een beetje moeizaam begaanbaar was. Door de regenval van een week of 2 geleden waren er wat geulen en soms moesten we een stukje lopen omdat de piste bedekt was met een laagje heel fijne steentjes en rul was. In deze omgeving zijn wel westerns opgenomen omdat het landschap zich hiervoor leent. 

We verlaten de Roches Paints via een piste waarbij we af en toe naast de piste moesten fietsen omdat die te rul was.

We kwamen uit in het dorp Aguerd Oudard die bekend is om zijn hoge  rots die meestal ,door zijn vorm, De Hoed van Napoleon wordt genoemd, ook wel ‘de Vinger.’ In het dorp kwamen we weer op de asfaltweg die afdaalde naar Tafraout waar we naar hotel/restaurant Tifawin gingen om daar te lunchen, heerlijke salades met frites, Henk at kip en we waren nog geen €4,- p.p. kwijt inclusief fooi. We waren het er over eens dat we genoten hadden van deze 22km lange fietstocht. 

                           De ruiters die deelnemen aan de Fantasia pauzeren even

Maar vanavond om 18.00 uur klonken er af en toe  luide knallen van het terrein waar de Fantasia altijd wordt gehouden, dat zal wel zondag zijn want een programma hebben we nog niet gezien. Maar Everdien zei om 19.00 uur laten we nu meer eens voor het eten daar naar toe gaan, wie weet. Omdat het nog licht was en de eerste zwoele avond in `Tafraout, kleedden we ons snel om en warempel, het bleek dat de  Fantasia nu aan de gang was. Er was een dansgroep van mannen in het blauw, nou dansen , meer  monotoon ritmisch bewegen op dito gezang. Later ook een trommelgroepje en dit alles ter omlijsting van de Fantasia: mannen op een Berber paard galopperen in een brede rij waarop ze tegelijkertijd een geweer ( musket) laten knallen, zodat het klinkt als één luide knal, wat lang nadordert in de bergen. En er werden gratis thee en crêpes uitgedeeld en Ahmed de bakker zag zijn kans schoon om kokosmakronen aan de man/vrouw te brengen.

De ruiters beginnen hun paarden de sporen te geven nadat de geweren zij doorgeladen.

Everdien had nog een filmpje gemaakt die mislukt is omdat het knallen net voor onze neus plaatsvond waardoor ze zo schrok dat de grond op het filmpje staat.

Een afsluiting van een hele leuke dag, we waren thuis net voor de duisternis was ingevallen en toen ging het knallen nog even door. Het weer was ongeveer een kopie van gisteren, door het windje konden we in de loop van de middag buiten in de zon zitten lezen.

Tafraout 10-03-2023, vrijdag

Je kunt hier veel dingen  en dan bedoel ik levensmiddelen, kopen. Soms is het even zoeken, camembert  bv is geen probleem meer. Zo bestellen we hier altijd, (behalve dit jaar ,toen was het er al) filet pur, ossenhaas. Ook blauwaderkaas is niet makkelijk te verkrijgen, Fransen zijn er ook dol op. Maar we wisten dat er vandaag blauwaderkaas zou komen in een winkeltje, we staan er niet vroeg voor op maar we vinden het wel heerlijk. Maar de blauwaderkaas was niet meegekomen, met de leverancier over een week waarschijnlijk. Bij een andere winkel hebben we Marokkaanse camembert ‘Etoile des Neiges’  gekocht, ook lekker.

Ondanks dat we het iedere dag probeerden, is het ons  niet gelukt om op de gemeentelijke site te komen om mijn broer te machtigen om te stemmen volgende week. Dus laten we het maar zo, wel jammer.

Wel een beetje tegenlicht maar als bokken zo voor ze neus 'bokken' dan wel een foto.

Vanmorgen hebben we een deel van de officiële opening meegemaakt. In afwachting van de komst van de notabelen, allerlei functionarissen van de provincie, trad er een groepje trommelaars op. De standjes met streekproducten werden ingericht en er waren veel politieagenten militairen aanwezig. We liepen richting postkantoor toen we sirenes van politieauto’s hoorden en de politieagenten langs de weg in de houding sprongen. Voorafgegaan door 3 politieauto’s kwamen er maar liefst 28 auto’s met notabelen aangescheurd die vervolgens stopten bij het feestterrein.  Teruggekomen van het boodschappen doen was er een vrouwelijke dansgroep, die we andere jaren ook dezelfde act hadden zien opvoeren, een dans door 2 groepen vrouwen  met een sjaal waaronder een groep vrouwen van 4 personen  schuil ging met het bovenlichaam. Onder de andere sjaal waren trouwens 3 vrouwen verborgen. Af en toe kwamen er wat hoogwaardigheidsbekleders uit de tent gelopen die naar het provinciehuis gingen. Er was nog niet veel publiek aanwezig, dat komt nog wel in de loop van de dag en vooral vanavond. 

Het zal wel zijn omdat het in Marokko en andere Islamitische landen, nog slecht gesteld is met de rechten van de vrouw,  dat de Internationale Vrouwendag nog steeds aandacht krijgt in de kranten.  Wat koppen uit de kranten van gisteren: ‘Il est Temps de couper les privileges  de les uns  pour construire les droits de les unes’. Wat zoiets betekent als dat het tijd is om de bevoorrechte positie  van hem te schrappen  en de rechten  van haar op te bouwen. Of een andere: ‘Le Maroc est--il une jungle peuplée  de mysogines?’  (Is Marokko een jungle bevolkt door vrouwenhaters?), dit naar aanleiding van de moord op een vrouw door een  Marokkaanse zanger .  Waarna we eigenlijk op femicide in Marokko moeten ingaan, maar misschien een andere keer.

Deze traditionele vrouwendansgroep trad op tijdens de officiële opening.

Een onderzoek naar on line  (seksueel) geweld tegen vrouwen is gedaan door Hoge Commissie voor Planning (HCP) waaruit blijkt dat on line geweld in al zijn vormen verantwoordelijk is voor 19% van he geweld tegen vrouwen. In Nederland zeker geen onbekend verschijnsel denk maar aan die idioten die dicpics sturen naar vrouwen, wat een sneuneuzen die lijden aan een grandioze zelfoverschatting omdat ze denken dat vrouwen daar behoefte aan hebben. In Marokko ervaren bijna 1,5 miljoen vrouwen per jaar  elektronisch geweld via e-mails, telefoontjes, sms-berichten, enz. Stadsbewoners (16%), meisjes tussen 15 en 19 jaar (29%) en afgestudeerden van de middelbare school (30%), evenals schoolkinderen en studenten (36%) hebben meer kans om met dit soort geweld te maken te krijgen. Deze vorm van geweld is in 73% van de gevallen de daad van een onbekende man.  Bij de andere gevallen van cybergeweld zijn mensen betrokken die een band hebben met het slachtoffer, waaronder een echtgenoot, een familielid, een collega of iemand in een schoolomgeving, wat een gelijk aandeel van bijna 4% van alle gevallen vertegenwoordigt.

Vanmiddag zijn we bij de camper in de schaduw gaan lezen, het was inmiddels te heet om in de zon te zitten want de aanvankelijk toegenomen zuid oostelijk wind zwakte af. Naast ons staan Fransen die aardig zijn, ze komen uit departement de Aube. Vanmiddag een tijdje gekletst, ze hielden niet van dat bij elkaar geklit wat Fransen nogal sterk doen. Zij reizen het liefst alleen en net als wij , vinden ze het wel leuk om anderen te ontmoeten.

Over het weer al iets gezegd, het is nu te warm voor de tijd an het jaar, ruim 28º vanmiddag. Het is trouwens vanavond ook lekker weer, we zullen dan ook naar het centrum lopen om ons in het feestgedruis te storten.

Tafraout 11-03-2023

We wilden aanvankelijk naar het amandelfestival gisterenavond na het eten en het  journaal. Naar aanleiding van app verkeer wat we hadden met Marita en later Pieter, hebben we besloten om vanavond  te gaan, de optredens kennen we wel na 8x het festival te hebben bijgewoond, de sfeer hebben we natuurlijk wel gemist. Even nog foto’s bekeken in ons verslag van de fietstocht naar de blauwe  rotsen en gezien dat de automatische spellingcontrole er een Frans/Engelse mix van had gemaakt, Les Roches Paints, i.p.v. Les Roches Peintes, is  nu veranderd. 

We hebben een filmpje geplaatst over de Fantasia in Tafraout in 2019.       Vandaag hebben we een filmpje op ons You Tube kanaal gezet die nog niet geupload kan worden naar deze site . Wellicht hier wel te zien : https://www.youtube.com/channel/UCYtBK_qCfiF5l0TQ0jVZ-fg . Morgen kan hij wellicht hier geplaatst worden

De prijzen voor vlees in Marokko zijn de laatste tijd flink gestegen. En dan m.n. voor rundvlees, rood vees zoals men dat hier noemt . We hadden hetzelf al gemerkt aan de prijs van ossenhaas, andere jaren €15,- per kilo maar nu €18,- per kilo wat voor ons natuurlijk nog goedkoop is.

Consumenten in Marokko betaalden begin dit jaar meer dan 100 DH per kilogram rood vlees. Een nieuw record als gevolg van de lage productie van veehouderijen in Marokko.

Zoals wellicht bekend, het geldt ook voor delen van Spanje , is er de afgelopen jaren heel weinig regen gevallen in Marokko. Door de droogte had het vee minder te grazen en door de oorlog in Oekraïne stegen de prijzen voor diervoeder. Om de prijzen te laten dalen, ongetwijfeld zal het een rol spelen dat de Ramadan op 23-03 begint, heeft Marokko besloten om om schapen en runderen en importeren. Zo worden er uit Spanje 24.000 schapen geïmporteerd en uit Argentinië en Uruguay zullen runderen worden geïmporteerd . De aankondiging van de import of de afname van de verkoop van het vlees heeft wel de prijzen van vlees doen dalen, goed nieuws voor de bevolking.

We hebben weinig bijzonders gedaan vandaag, vanmorgen boodschappen en we konden blauwader kaas in een ander winkeltje kopen, ook al geen schokkend wereldnieuws. Wat wel vervelend is dat het erop lijkt dat de batterij van de camera aan zijn eind gekomen is, hij raakt niet meer volgeladen en ik geen reservebatterij bij me heb. Dat zal nog een hele toer worden om hier in Marokko een andere batterij te kopen, dat kan misschien in Agadir maar daar zijn we voorlopig nog niet. Het is jammer omdat ik nu geen goede opnames van vlinders en vogels kan maken met mijn iPhone , met de Nikon kan ik 83x optisch inzoomen.

Zowel gisteren als vandaag kwam er een erg aardige Marokkaanse Berber langs met honing en arganolie. Totaal niet opdringerig en het was geen punt dat we niets bij hem kochten. Hij woont hier 3 km vandaan en vertelde dat het  zo belangrijk was dat er regen was gevallen nu al 2 weken geleden. Zeker voor arme mensen is het een zege, ze kunnen het land bewerken en hebben straks weer voedsel voor hun vee. En net zo belangrijk, hij kan weer aan cactushoning komen op den duur, we hebben cactussen gezien die er heel droevig  bij stonden.

Het weer vandaag was ongeveer hetzelfde fraaie warme weer als gisteren. Je kon weinig anders doen dan in de schaduw zitten lezen, dit bij gebrek aan een windje, activiteiten zijn er al helemaal niet bij. Vanavond maar even ons vertier zoeken in het centrum en bij wat optredens. 

Tafraout 12-03-2023, zondag

Onder het motto het zal ons niet weer gebeuren dat we geen zin hebben om naar het amandelbloesemfeest te gaan, zijn we meteen na het journaal naar het centrum gegaan. Daar trad een traditionele mannen dans/ zangroep op, in witte djelabbas met hoofddeksels , aardig om te zien maar wat veel leuker was om je tussen het talrijk aanwezige publiek te mengen en mensen gade te slaan. Een bonte, hoewel de dresscode zwart was, bij de dames dan, mengeling van jong en oud mannen en vrouwen. Waarbij jongeren de boventoon voerden, waarbij de meisjes van traditioneel gekleed tot modern met blote schouders stonden te kletsen en te luisteren naar de muziek. We zijn de weg overgestoken omdat naast het zwembad, waar al de hele week ’s avonds vertier is voor de kleintjes, ook voor grotere kinderen tot zo in de twintig allerlei vermaak was. Een paar kleine schiettenten waar met luchtbuksen geschoten werd en voor de kleinere jongens een luchtbuks met een kurk waarbij geschoten werd op een pakje papieren zakdoekjes op een stok. Op de grond diverse bordspelen waar om geld werd gegokt, alle activiteiten werd door het mannelijke deel van de aanwezigen uitgevoerd, de meisjes/ vrouwen waren toeschouwer. Een beetje werkloos stond een man met een Marokkaanse versie van de kop van Jut waarbij het volgens ons de bedoeling was om metalen schijven( die door gewichtheffers gebruikt worden) langs een schuin omhoog staand frame zover mogelijk naar boven moesten worden geschoven. Althans dat was onze interpretatie, we hebben niemand daar een poging zien wagen. En een hele goede sfeer overal ondanks/ dankzij veel uniformen van politie en militairen. We liepen even over de ‘Marokkaanse braderie’ waarbij ieder standje een vergelijkbaar aanbod had van arganprodukten, amlou en honing, alleen telkens van weer een andere coöperatie uit een gehucht hier in de omgeving. Maar druk was het wel in de tent, voornamelijk de plaatselijke bevolking. Vorige keer was er nog een standje met geitenkaas, die hebben we nu niet gezien. 

Buiten liepen we bijna letterlijk Henk en Marita tegen het lijf, zij wilden een drankje gaan drinken bij Chez Antoine, iets waar we ook wel oren naar hadden. Dus streken we, even weg van het feestgedruis, neer op het terras van het hotel waar we een fles wijn bestelden. Tot onze verrassing was de heerlijke wijn die we al eerder gedronken hadden niet Marokkaans maar Spaans en ook nog eens uit het goedkopere segment ook nog. Een foto gemaakt van het etiket voor op de terugweg in Spanje. Het was uitermate gezellig, zeker toen we nog een 2e fles wijn hadden laten aanrukken. ( 120 MAD per fles, in Nederland op een terras betaal je toch gauw 3 à 4x zo veel) De tijd vloog voorbij en het was al na elven toen we weer naar het feestterrein liepen en onderweg door een drietal pubers werden aangesproken waarvan er een wel heel vloeiend Engels sprak en erg leergierig bleek naar van alles en nog wat over Nederland over oa drugs en de koning.. Als ex docent vond ik op mijn beurt interessant om het even over Marokko te hebben, m.n. over politiek en de koning, mijn  andere metgezellen werden ongeduldig die wilden naar het podium. Of ik op Instagram zat, nee, deze Boomer gaf zijn e-mailadres , helemaal voorbijgaand aan het feit dat natuurlijk Whats app een betere manier van communiceren biedt. Dat dan altijd nog, eerst maar eens een mailtje afwachten, het enthousiasme kan ook in het moment van ontmoeten hebben gelegen.

Op het podium trad weer een groep op , dit keer gemengd, waarbij de vrouwen zongen en de mannen muziek maakten, waarbij een fluit een repeterende melodie ten gehore bracht en hoewel de Arabische kwarttonen soms wat vreemd klonken toch ook voor ons wat opzwepend was.